Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.2017, Side 151

Andvari - 01.01.2017, Side 151
150 PÁLL BJARNASON ANDVARI Heimspekingurinn ungi, sem talaði um ástir Jónasar, var Ágúst H. Bjarnason (1875-1952), síðar prófessor, mikilvirkur fræðimaður og rithöfundur. Hann birti aldrei efni fyrirlestrarins á prenti en handrit hans varðveittist með öðrum óflokkuðum gögnum sem afkomendur Ágústs héldu til haga. Sonarsonur hans og alnafni, grasafræðingur, hóf nýlega að flokka efnið sem fyllti marga pappakassa, rakst þá á handritið og var svo vinsamlegur að ljá mér það. Nafn höfundar er ekki á handritinu, en rithöndin bendir til Ágústs og tilefnið kemur skýrt fram í lokaorðunum. Upphaf handritsins er þannig, stafrétt: Kæru áheyrendur! Ekki ætla jeg að tala um skáldið Jónas Hallgrímsson heldur lítilsháttar um manninn sjálfan. Nokkuð er nú frá því liðið að Jónas lifði, full 50 ár, og sagnir af æfi hans þessvegna farnar að verða óljósar, hafi þær verið nokkrar. Jónas var svo dulur maður að hann sagði fátt af högum sínum; jeg hef því lítið annað að bera á borð fyrir yður hjer en munnmæli þau, sem lifað hafa í minnum ein- stakra manna og eru því mörgum kunn af afspurn. En það sem jeg aðallega ætla að tala um, eru ástir Jónasar Hallgrímssonar. _________ „ _________ Prestur nokkur var að flytja sig búferlum norður í land úr Rvk að taka þar við brauði. Hann hjet G. og hafði lengi verið skrifari hjá Geiri biskupi. Nú tók hann prestskap og var þá um fimtugt. Hann átti eina dóttur barna, Þ. að nafni; var hún með í förinni og átti að verða ráðskona hjá föður sínum, þó hún væri þá aðeins 16 ára að aldri. Þetta var um hásumar, er hann flutti norður. Höfðu þá skólapiltar frá Bessastöðum slegist með í ferðina, og einn þeirra, er var rúmlega tvítugur, var um það bil útskrifaður eða að útskrifast úr skóla. Það var Jónas Hallgrímsson. Fátt segir af einum og enda af tveimur, þegar um ástir er að ræða, en svo mun þeim Jónasi og dóttur prests hafa verið farið, að þau felldu hug hvort til annars. Hefir svo sagt mjer frænka [fyrst skr. hálfsystir, en strikað yfir] stúlk- unnar. Þau munu hafa lofast hvort öðru þá í ferðinni, en það ráð tókst ekki, því faðir stúlkunnar var því andvígur. Þótti honum vera farið að bera á staðleysi hjá Jónasi, og áleit þetta því ekki glæsilegan ráðhag til handa dóttur sinni. Hún var síðan gipt hálft um geð presti einum, sjera H..., en það sagði hún, að hún mundi hafa getað unnað Jónasi alla tíð, hefðu þau fengið að njótast, og þegar hún las kvæði hans „Ferðalok“ í Fjölni mörgum árum síðar, lagðist hún upp í rúm og grjet. Höfundur skammstafar nöfn Þóru, sr. Gunnars föður hennar og sr. Halldórs Björnssonar, en hvorki Jónasar né Geirs biskups. Nú er ekki vitað hvort hann nefndi nöfnin í upplestri, en líklegt má telja að hann hafi haldið sumum nöfnum leyndum af tillitssemi við nákomna. Af sömu sökum hefur hann
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.