Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1929, Blaðsíða 74

undir Noregsstrendur og valdið par hvössu sunnan-
veðri, en norðan-strengurinn hefir flutt sig austur i
hafið um Færeyjar.
Petta er að eins eitt dæmi af mörgum um pað,
hvernig veðráttubrigðin haga sér, en liklega hið al-
gengasta hér á landi. En möguleikarnir eru óteljandi
að heita má. Stundum koma lægðir beint úr norðri
og fara suður með Austfjörðum. Fylgja peim oft
svæsnir norðangarðar. Stundum koma pær hver af
annari beint úr suðri og fara norður eftir Grænlands-
hafi (milli tslands og Grænlands). Fylgja peim oft
sunnanveður stór og aftaka rigningar að vetrinum.
Að sumrinu lenda stundum gamlar og hægfara lægðir
á miðju landinu og eru marga daga að færast austur
yfir. Verður pá oft og tíðum pykkviðri og purrkleysur
um allt land.
Stillur og hreinviðri um allt land í marga daga
koma heizt, pegar loptprýsting er mikil um ísland,
Grænland og Norðurhafið (milli Grænlands og Nor-
egs). Lægðirnar fara pá eftir suðlægari brautum yfir
Atlantshafið, rétt norðan við Azoreyjar og inn yfir
írland og Frakkland. Var sú veðrátta algeng fram
eftir sumrinu 1927, en ópurrkasumarið mikla 1926
stafaði af lægðum, sem í sífellu komu og fóru norð-
austur eftir Grænlandshafi.
Að sumarlagi myndast oft skúrir síðara hluta dags,
enda pótt morguninn renni upp bjartur og fagur.
Einkum eru brögð að pessu í fjalldölum eða undir
háum fjöllum móti suðri, enda eru pær sumstaðar
nefndar fjalladembur. Þetta stafar oftast af pví að
fjailshlíðarnar taka betur á móti sólarhitanum, held-
ur en láglendið, svo að loptið mishitnar. Myndast pá
lóðréttir loptstraumar upp á við. Við upprásina penst
loptið út og kólnar, svo að rakinn í pví péttist og
verður sýnilegur sem skýhnoðrar og bólstrar. Safnast
peir oft að háum fjallatindum og hjúfra sig um pá
sem skýhettur. Oft getur lítil óregla í loptstraumum
(70)