Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Page 7

Rifsjá.
RAUÐKA. Úrval úr SPEGLINUM, l.—X. árgangi. 160 bls. IVto, með mörgum
myndum. Bókadeild Menningarsjóðs SPEGILSINS. Iteykjavík 1936.
Þegar BaJcarameistarafjelagið átti afmæli fyrir nokkrum árum, var háldið samsæti og þar útbýtt
meðal gestanna minningarriti, sem meðál annars hafði inni að halda ræður þær, sem haldnar voru þetta
kvöld, og væntanlega einnig umsögn um fögnuð þann, er þær vöktu. Útgefandi Rauðku hefir farið þess
á leit við mig, að jeg segði eitthvað um hana, sem fylgt gæti henni úr hlaði; meðál annars til að spara ill-
viljuðum gagnrýnendum ómakið að skamma bókina, en það þora þeir síður, ef velviljaður ritdómur er
kominn um hana áður frá bókmentafræðingi. Hefi jeg orðið við þessu með ánægju, enda þótt krítík
mín verði ófullkomin, að því leyti, að jeg hef enn ekki sjeð bandið á bókinni og verð því að láta mjer
nægja að segja, að það sje „hið smekklegasta“.
Um innihald bókarinnar get jeg verið fáorður, því ætlast er til, að allir kaupi hana og lesi, en það
er, sem sagt, úrval úr SPEGLINUM, þeim tíu árgöngum, sem komnir eru. Menn hálda máske, að svo
gott blað sje miklu eldra, en svo er ekki; það varð nýlega 10 ára og „ekki Ijúga kirkjubækurnari'. Bókin,
sem er i nokicru minna broti en blaðið, hefði því mátt heita VASA-SPEGILL þjóðarinnar, eða öllu heldur
þó RISA-VASA-SPEGILL, því í venjulegan vasa kemst hún ekki.
Jeg mun halda mjer að venju flestra bestu bókmentafræðinga og byrja á því að athuga prent-
villurnar, og má segja, að þar sje ekki um auðugan garð að gresja, en þó til bóta, það lítið er, nema í efstu
línu á bls. 1U8, heyforðann f. heyjaforðann. Stafsetningu minnist jeg ekki að hafa sjeð öllu fjölbreytt-
ari á neinni bók íslenskri, og er það heppilegt, því þá verða Hjörvar og Nordal báðir ánægðir, og má full-
yrða, að fáum hafi tekist að ávinna sjer hylli þeirra beggja samtimis.
Næst prentvillunum má víst snúa sjer að LÍFSSKOÐUN bókarinnar. Það þykir jafnan nauðsyn-
legt, að bók, sem prentuð er, hvort sem það nú er markaskrá, Ijóðabók, skrumrit frá stjórnarvöldum,
eða leiðarvísir um- notkun þvottaefnis, hafi einhverja lífsskoðun að færa almenningi. í þessu tilliti finnst
mjer Rauðka koma langfremst þeirra bóka, sem jeg hefi lesið, því jeg hefi þegar fundið í henni milli 50
og 60 lífsskoðanir, hverja annari betri, og á vafálaust eftir að finna fleiri, áður en yfir lýkur. Sama má
segja um HUGSJÓNIRNAR, sem þykja nauðsynlegar í bókum, en þar get jeg bara ekki komið með nein-
ar tölur, til að sannfæra menn, því hugsjónirnar vaða þarna uppi, eins og síld, þegar bannað er að salta.
Fyrir þá, sem ekki skilja nafn bókarinnar, er rjett að geta þess, að hún heitir eftir stjórnarkapl-
inum með sama nafni, sem lifði til skamms tíma, en mun nú ný-sálaður, hvort sem hann kann að þurfa
fóðrið sitt, eftir sem áður. Endar bókin á smekklegri mynd af merinni.
Eins og nærri má geta um slíkan kosta-f'ærleik, hefir Rauðka ekki farið varhluta af áleitni Pega-
susar, en ekki þarf að harma það, því útkoman hefir vægast sagt orðið glæsileg, og er þarna komið sumt
af bestu kvæðum, sem til eru í íslenskum skopkveðskap, og er þetta alls ekki sagt til að gera lítið úr
þeim Ásmundi og Davíð.
Samkvæmt tillögu minni hafa verið settar tölur við hverja fyrirsögn í bókinni, til að sýna, hvar
efnið sje að finna í blaðinu. Enda þótt bókin sje fyrst og fremst skemmtilestur handa þjóðinni, er þarfa-
verk að Ijetta undir með fræðingum þeim, sem vilja nota hana til vísindaiðkana. Vonum vjer, að sem
flestir þeirra eigi eftir aJ5 heimska sig á því.
Nokkrar ritfalsanir hefi jeg rekið mig á í bókinni, en þó ekki mjög til baga. Er það helst, að aulca-
fyrirsagnir og undirskriftir hafa verið feldar niður. Skora jeg á alla góða menn, að stofna ekki til rit-
deilna út af þeim.
Að endingu: „Bókin er öll hin eigulegasta og einkar hentug til tækifærisgjafa“. S. N. Sp.