Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1938, Síða 52

VAKA /. árgangur . 1. ársfjórðungur
yfirfæra hana á aðstæður okkar
og okkur sjálf. Með öðrum orðum,
ef sundlaugin væri ekki til, þá
gæti þjóðfélagið ekki treyst á
ykkur sem jafn heilbrigt og upp-
byggingarhæft fólk, eins og þið
eruð með því að hafa hana. Það
sýnir, að hún er réttur hlutur á
réttum stað — að hún á rétt á
sér.
Þjóðfélagsbyggingin er nefni-
lega til orðin fyrir þegnana, en
þeir ekki til fyrir hana. Allt má
þess vegna telja óþarft í þjóðfé-
laginu, sem á engan hátt auðgar
líf einstaklinga þess, eða kemur
þeim að liði. Það verður þá eins
og vankantur á listaverkinu —
vankantur, sem höggva verður af.
Þá er að líta á eðlistegund þess
ávinnings, sem þið hafið haft af
því að hrinda í framkvæmd þessu
verki. í hverju er hann fólginn?
„Við höfum lært að synda,“
munið þið svara. Og rétt er það,
en þó er ekki nema hálfsögð sag-
an. Þið hafið áunnið meira heldur
en það að geta bjargað ykkur frá
drukknun, þó að þið fallið út af
bát eða bryggju. Fyrst og fremst
stælir sundiðkunin líkama ykkar,
lengir þar með lífið og gerir ykkur
færari í flestan sjó, en þið áður
voruð. Og síðast en ekki sízt: Þið
hafið með byggingu þessa menn-
ingartækis orðið aðnjótandi þeirr-
ar gleði, sem hvert vel unnið verk
gefur vinnendum sínum að erf-
iðislaunum. Þið hafið séð eina af
46
hugsjónum ykkar rætast fyrir
ykkar eigið framtak. Þið hafið
vaxið í sjálfs ykkar og annarra
augum og standið því betur að
vígi heldur en áður, bæði til sókn-
ar og varnar í lífsbaráttunni og
menningarbaráttunni. Og þið haf-
ið nú þegar sannað heiminum lið_
tækni ykkar og listfengi við bygg-
ingu hins mikla mannvirkis ár-
hundraðanna — þessa þúsund-
handaverks, sem heitir þjóðfélag.
Ég vil svo að síðustu gera ofur-
lítið nánari grein fyrir því, hvað
ég meina með þessum orðum mín-
um — hvaða boðskap ég vil flytja
ykkur með þeim:
Ég hefi orðið þess var víða þar,
sem ég hefi komið, að það er til
allmargt af fólki, sem virðist hafa
misst trú og skilning á þýðingu
sína fyrir þjóðfélagið, og það oft
einstaklinga, sem gáfna sinna
vegna hefðu mörgum fremur get-
að orðið góðir liðsmenn í hinu
sameiginlega starfi þjóðarinnar,
uppbyggingunni.
Þetta fólk er líkast lausum perl-
um, sem losnað hafa úr dýrindis
festi. Sjálfar hafa þær enga þýð-
ingu eftir að þær hafa losnað úr
sambandi sínu, og festin sjálf er
gölluð og götótt án þeirra. Þannig
er það með þetta frávillta fólk.
Hvað góður efniviður, sem í því
kann annars að vera, þá verður
það þó án þýðingar, þegar það
hættir að þjóna hinum sameigin.
lega tilgangi heildarinnar, því að