Úrval - 01.02.1956, Blaðsíða 22

FINLANDIA
eftir William Saroyan.
Hinn 8. desember síðastliðinn varð finnska tónskáldiO Jean
Síbelíus nírœður. Var hann að pví tilefni hylltur um allan liinn
menntaða heim sem fremsta núlifandi tónskáld í heiminum. Hér fer
á eftir cjreinarkorn eftir ameríska rithöfundinn William Saroyan,
sem hann skrifaði fyrir alllöngu um samtal er hann átti við tón-
skálclið. Greinin er að visu jafnmikið um Saroyan sjálfan og
Síbelíus, eins og flest pað sem pessi sérkennilegi höfundur skrifar,
en ekki er víst að lesendum finnist hún verri fyrir pað. XJrval
hefur áður birt nokkrar sögur eftir Saroyan, m. a.: Ég sjálfur
á jörðinni, í 1. hefti 3. árg. og Dóttir hirðingjans i 2. hefti 7. árg.
r
EG var á gangi niður Annan-
katugötuna í Helsinki, þeg-
ar ég kom auga á tvö blásturs-
hljóðfæri, celló og fiðlu og
mynd af Beethoven í búðar-
glugga, og ég fór að hugsa um
tónlist. Þegar maður er á ferða-
lagi um heiminn, sér maður ekki
annað en símastaura og götur,
og maður heyrir aldrei annað
en skrölt í járnbrautarlestum
og gaul í bílum. Maður sér f jöld.
ann allan af fólki, sem reynir
að gera alla skapaða hluti, og
á veitingahúsum og götum úti
sér maður það í áköfum sam-
ræðum. Maður gleymir alveg
tónlistinni, og svo allt í einu
kemur manni aftur í hug tón-
listin.
Þegar ég sá hljóðpípuna og
homið og cellóið og fiðluna og
myndina af Beethoven, fylltist
sál mín trega. Lögun hljóðpíp-
unnar er enginn smásigur, og
jafnvel blikkfiðla er ljóð um
hugsun.
Eg fór inn í búðina og spurði
stúlkuna á ensku, hvort ég gæti
fengið að heyra plötur með
finnskri tónlist.
„Jean Síbelíus," sagði ég við
stúlkuna í hljóðfæraverzluninni:
Finlandia!
Stúlkan varð hátíðleg á svip
og skipti um nál og lét hana
á plötuna og setti grammófón-
inn í gang. Hún gekk sex skref
aftur á bak og hlustaði lotning-
arfull. Eftir þögnina hóf tónlist-
in aftur stökk sitt út í heiminn.
Finnland.
Ó, guð, nei, maðurinn á sér
ekkert landfræðilegt takmark.
Og tónlistin brauzt inn í ringul-
reið heimsins og mölbraut allan