Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2010, Qupperneq 147

Bréf frá síðustu öld
Reykjavík, 5.febr. 1963
Hr. Gísli Helgason,
Skógargerði.
Góði vinur. Jeg held að það hafi verið daginn eftir að þú leist til mín í s.l. ágústmán. að jegfjekk
línur frá þjer og segist þú skrifa þœr að nóttu til, bœði af því að svefninn vildi ekki sinna þjer og
eins af því að þú vœrir svolítið við skál. Var enda talsverður galsi yfir þjer, eða skrifi þínu, sem
reyndar, ásamt hressileika, hefur œtíð fylgt þjer „fullum og ófullum “ og vona jeg að svo verði
ætíð meðan þú „tórir“. - En svo fylgdu allskonar spurningar inn á milli, sem hæfir fróðum og
forvitnum manni eins og þjer.
Jeg ætlaði mjer að svara þjer um hæl, en af því varð ekki, en hafði brjefið með mjer suður,
sennilega til að senda þjer línur við tœkifæri og nú viljeg láta verða afþvífyrst jeg rakst á brjefið
innanum ósvöruðum brjefum.
Þú spyrð um samband föður míns við Pál Olafsson. Þú minnist á að Stjörnuljóð, sem hann
kveður tilpabba og raunar líka til mömmu undir nafni Stjörnu. Auðvitað erþað staðreyndað pabbi
fóðraði Stjörnu einhverntíma þegar Páli kom það vel, enda mundi Páll aldrei hafa kveðið svona
kvœði til pabba ef slíkt hefði ekki verið á undan gengið og mundi enginn lslendingur hafa kveðið
svona til vinar síns nema frá sönnu væri að segja. Annars hefði slíkt kvæði verið rammasta háð og
mundi hafa heyrt undir það, sem Snorri Sturluson talar um í sambandi við hirðskáldin að fornu ef
þau hefðu sagt frá atburðum, sem aldrei hefðu skeð.
Jeg man ekki eftir Páli en Agúst bróðir minn man hann vel og meðal annars hefir hann sagt mjer
ýmislegt i sambandi við vináttu Páls og pabba og raun og veru foreldra minna og sjálfur man jeg
að þau minntust bæði Páls með aðdáun. Og Agúst bróðir hefir sagt mjer að hann minntistþess að
Páll kœmi niður að Brekku til að kveðja og taldi sig hafa heimildirfyrirþví aðþá hefði hann, Páll,
á leiðinni til baka að Hallfreðarstöðum, ort vísuna „sólskríkjan mín situr þarna á sama steini“. I
I. útg. kvæða Páls er talið að visan sje gerð á Neshálsi, en Agúst sagði hana gerða á heimleið til
Hallfr.st. í tilefni afþví að sólskríkja sat á stórum steini rjett hjá reiðgötu þegar hann fór niður að
Brekku og enn sat samskonar fugl þar þegar Páll fór til baka. Skiptir litlu máli hvort rjettara er,
en sögn Agústar þó sennilegri því ferðin, eða heimsóknin að Brekku að þessu sinni hefir eftilvill
ekki tekið nema 2-3 klt., eða skemur, en vísan bendir til að ekki hafi verið langt um liðið frá því
að Páll sá sólskríkjuna áður á sama steininum ogþví ekki mjög sennilegt að hann hafi farið fram
og til bakayfir Nesháls með stuttu millibili. Þó gat hann hafa farið það sama daginn efferðin hefir
aðeins verið gerð til Húsavíkur. Annars var gamla Stjarna ekki eina hross Páls, sem pabbi skaut
skjólshúsi yfir, því eftir að við vorum komin í Húsey og jeg farinn að muna hlutina allvel, og Páll
kominn að Nesi í Loðmundarfirði, þá hafði pabbi einn vetur og nœsta sumar unga rauða hryssu,
sem kölluð var Stjarna (má vera að hún hafi verið með stjörnu undir ennistopp). Var pabbi að
temja hana um sumarið. Man jegþetta vel vegna eftirfarandi atviks. Það mun hafa verið fyrrihluta
sumars að foreldrar mínirfóru til kirkju að Kirkjubæ og vorum við eldri systkinin með. Að var
svolitla stundinn á miðjum Aur, en Aurinn er innsti hluti Húseyjar milli Jökulsár ogLagarfljóts og
takmarkast að utan af svokölluðum Barmi og Geirast.kvíslar að innan. Þegar á bak var farið og
lagt af stað, prjónaði Stjarna undir pabba. Hann reyndi að spekja hana, en aftur prjónaði Stjarna
og um leið lá hún á hryggnum. Þetta gerðist svo skjótt og mjer óvænt að jeg varð hrœddur. Jeg
sá leiftur snöggt að tryppið prjónaði og um leið renndi pabbi sér örsnöggt aftur úr hnakknum og
kippti í tauminn og um leið lá tryppið á hryggnum. Jeg varð hræddur og spurði pabba hversvegna
145