Úrval - 01.12.1953, Qupperneq 46

44
TJRVAL,
Homo Sapiens tegund, er síðar
greindist í þrjá meginþætti:
hvíta menn, negra og mongóla.
En það er ekki aðeins vegna
útlitsins, að Chenchúar verða
að teljast óvenju frumstæður
kynþáttur. Lifnaðarhættir
þeirra minna einnig mjög á
lifnaðarhætti steinaldarmanna.
íhaldssemi, sem hvorki sál-
fræðingar né þjóðfræðingar
hafa getað gefið fullnægjandi
skýringu á, hefur haldið þeim
frá því að tileinka sér uppfinn-
ingar hinna betur upplýstu ná-
granna sinna. Chenchúarnir
stunda hvorki akuryrkju né
kvikfjárrækt. Þó að þeir tali
nú télegu-vakliö, mállýzku hinna
indversku nágranna sinna, og
séu kunnugir bændamenningu
þeirra, líta þeir niður á lifn-
aðarhætti þeirra og lifa sjálfir
eins og þeir hafa gert frá
ómuna tíð, á rótum og ávöxt-
um frumskógarins, af þeirri
villibráð sem þeir geta lagt að
velli með bogum sínum og
örvum og af hunangi villtra
býflugna.
Við köllum fólk á þessu
menningarstigi safnara, enda
er söfnun ætilegra róta og rót-
arhnýða meginþátturinn í fæðu-
öflun Chenchúanna. Á hverj-
um morgni má sjá konur og
karla á leið út í frumskóginn
með gröfur og körfur. Tímum
saman sitja þau á hækjum
sínum og grafa rótarhnýði
upp úr hinum harða og seiga
frumskógajarðvegi. Á vissum
tímum ársins verða villiávext-
ir og villiber skógarins full-
þroska og þá er auðveldara að
fylla matarkörfurnar; en alla-
jafna er eftirtekja dagsins ekki
meiri en nægir til matar þann
dag, og algengt er að Chen-
chúi vakni að morgni án þess
að eiga málungi matar.
Mest af tíma Chenchúans fer
í að afla daglegrar fæðu. Slíkir
búskaparhættir veita mönnum
ekki tækifæri til að sérhæfa sig
í einstökum störfum, enda er
engin efnahagsleg stéttastkipt-
ing meðal þessa fólks. Hvorki
dugnaður við tilbúning verkfæra
né glöggskyggni og reynsla í
að setja niður deilur geta los-
að mann undan því að sinna
daglegum störfum við söfmm
róta, jurta, ávaxta og berja.
Á sumum tímum árs er
gnægð ætilegra ávaxta, ferskra
jurta og sætra berja. En þess-
ir dagar allsnægta eru fáir, og
á hinu langa þurrkatímabili
sölnar allur gróður og blaðlaus
trén veita enga vernd gegn
brennheitri sólinni, og flestar
lindir og vatnsból þorna. Á
þessum árstíma taka flestir
Chenchúar sig upp og flytja
niður að Áisfwa-fljótinu þar
sem þeir setjast að í smáhóp-
um, 4—5 fjölskyldur í hóp, og
lifa vikum saman á gróðurlaus-
um bökkum fljótsins.
Til þess að fá sem fullkomn-
asta vitneskju um líf þessa
fólks varð ég að taka þátt í
þessum árlegu flutningum, og