Þjóðmál - 01.12.2019, Blaðsíða 70

68 ÞJÓÐMÁL Vetur 2019
Sú staðreynd að um hana sé deilt er hins vegar
einfaldlega staðfesting á því að vísindin felast í
því að ólíkar hugmyndir og ólík viðhorf takast
á. Það er heilbrigt en ekki hættu legt eins og
Andri Snær virðist halda fram.
Lausnirnar
Ekki er ástæða til að eyða löngu máli í þær
leiðir sem höfundur varpar fram, vanda­
málum þeim sem bókin er helguð til lausnar.
Vandinn er sá að þær eru fáar. Þó glittir í
hugmyndir:
„Ef raforkuþörf Bandaríkjanna væri mætt
með sólarorku þyrfi um 10.000 km2 svæði,
sem er álíka stórt og Vatnajökull. Þök í
Ameríku þekja um 5000 km2 á meðan bíla­
stæði þekja um 60.000 km2.“ (s. 303).
Svo virðist sem þarna sé komin lausn fyrir
Bandaríkin, sem eyða meiri orku á hvern
íbúa en nokkur önnur þjóð í heiminum.
En því er hins vegar algjörlega ósvarað
hvernig mögulegt sé að útfæra hugmyndina.
Algjörlega er skautað fram hjá því hvaða
umhverfis áhrif það myndi hafa ef smíða ætti
búnað upp á 10.000 ferkílómetra til að fanga
sólarorku í Bandaríkjunum. Varla heldur
höfundur að það yrði gert án námugraftar
og uppbyggingar stórra verksmiðja sem
þyrftu margfalt meiri raforku en Kárahnjúkar
framleiða.
En það eru ekki endilega delluhugmyndir
eins og sú sem hér að ofan er nefnd sem
stinga mest í stúf. Það er miklu frekar það að
raunhæfar hugmyndir sem verið er að vinna
að fá lítið sem ekkert rými í bókinni. Það á
m.a. við um leiðir til að binda koltvísýring í
jarðlögum ­ en þar hafa Íslendingar unnið
brautryðjendastarf. En einnig mætti nefna
önnur stórmerkileg verkefni. Þar á meðal er
TerraPower­verkefnið sem Bill Gates hefur
unnið að um langt árabil með merkum
vísinda mönnum ­ sumum sem í dag halda á
fleiri einkaleyfum en sjálfur Thomas Alva Edi­
son gerði á sínum tíma. Þeir stefna að því að
byggja örugg kjarnorkuver þar sem öryggis­
kröfur og orkuvinnslan yrði á allt öðru stigi
en þau kjarnorkuver sem í dag eru rekin víða
um heim. Auk þess yrði kjarnorku úrgangur,
sem nú staflast upp af öðrum ástæðum,
nýttur til þess að mæta orkuþörf heimsins
með þessari tækni.
Það er undirrituðum í raun óskiljanlegt af
hverju þessara verkefna er ekki getið í bók af
því tagi sem Um tímann og vatnið er. Kann að
vera að það sé vegna þess að þau falli ekki að
markmiðum málflutningsins? Kann að vera
að sumar hugmyndir falli ekki að því sem
söfnuðurinn vill heyra?
Einhver kynni að spyrja þeirrar spurningar ­
bara að það mætti.

Höfundur er blaðamaður.