Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1938, Page 32

VAK A /. árgangur . 1. ársfjórðungur
þessara ríkja, annaðhvort algert
eða að mestu leyti.
Friðurínn er mannkyninu ó-
segjanlega dýrmætur. Sumum
virðist hann vera svo dýrmætur,
að leggja megi allt í sölurnar fyrir
hann — nema hagsmuni sjálfra
þeirra. Þakkarávörpin, sem rignt
hefir niður yfir forsætisráðherra
Bretlands fyrir að afstýra styrj-
öld með því að lima sundur með
kúgunarvaldi lítið, friðsamt og
menningarauðugt lýðræðisríki,
eru þessa allljós vottur.
Og sennilega tekst að halda
þessum ,,friði“ um nánustu fram-
tíð, ef fórnað er árlega nokkrum
smáum, friðsömum lýðræðisríkj-
um álfunnar í gin hins stríðshót-
andi einræðis. Slík „friðaröld“
getur staðið svo lengi, sem menn-
irnir kjósa heldur að lifa í ánauð
en hætta lífinu og hagsmununum
fyrir frelsið, ekki einungis sitt
eigið, heldur og frelsi meðbræðra
sinna.
Sjaldan eða aldrei hafa smáríki
Evrópu, þau sem enn standa eftir,
verið í meiri hættu með frelsi sitt
og menningu, en einmitt nú. Þessi
voði virðist þokast nær og nær
Norðurlöndum, sem með margvís-
legri frjósemi sinni og menningu
eru næsta girnilegt herfang ó-
seðjandi stórveldisdrauma ein-
ræðisherranna.
Suður-Jótland hefir stundum
verið kallað norræna hliðið. Og
vist er um það, að harla mikilsvert
26
verður það að teljast fyrir Norð-
urlandaþjóðirnar, hvernig fer um
sambúð þess við hinn hervædda
nágranna sinn í suðri.
Það er ósegjanlega hörmulegt
umhugsunarefni, að þjóðir, sem
leitast við að verja kröftum sín-
um, vitsmunum og fjármagni til
menningar einstaklingunum, í
fæstum orðum: til farsæls og
þroskandi lífs, geta við þvi búizt,
að verða traðkaðar undir járn-
hæli annarra þjóða, sem haldið er
í fáfræði og ánauð, samtímis því,
sem fé þeirra er varið til taum-
lausrar framleiðslu hverskonar
morðvopna, er hin farsælu, menn-
ingarauðugu smáríki standa
næsta berskjölduð fyrir.
En svona lítur mannlífið út í
dag. Hugsunarleysinginn einn
getur sætt sig við það — og verið
ánægður.
10. okt. 1938.
Hallgr. Jónasson.
Viðhorf lesendamia
Þó að reynt hafi verið að vanda efnis-
val og frágang Vöku eftir föngum, má
ganga að því sem gefnu, að ýmsum þyki
sitthvað miður um hvort tveggja og því
á annan veg háttað en vera bæri. —• Út-
gefendum Vöku er mjög kært að fá að
heyra sem allra flestar raddir, er skýtur
upp um þetta. Það eru því vinsamleg
tilmæli þeirra til allra lesenda Vöku, að
þeir láti uppi álit sitt í þessum efnum,
skýri hiklaust frá, hvað þeim þykir
ábótavant um efnisskipun og frágang
ritsins og geri tillögur um breytingar á
hvoru tveggja. — Vaka vill vera í sam-
ræmi við vilja og álit lesenda sinna, og
væntir aðstoðar þeirra í því efni.