Gátt - 2014, Síða 81

81
F r Æ Ð s L U M i Ð s t Ö Ð A t V i N N U L Í F s i N s
g á t t – á r s r i t – 2 0 1 4
þess að setja sig í spor annarra og reyna að horfa á málið út
frá þeirra sjónarhorni. Að beita virkri hlustun er þjálfun, bæði
í orðræðu og viðbrögðum. Þannig felast viðbrögð þess sem
beitir virkri hlustun í fleiru en beinum spurningum eins og til
dæmis líkamstjáningu.
Samband leiðbeinanda og fullorðins námsmanns þarf
að byggjast á trausti, virðingu, hreinskilni og samvinnu. Full-
orðnir vilja að hin nýja þekking nýtist þeim í leik og starfi
og vilja fá að vera með í að skipuleggja námið og þar með
taka ábyrgð á því. Hinn fullorðni námsmaður þarf því að
eiga hlutdeild í ákvörðunarferlinu enda er meginmarkmiðið
að ná fram aukinni sjálfsvitund námsmanns, aukinni sjálfs-
ábyrgð á náminu og virkjun innri hvatningar til að auka færni
sína. Hugmyndafræði markþjálfunar á því fullt erindi inn í
fullorðinsfræðsluna enda miðast samband leiðbeinanda og
námsmanns að því að auka sjálfsvitund námsmannsins og
efla hann sem einstakling. Meðal þess sem vert er að hafa í
huga varðandi hlutverk leiðbeinanda er eftirfarandi:
• Ekki segja til heldur leiðbeina, láta lítið fyrir sér
fara. Gæti verið einna erfiðast fyrir leiðbeinandann að
tileinka sér það hlutverk að vera ekki eingöngu sér-
fræðingur sem er fenginn til að miðla af sinni þekk-
ingu heldur sá sem á að aðstoða námsmanninn við
að virkja innri hvatningu, finna leiðina að markmiðinu
og þannig skapa náms- og/eða færnieflingu í því ferli.
• Virk hlustun. Leiðbeinandi hlustar af alúð og virð-
ingu og leitast við að skilja einstaklinginn án þess
að dæma. Leiðbeinandi leitast við að taka líka eftir
því sem er látið ósagt og spyrja nánar út í það. Gæta
verður þó að því að viðtalið fari ekki úr böndunum
og umræðan snúist um mál sem þarfnast sérfræðiað-
stoðar eða meðferðar.
• Virkjun innri hvatningar. Leiðbeinandi ýtir undir
frumkvæði og sjálfsöryggi og hvetur einstaklinginn til
að taka ákvarðanir í eigin málum. Leiðbeinandi veitir
stuðning með því að spyrja hvernig til hafi tekist og
hvað hafi haft áhrif á úrlausn mála.
H e I M I L d I R
Agnes Sigurðardóttir (2010). Venjur til árangurs. Óbirt BS-ritgerð. Reykjavík:
Háskóli Íslands.
Arnold, J. (2009). Coaching Skills for Leaders in the Workplace. How to deve-
lop, motivate and get the best from your staff. Oxford: How To Books Ltd.
Dennis, D. (e.d.). The Connection between Coaching and Adult Learning
Theory. Sótt 28.4.2013 á http://mlqcoaching.org/coaching/Coaching-and-
Adult-Learning.pdf
Illeris, K. og Berri, S. (ritst., 2005). Tekster om voksenlæring. Learning lab
Denmark: Roskilde Universitetsforlag.
Illeris, K. (2005). Brjótum ísinn. Í Ingibjörg E. Guðmundsdóttir o.fl. (ritstj.).
Gátt, ársrit um fullorðinsfræðslu og starfsmenntun. Reykjavík: Fræðslu-
miðstöð atvinnulífsins.
Illeris, K. (2011). The Fundamentals of Workplace Learning. Understanding
How People Learn in Working Life. London: Routledge.
Jette Dige Pedersen (2012). Markþjálfun innan íslenskra fyrirtækja og tengsl
markþjálfunar við hugmyndir um lærdómsfyrirtæki. Óbirt MA-ritgerð.
Reykjavík: Háskóli Íslands.
Matilda Gregersdotter o.fl. (2013). Markþjálfun. Vilji, vit og vissa. Reykjavík:
Forlagið.
Smith, J. (2010). The lazy teacher‘s handbook. How your students learn more
when you teach less. Bethel: Crown House Publishing Company LLC.
Stoltzfus, T. (2010). Coach Training Workbook. Coach22. Sótt 28.4.2013 á
http://www.coachingmission.com/CTT/CTTworkbookcmi.pdf
Unnur Ósk Pálsdóttir (2011). Markþjálfun og handleiðsla. Leiðir til árangurs.
Óbirt BA-ritgerð. Reykjavík: Háskóli Íslands.
Wikipedia. Alfræðiorðasafn á netinu, www.wikipedia.org.
U M H Ö F U N d I N N
Guðfinna Harðardóttir starfar sem sérfræðingur hjá
Fræðslu miðstöð atvinnulífsins. Hún hefur lokið MA-prófi í
mannauðsstjórnun frá Háskóla Íslands, cand. mag.-prófi í
þýsku frá Kaupmannahafnarháskóla, BA-prófi í þýsku frá HÍ
ásamt námi í uppeldis- og kennslufræðum til kennsluréttinda
frá HÍ. Helstu verkefni Guðfinnu hjá FA tengjast gæðamálum
og kennslufræði fullorðinna. Áður starfaði hún sem sér-
fræðingur hjá Sambandi íslenskra sveitarfélaga og Hagstofu
Íslands og sem þýskukennari við Verzlunarskóla Íslands.
Leiðsögn um geðleik (psychodrama).