Orð og tunga - 2023, Page 8

Orð og tunga 25 (2023). https://doi.org/10.33112/ordogtunga.25.1
Formáli ritstjóra
Hér í sumarbyrjun færum við ykkur, lesendur góðir, nýjasta hefti
tímaritsins Orðs og tungu. Þetta er hálfgert afmælishefti þar sem tíma­
ritið hefur nú alls komið út 25 sinnum síðan árið 1988 og á hverju ári
síðan árið 2005 og ber því að fagna. Í þessu 25. hefti Orðs og tungu
beinum við sjónum að blótsyrðum og er tilefnið m.a. alþjóðlegt mál­
þing rannsóknarhópsins Swearing in Scandinavia (SwiSca) sem hald­
ið var í Reykjavík í desember 2021. Upphafleg áætlun gerði ráð fyrir
að málþingið yrði haldið í maí 2020 en vegna faraldursins þurfti að
fresta því ítrekað. Ýmsir fyrirlesarar héldu þar erindi, bæði innlendir
og erlendir og var viðburðinum einnig streymt á vefnum. Eftir
ráðstefnuna var kallað eftir greinum um þema málþingsins.
Í heftinu eru því fjórar ritrýndar greinar sem snúast um blótsyrði.
Ármann Jakobsson, sem var lykilfyrirlesari ráðstefnunnar, beinir
sjón um sínum að bölbænum og blóti í Njáls sögu þar sem hann
veltir upp ýmsum spurningum er varða tröll og túlkun þeirra í ýmsu
sam hengi. Ásta Svavarsdóttir skoðar í ítarlegri og fróðlegri grein
formleg einkenni íslenskra blótsyrða og gefur fjölda dæma sem sýna
ýmsar setningargerðir og blæbrigði sem tíðkast við meðferð þeirra í
nútímamáli. Veturliði Óskarsson beinir sjónum að hinu margslungna
nafnorði fokk og tilheyrandi sögn fokka í fróðlegri grein um sögu og
formleg einkenni þessara orða sem hafa átt sívaxandi vinsældum að
fagna á síðustu 50 árum. Eins og Veturliði bendir á er saga þessara orða
flóknari en margir telja og þar tvinnast saman annars vegar norræna
orðið fokk og hins vegar enska blótsyrðið fuck. Í síðustu greininni um
blótsyrði fjallar svo Katrín Axelsdóttir um tegundir svívirðinga af
tegundinni helvítið þitt og helvítið á honum og kafar þar í málsöguna til
að leita skýringa og setur fram margvíslegt fróðlegt samanburðarefni
úr öðrum málum.
tunga25.indb 7 08.06.2023 15:47:14