Þjóðmál - 01.12.2019, Blaðsíða 49

ÞJÓÐMÁL Vetur 2019 47
Þótt sum stórfyrirtæki eins og McDonald‘s,
Pepsi, Nestle og Toyota tækju þátt í
sniðgöngunni héldu mörg önnur áfram að
stunda viðskipti við Ísrael og glata þannig
mörkuðum í ríkjum Araba. Meðal þeirra voru:
Coca­Cola, Ford Motor Company, Revlon,
RCA, Barclays Bank, Bantam Books, Zenith,
McDonnell Douglas, Sears Roebuck, General
Electric, Hilton, Avis, Citibank, Hewlett
Packard, Mercedes­Benz, Colgate og IBM.
Á 20. öld sniðgekk Arabaheimurinn jafnframt
skemmtikrafta sem komu fram í eða studdu
Ísrael. Þetta hindraði ekki fjölmarga skemmti­
krafta í að eiga samskipti við Ísrael. Meðal
þeirra voru Elizabeth Taylor, Louis Armstrong,
Frank Sinatra, Harry Belafonte, Marilyn
Monroe, Jerry Lewis, Kirk Douglas, Mick
Jagger, Paul McCartney, Elton John, Paul
Simon og Raquel Welch.
Meðan sniðganga Araba stóð yfir fundu
fyrirtæki, sem höfðu mikinn áhuga á að
stunda viðskipti við Ísrael og njóta hagræðis
af vörum sem voru hannaðar og framleiddar
þar í landi án þess að hverfa af arabískum
markaði, leiðir til að komast í kringum
sniðgönguna. Sum þeirra földu tengslin með
því að stofna dótturfélög sem áttu í viðskiptum
við Ísrael. Aðrir réðu einfaldlega undirverk­
taka úr hópi fyrirtækja sem voru þegar á
svörtum lista Araba vegna samstarfs við
Ísrael. Sum fyrirtæki þróuðu á hinn bóginn
það góð samskipti við Arabaleiðtoga að þeir
hunsuðu samstarfið sem þau áttu í við Ísrael.
Ísraelar svöruðu fyrir sig og hvöttu gyðinga
sem áttu fyrirtæki úti um allan heim til að
skipta ekki við þau fyrirtæki sem tóku þátt í
sniðgöngu á Ísrael. Á diplómatíska sviðinu
vann Ísrael með Bandaríkjunum við að setja
lög sem gerðu það saknæmt fyrir bandarísk
fyrirtæki að taka þátt í sniðgöngunni og lagði
sektir á þau sem gerðu svo. Fyrirtæki eins og
McDonald‘s kusu þó frekar það efnahaglega
hagræði sem hlaust af viðskiptum í Araba­
heiminum, greiddu sektirnar og héldu áfram
að styðja sniðgönguna.
Ísrael fann einnig leiðir til að stunda viðskipti
við Arabaheiminn þrátt fyrir sniðgöngu.
Stundum keyptu fyrirtæki í eigu aðila utan
Ísraels hráefni eða tækni frá landinu og
notuðu hana til að framleiða eigin vörur.
Þau fluttu þær síðan til Arabalanda án þess
að veita vísbendingar um uppruna þeirra.
Sum ísraelsk fyrirtæki settu einfaldlega á fót
skálkaskjól í öðrum löndum. Slík fyrirtæki
fluttu vörur frá Ísrael og fluttu þær síðar út til
Arabalanda undir eigin merkjum. Bandarísk
fyrirtæki gerðu eins, þ.e. fluttu inn ísraelskar
vörur og sendu þær áfram sem „framleiddar í
Bandaríkjunum“.
Viðleitni Ísraelsmanna til að komast hjá
sniðgöngu voru afar árangursríkar. Í lok
níunda áratugar var talið að um 10% árlegs
útflutnings Ísraels, að virði á milli 750 milljóna
og milljarðs bandaríkjadala, næðu til Araba­
landa.
Þrátt fyrir þessar tilraunir til að eyðileggja
efnahag Ísraels hafa landsmenn byggt upp
eitt sterkasta hagkerfi í Mið­Austurlöndum.
Einnig fylgja mörg Arabaríki ekki lengur
sniðgöngu vegna samninga sem þau undir­
rituðu við Ísrael­Egyptaland árið 1979, heima­
stjórn Palestínumanna árið 1993, Jórdaníu
árið 1994 og Persaflóaríkin sama ár þegar
samvinnuráð Arabaríkja við Persaflóa hætti
að taka þátt í sniðgöngunni. Þetta leiddi til
mikillar uppsveiflu fjárfestinga í Ísrael og varð
til þess að margs konar samvinna komst á
milli Ísraels og Arabaríkja.
Saga sniðgöngu Araba gegn Ísrael sýnir og
sannar að sniðgöngutilraunir eru gagnslausar.
Þeir sem styðja Ísraelsríki halda því áfram
þrátt fyrir sniðgönguna og jafnvel meðal
þeirra sem eru andsnúnir því kjósa flest ríki,
fyrirtæki og einstaklingar að horfa frekar til
þess efnahagslega og tæknilega hagræðis
sem viðkomandi hljóta af samskiptum við
Ísrael.
BDS­hreyfingin ætti að taka þetta til greina.
Höfundur er fv. þingmaður á ísraelska
þinginu. Greinin birtist upphaflega á vef-
síðunni Honestreporting.com en er hér birt
í íslenskri þýðingu með góðfúslegu leyfi
höfundar.