Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1929, Page 78

veður var því orðin allgóð í flestum Iöndum álfunn-
ar, þegar um aldamótin 1900. Lökust var aðstaðan í
Brettandseyjum og Noregi. Par er úthafið fyrir landi,
og þaðan bárust engar veðurfregnir. Nú koma flest
óveðrin úr vestri og fara í austur. Pess vegna var
ómögulegt að segja fyrír veðurbreytingar með löng-
um fyrirvara í þessum löndum.
Á síðasta áratugi befir mikil bót ráðizt á þessu
vandkvæði. Má þakka það eingöngu hinum stórkost-
legu framförum, sem urðu á loptskeytatækjum á ó-
friðarárunum og síðan hefir komið friðsamleg-
um störfum að notum. Með loptskeytum geta nú skip
á hötum úti sent fregnir til lands um veðrið, þar
sem þau eru stödd. Á siglingaleiðum milli Norður-
álfu og Ameríku er jafnan fjöldi skipa, sem hafa svo
orkumikil loptskeytatæki, að þau geta sent skeyti yfir
þvert Atlantshaf. Með því móti fást venjulega svo
ljósar fregnir af veðurlagi á Atlantshafi, að mjög
sjaldan ber svo við, að óveður úr vestri komi i opna
skjöldu á vesturströnd Norðurálfu. Ftest óveðrin
gera að vísu fyrst vart við sig á íslandi, og þau var
hægt að varast eftir að sæsíminn var lagður hingað
1907, en þau sem sunnar fara verða skipin að segja
til um. Loks eru óveður, sem koma norðvestan yfir
Norður-Grænland og fara suðaustur i Norðursjóinn,
án þess að gera verulega vart við sig á íslandi. Eru
þau oft hættuleg í Vestur-Noregi, er þau koma að
óvörum, og hafa valdiö hverju manntjóninu eftir
annað, einkum á Norðmæri. Til þess að varast þetta
reistu Norðmenn loptskeytastöð á Jan Mayen árið
1921, og hefir hún starfað síðan eingöngu að því, að
senda veðurfregnir. Hafa þrír menn jafnan vetrarsetu
í eyjunni til þess að gæta stöðvarinnar, en á hverju
sumri er skipt um verði. Rekstur stöðvarinnar hefir
kostað um 60 þús. kr. á ári. Veðurskeytin frá Jan
Mayen eru send 6 sinnum á sólarhring um sterka
loptskeytastöð í Osló, svo að þau geta heyrzt um alla
(74)