Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2010, Blaðsíða 40

Múlaþing
Ragnar Bjarnason og Gyða Aradóttir, Naustahvammi.
Ljósmyndari ókunnur. Eigandi myndar: Skjala- og
myndasafn Norðjjarðar.
1930 og stendur enn uppi í góðu ásigkomulagi
en samt bara minnisvarði um horfna tíð. Fyrir
mér er það, eins og annað á bernskuslóðum,
svipur hjá sjón.
Ragnar Bjamason, aðkomumaðurinn úr
Garðinum syðra, unglingurinn sem barst
austur á firði og ílentist þar, var dugandi
maður, sjómaður og öllu vanur sem að slíku
laut, en einnig laginn við vélar og fær vélstjóri
þó ekki nyti hann nema í litlu formlegs nárns
á því sviði. Eg man, að Ragnar var oft vél-
stjóri á norðfirskum fískibátum, vann m.a. hjá
Sigfúsi Sveinssyni, þ. á m. á Stellu, þekktu
síldarskipi. En ég man ekki síður eftir Ragn-
ari sem útgerðarmanni. Hann stóð afai-vel að
verki að koma sér upp útvegsbýli í Nausta-
hvammi. Þar reisti hann myndarlegt íbúðar-
hús, kom upp bátabryggju og sjóhúsi, gerði út
fískibáta og verkaði físk. Þar að auki rak hann
landbúskap, sjálfsþurftarbú eins og tíðkaðist,
38
ræktaði tún og byggði hús yfír mjólkurkýr og
hænsni og ræktaði kartöflur og rófur.
I viðleitni minni á gamals aldri að glæða
útdauð bernskuheimkynni mín lífí (ef svo
mætti verða), hef ég notið margra, sem hafa
verið tilbúnir að blása með mér í glæður rninn-
inganna. Einn þeirra er Ari Ragnarsson, sem
er ekki einungis jafnaldri minn (að segja má),
heldur nágranni minn hér syðra sem ég get
haft samband við án þess að fírðir og fjöll
skilji á milli löngu brottfluttra Norðfírðinga.
Ari hefur sagt mér margt um uppvaxtarár sín
í Naustahvammi, m.a. útlistað útgerðarsögu
föður síns.Viðtölin við Ara hafa rifjað upp
margt, sem ekki var gleymt, en hulið móðu.
Eins og Ari segir mér söguna stundaði faðir
hans sumamtgerð lítilla fískibáta meira og
minna frá 1931-1946. Hann telur að fyrstu
útgerðartilraunir föður síns hafí orðið þegar
hann leigði fimm tonna bát, sem Arthúr nefnd-
ist, af Sigfúsi Sveinssyni. Sú útgerð stóð stutt.
Eins og áður er sagt var Arthúri lagt í fjöruna
við Vindheim og grotnaði þar niður. Árið
1932 eignast Ragnar vélbátinn Óðin, 6-7
tonna bát, sem smíðaður var í Frederiksund
í Danmörku 1913. Meðeigandi í fyrstu var
Lars Jónsson frá ímastöðum í Vöðlavík, en
sú sameign stóð stutt. Ragnar var með Óðin
og gerði út til 1938. Þar á eftir er hann með
Enok eitt ár, en eignaðist Valinn 1941 og er
með hann næstu 2 ár, en kaupir loks Emelie
1944 og gerir út tæp tvö ár. Emelie eyðilagð-
ist í ofviðri í febrúar 1946 og mun þá lokið
sjálfstæðum útgerðarrekstri Ragnars, enda
tíðin breytt og tíminn allur.
Heimili Gyðu og Ragnars bar vott um
snyrtimennsku og þrifnað. Þar var ekki kastað
til hendi eða látið vaða á súðum. Þau áttu
fjögur börn, Guðveigu, Ara, Ingu og Gest
Janus. Guðveig og Ari voru mjög á mínum
aldri og þau man ég best. Tvær barnsfæð-
ingar í Naustahvammi em mér öðmm fremur
minnisstæðar og ekki síður nöfnin sem snáðar
þessir og frændur hlutu. Annar var 14. barn