Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 102

Andvari - 01.01.2017, Qupperneq 102
ANDVARI „...BILUÐ TRÚ OG BILAÐUR KRISTINDÓMUR...“! 101 Hann álítr — eins og og Kristr —, að ekki sé unt að benda á ríki þetta með sleikifingri, þar sem það er ekki staðr, heldr ástand, sem einstaklingurinn kemst í — ekki með félagsskap undir einskorðuðum lögum, ekki fyrir svipu- högg eða hundgá, heldr fyrir kraft þeirrar lífsskoðunar, sem vekr það sem gott er í manninum til heilla fyrir líkamlega og andlega vellíðan einstaklingsins, þegar í þessu lífi. — Séra Páll er enginn skottu-guðfræðingr. Enn hann sígr á með hægðinni, talar ekki af sér og hagar orðum sínum þannig, að þau skötu- hjúin Hroki og Heimska myndu hjaðna niðr af blygðun — ef þau væru eigi gersneydd allri blygðunarsemi.“103 Hér er guðsríkisboðskapur Páls í Gaulverjabæ dreginn saman með líkinga- máli fjárbóndans. Lokaorð Áhrif og verkan Helgidaga­prédikana Páls Sigurðssonar eru auðvitað allt aðrar þegar nútímaguðfræðingur les þær í beit og í einrúmi en þegar þær voru lesnar upphátt ein í senn við húslestur eða jafnvel þegar samtímamaður fann sig knúinn til að lasta þær eða lofa á prenti. Nútímamanni dylst ekki að predikanirnar boða guðfræði sem vissulega verður að teljast frjálslynd bæði í lok 19. aldar og nú á dögum. Boðskapurinn hefur þó virst mun róttækari um aldamótin 1900 en nú. Páll lagði til dæmis áherslu á að trúarskoðanir fólks ættu að byggjast á sannfæringu þess, sam- visku, skynsemi og sannleiksást. Vissulega hljóta þessar viðmiðanir að hafa þó nokkurt almennt gildi. Það kann tæpast góðri lukku að stýra ef trú fólks stríðir gegn samvisku þess eða sannleiksást. Á einum stað segir Páll þó bein- línis að engu skuli trúað nema því sem stenst prófraun skynseminnar. Velta má fyrir sér hvort þar gangi hann ekki of langt, hvort í þessu efni þurfi ekki einnig að hlýða á tilfinningar, hugboð, innsæi sitt, hefð kirkjunnar og jafnvel opinberun, svo óljóst sem það hugtak kann að virðast í nútímanum. Páll var sannfærður um að hann fylgdi fordæmi siðbótarmannnsins Lúthers í boðun sinni. Honum var hins vegar legið á hálsi fyrir það að hann þekkti eða kynni ekki hvað lútherskur kristindómur væri eða hefði misskilið hann. Hann gagnrýndi ýmislegt varðandi starfshætti og fyrirkomulag þjóð- kirkjunnar á sinni tíð, einkum þó ríkjandi áherslur í kverfræðslu og pre- dikun hennar. Þar þótti honum gæta um of trúfræðilegs orðhengilsháttar og bókstafsskilnings á ýmsum fornhelgum höfuðlærdómum kirkjunnar. Hann hafnaði fæstum af þessum trúarlærdómum þó beinlínis eða gagnrýndi þá verulega. Í Helgidaga­prédikununum skautaði hann frekar framhjá þeim eða
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.