Úrval - 01.10.1958, Page 49

ERTTJ LITBLINDUR?
um litum og litbrigðum. Deplun-
um er þannig raðað, að deplar í
frumlitum (bláu, rauðu o. s.
frv.) mynda tölur. Mað-
ur með fullkomna litaskynjun
sér tölurnar skýrt og greinilega,
en í augum litblinda mannsins
renna þær að nokkru saman við
deplana og sjást því ekki allar.
Sá litblindi segir þess vegna, að
talan 6 sé 5, að 8 séu 3 og 4 séu
7. Hann getur nefnilega ekki
greint deplana sem mynda töl-
umar frá deplunum í kring.
Þótt kynlegt sé lifa margir
langa ævi, án þess að vera sér
þess meðvitandi, að þeir geti
ekki greint á milli lita. Ástæðan
til þess er afar einföld. Strax í
bemsku læra þeir, að grasið sé
grænt, himininn blár og tómat-
amir rauðir. Þeir vita því, að
ýmsir hlutir hafa vissa liti, og
þeir geta því gert sér litinn í
hugarlund, er þeir tala um við-
komandi hlut, enda þótt þeir
geti ekki greint hann með aug-
unum. Og það er miklu fremur
litblærinn, sem kennir þeim að
þekkja sundur grænt, blátt og
rautt, en Iiturinn sjálfur.
Þó að litblinda sé arfgeng,
getur hún komið fram að meira
eða minna leyti á fólki, sem far-
ið er að eldast, enda hafa sumir
orð á því, hve litaskynjun þeirra
verði sljórri, er aldurinn færist
\rfir þá. Fólk, sem reykir pípu,
tyggur tóbak, tekur í nefið eða
vinnur í tóbaksverksmiðju, hef-
ur tekið eftir því, að ef það
hættir við eitthvað af þessu, þó
ÚRVAL
ekki sé nema vikutíma, verður
litaskynjun þess töluvert næm-
ari.
Það er einkennilegt, að í
starfsgreinum eins og vefnaði
og klæðagerð, prentun, leir-
vinnslu og málningarvöruiðnaði,
þar sem fullkomin sjón er bráð-
nauðsynleg, þurfa umsækjend-
ur ekki að ganga undir neina
prófun í litaskynjun. Þetta er
því furðulegra, þar sem engar
slíkar tilraunir eru gerðar á
börnum í skólunum.
Hættan við það að ráða lit-
blinda menn til starfa við járn-
brautirnar er augljós. En allur
almenningur notar vegina, og
hæfileikinn til að greina sundur
rautt Ijós og grænt er mikil-
vægur fyrir öryggið í umferð-
inni. Af 4 milljónum ökumanna
í Bretlandi eru rúmlega 150
þúsund, sem ekki þekkja um-
ferðaljósin nema eftir röð þeirra
á staurnum eða orðunum:
STANZ og ÁFRAM. Þau orð
sjást hins vegar ekki fyrr en
komið er allnærri. Þessir fyrr-
nefndu ökumenn eru því miklu
meiri ógnvaldar í umferðinni en
menn með eðlilega sjón. Þeir
sjá bókstaflega ekki rauðan lit.
Sem betur fer, sjá nautin ekki
rauðan lit heldur. Þau ráðast
ekki á nautabanann, af því að
hann hefur rautt klæði, og þeim
sé meinilla við þann lit. Bæði
kýr, kettir, hundar, hestar og
kindur eru litblind. Hins vegar
geta apar gr^int liti, og í aug-
um fuglanna eru allir litir skær-
47