Orð og tunga - 2023, Page 109

100 Orð og tunga
flokkunum skóli og starfsheiti. Flokkarnir eru ekki sýnilegir not and­
anum þar sem þeir voru ekki unnir á þann hátt að hentaði til birt ingar,
heldur eru þeir eingöngu til hagræðis fyrir ritstjóra orða bókarinnar.
Þetta vinnulag er nýmæli í íslenskri orðabókargerð en merk ing ar­
flokkunin hefur reynst mikilvæg hjálp við ritstjórnar vinnuna. Meðal
annars tryggir hún betra samræmi í meðferð merkingarskyldra orða
þar sem hægt er að gera blæbrigðum mismunandi orða skil á mark­
viss ari hátt en ella. Stundum hefur verið bætt inn uppflettiorðum
til að fylla í myndina og draga úr hættunni á að óæskileg göt séu í
orðaforðan um. Þetta á að einhverju leyti við um franska markmálið
líka, en rit stjórn frönsku hefur að langmestu leyti unnið eftir merking­
arflokkunum.
Úr merkingarflokkunum má auk þess fá ýmiss konar aðrar upp­
lýsingar og er til dæmis hægt að kalla fram sérorðasöfn á ákveðnum
sviðum.3 Nánari fróðleik um merkingarflokkana er að finna hjá
Þórdísi Úlfarsdóttur (2013).
3 Franska markmálið
Lexía á bæði að nýtast Íslendingum sem málbeitingarorðbók (L1L2),
það er að segja við að tjá sig á frönsku í ræðu eða riti og frönsku­
mælandi notendum sem skilningsorðabók (L2L1) til að skilja ís­
lenskan texta eða til að þýða úr íslensku yfir á frönsku. Eins og bent
hefur verið á í umfjöllun um ISLEX er nauðsynlegt að tvímála orða­
bók nýtist fleiri notendahópum en einum þegar um er að ræða lítið
mál sam félag eins og það íslenska (Aldís Sigurðardóttir o.fl. 2008:779–
780; Aldís Sigurðardóttir o.fl. 2012:513) enda er ekki markaður fyrir
fleiri en eina tvímála orðabók með íslensku sem viðfangsmál eða
markmál. Þess má geta að íslensk­frönsk orðabók kom síðast út árið
1950 (Íslenzk­frönsk orðabók). Frönsk­íslensk orðabók kom út árið 1995
(Frönsk­íslensk orðabók) og er nú aðgengileg á orðabókarvefnum snara.
is en hún hefur ekki verið uppfærð frá fyrstu útgáfu. Til stóð að vinna
íslensk­franska orðabók í framhaldi af útgáfu hennar en ekkert varð
af þeim áformum fyrr en Lexía kom til sögunnar.
Þarfir notenda eru ólíkar eftir því hvort orðabók nýtist þeim sem
málbeitingarorðabók eða skilningsorðabók (sjá Christopher Sanders
3 Með þessari aðferð hafa verið útbúin tvö orðasöfn: Íslenskt­franskt lögfræðiorða­
safn (2018) og Íslenskt­franskt orðasafn um viðskipti og fjármál (2019). Orðasöfnin
er að finna á heimasíðu Lexíu.
tunga25.indb 100 08.06.2023 15:47:16