Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.03.1938, Page 78

VAKA í. ár/rangur . 1. ársfjórðungur
að sér, andlega og líkamlega, en nokkur
önnur kynslóð langt í ættir fram. Á það
rót sína að rekja
til þess, að hun
hefir átt við
betri kjör að
búa, eldri kyn-
slóðin hefir veitt
henni meira. —
Hitt getur orkað
tvímælis. hvort
unga fólkið sé
eins þrautseigt
og þeir, sem
komnir eru til
ára sinna, og
séð hafa aðra og
verri hlið á líf-
inu. Er sál þeirra eins „stælt af þvi
eðli, sem er í ættlandi hörðu, sem
dekrar við fátt?“ Hefir ekki verið of
vel búið að því? Þetta er skoðun sumra,
og ef til vill hefir hún við eitthvað að
styðjast, en að mínum dómi ekki
mikið ....
Eldri kynslóðin hefir óneitanlega búið
vel að hinni uppvaxandi kynslóð að
mörgu leyti, oe með starfi sínu sett nýj-
an svip á land og þjóð. En nú virðast
margskonar örðugleikar steðja að, bæði
af innlendum og erlendum orsökum. Það
má því telja líklegt, að æskan verði að
láta önnur sjónarmið ráða gerðum sín-
um hér eftir en hingað til. Pramtíðin
krefst samstilltra átaka og þess er
skammt að bíða, að heill og hamingja
lands og þjóðar hvíli á hennar herðum.
— Er líklegt, að þessi þroskamikla kyn-
slóð taki verkefnin lausatökum? Ég held
ekki. Feður okkar og mæður hafa að
vísu gert geysiátök og markað djúp spor
í þróunarsögu þjóðarinnar, en starf
þeirra krefst framhalds, og aldrei frem-
ur en nú. ísland nútímans er í sköpun,
og við unga fólkið verðum að leggja
þar hönd á plóginn og leggja drjúgan
skerf til fullkomnunar starfi feðranna.
En við gerum það ekki með skyndi-
áhlaupum, ekki því, er líkist happdrætti
eða leik, og því síður með ofbeldi eða
byltingu, heldur með markvissri, sleitu-
lausri baráttu, sem lýkur með farsælum
sigri. Við bindum það fastmælum, að
taka verkefnin föstum tökum og bæta
stórum um, lyfta merki okkar gamla og
góða ættlands mun hærra.
Grímur Arnórsson.
..... í byrjun yfirstandandi aldar
hófst merkileg vakningaralda meðal
þessarar þjóðar. Afleiðingar hennar eru
m. a. glæsilegar skólabyggingar víðsveg-
ar um landið. Enda var fremstu mönn-
um þessarar þjóðlegu vakningaröldu
fyllilega Ijós þýðing þess að ala upp
vinnugefna, hugrakka, háttprúða og
reglusama æsku — æsku, sem væri
reiðubúin að taka á málunum með föst-
um og öruggum tökum — æsku, sem
vildi og gæti tileinkað sér það, sem betur
mætti fara, en látið hitt hverfa í djúp
gleymskunnar.
Þetta er hinni íslenzku æsku vel ljóst.
Það sést bezt á þeirri miklu vinnu, sem
hún hefir lagt fram, og leggur fram ár-
lega, til þess að skólar landsins geti orðið
fleiri, stærri og fullkomnari.
Ef metin væri til verðs öll sú vinna,
sem nemendur héraðsskólanna einna
hafa lagt fram í þágu skólanna, endur-
gjaldslaust, er ég viss um, að það yrði
stórum mun hærri fjárupphæð en nokk-
urn grunar. Þegar leikfimishúsið á Laug-
arvatni var byggt, fóru um tuttugu nem-
endur af skólanum suður til Reykjavík-
ur, unnu að því heila viku að rífa þar
gamalt hús og flytja efnið úr því austur.
Síðan unnu þessir sömu menn, ásamt
nokkrum fleiri félögum sínum, að því að
reisa hús úr þessum efniviði. Fyrir
bragðið þurfti ekki að kaupa aðra vinnu
til þess að reisa þetta hús en vinnu
smiðsins, sem við það vann. — Og nú
hafa safnazt loforð um mikla gjafavinnu
til byggingar á fyrirhugaðri útisundlaug,
nýju leikfimishúsi og kvennaskóla að
Laugarvatni.
Sú vinna, sem áhugasamir æskumenn
leggja fram á þennan hátt, er ef til vill
einhver bezta sönnun þess, að æskan
gerir fyrst og fremst kröfur til sjálfrar
sín. Hún krefst þess, að hver og einn,
jafnt piltar sem stúlkur, leggi fram alla
sina krafta til sameiginlegra átaka fyrir
bættum lífskjörum, aukinni menntun og
gagnkvæmum skilningi milli þeirra
ungu og gömlu.“
Guðmundur Björnsson.
..... Við, sem nú erum ung, höfum
notið betri lífskjara en kynslóðin, er
ól okkur. Við höfum ekki erfiðað eins
mikið, notið betri aðbúnaðar til fæðis
og klæða, búið í betri húsakynnum, haft
betri skilyrði til náms og íþróttaiðkana
og notið meira frjálsræðis. Þessi bættu
72