Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2017, Síða 62

Andvari - 01.01.2017, Síða 62
ANDVARI BJÖRN ÞORSTEINSSON 61 Peter Foote varð síðar manna fróðastur um hinn helga biskup á baukn- um og gaf út sögu hans bæði á vegum Árnasafns í Kaupmannahöfn og Hins íslenska fornritafélags. Þegar Peter Foote varð sextugur, kom út úrval ritgerða hans í einu bindi, og tileinkaði hann bókina vinum sínum, Birni Þorsteinssyni og Guðrúnu Guðmundsdóttur, með þakk- læti fyrir að hafa framar öllum öðrum auðveldað sér að kynnast og fá mætur á Íslandi og Íslendingum í samtíð og fortíð.172 Annar fræðimaður sem telur sig standa í þakkarskuld við þau hjón er Harald Gustafsson, prófessor við Háskólann í Lundi í Svíþjóð. Hann skrifaði gagnmerka doktorsritgerð um embættismenn og samfélag á Íslandi á 18. öld og varði hana við háskólann í Stokkhólmi 1985. Í for- mála þakkar hann, eins og skylt er, öllum þeim sem veitt höfðu honum aðstoð en segir svo í lokin: En ef til vill hefði þetta verk aldrei séð dagsins ljós, ef ég hefði ekki bankað á rangar dyr í Árnagarði haustið 1976 og stikað inn til Björns Þorsteinssonar sem þá var prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands. Hann er ótæmandi brunnur nýrra viðhorfa í íslenskri sögu. Ég fæ ekki skilið hvernig það er á nokkurn hátt mögulegt að ein manneskja geti fengið svona margar spennandi hugmyndir. Heima hjá honum og konu hans, Guðrúnu Guðmundsdóttur, í Kópavogi hef ég átt fastan samastað í hinum íslenska hluta tilveru minnar – svo að ekki sé minnst á skóginn hans Björns í hrauninu fyrir utan Hafnarfjörð. Hugmyndaauðgi Björns og frásagnarlist er mér um megn að líkja eftir, en þrátt fyrir það hefur samveran með honum verið mér ómetanleg.173 Björn var hár maður vexti, grannur og spengilegur og hærður vel, kvikur í hreyfingum og nokkuð óðamála, þegar honum var mikið niðri fyrir, jafnan glaður með glöðum en þoldi illa úrtölumenn. Hann var áræðinn og kappsamur eldhugi, næmur og tilfinningaríkur. Eins og oft vill verða um slíka menn, brann loginn hans skært – og stundum ákaf- lega – en því miður alltof skjótt. Veikindin tvö síðustu árin drógu mjög úr þreki hans, en hann lét ekki deigan síga og hélt áfram að skrifa um hugðarefni sín. Hann var stöðugt að skyggnast eftir samhenginu í sög- unni og leitast við að finna réttu hugtökin til að lýsa heildarmyndinni. Sjálf atburðarásin skipti minna máli. Síðustu ritsmíðar hans birtust í Lesbók Morgunblaðsins sumarið 1986, greinaflokkur um fjóra mikil- væga þætti íslenskrar miðaldasögu: Setningu tíundarlaga, Ara fróða og ritstörf hans, upphaf sagnaritunar á Íslandi og landnám Íslands og Íslendingabók.174 Um haustið var Björn lagður inn á Borgarspítala, og
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.