Læknaneminn - 01.10.1993, Blaðsíða 83

sjúkraskrár spítalanna þriggja í Reykjavík og leitað að þeim sem
meðhöndlaðir höfðu verið við þessu. Síðan var gerð
fjölþáttagreining m.t.t. ýmissa líkamseinkenna og blóðmælinga.
Niðurstöður: 178 voru með staðfesta sjúkdómsgreiningu á
claudicatio intermittens og 57 voru með claudicatio intermittens
obs. og heildarhópurinn því 235. Algengi og nýgengi aukast mcð
hækkandi aldri, en lækka þegar nær dregur í tíma. Þegar eingöngu
voru skoðaðir þeir sem voru með staðfesta greiningu skv.
læknismati, þá fékkst marktæk fylgni við aldur (p<0,001),
reykingar og púlsþrýsting (p<0,001), en við blóðþrýsting í slagbili
(p<0,001) og hlébili (p<0,001) ef púlsþrýstingi var sleppt.
Dánarlíkur þeirra sem voru með claudicatio int. var rúmlega
tvöföld fyrir allar dánarorsakir (p<0,001) og hjartasjúkdóma
(p<0,001), en rúmlega fjórföld fyrir heilablóðfall (p<0,001). Hjá
sjúkrahússhópnum voru dánarlíkur aftur á móti rúmlega tvöfalt
lægri fyrir allar dánarorsakir (p=0,004). Þegar ltkamseinkenni
kransæðasjúkdóma og claudicatio int. voru borin saman, kom í
ljós að vægi reykinga, aldurs (p=0,001) og púlsþrýstings (p=0,001)
var meira í claudicatio int. Vægi 90 mt'n. sykurþols var aftur á
móti meira í kransæðasjúkdómum (p=0,021).
Alyktun: Niðurstöðumar styðja það sem áður hefur komið
fram, að reykingar og aldur hafa meira vægi í claudicatio int. en
í kransæðasjúkdómum. Þeir sem era með claudicatio int. eru í
aukinni hættu að deyja úr kransæðasjúkdómum og heilablóðfalli,
sem sýnir að æðakölkun í slagæðum ganglima er tengd æðakölkun
víðar í likamanum. Það að 38% þeirra sem eru með claudicatio
int. eru líka með kransæðasjúkdóma, en einungis 6,8%
kransæðasjúklinga með claudicatio int., bendir til þcss að
æðakölkunin sé svæsnari hjá sjúklingunum með claudicatio int.
Sú staðreynd að claudicatio int. kemur frekar fyrir í eldri
aldurshópum styður það ltka. Þó má ekki útiloka þann möguleika
að slagæðar ganglima séu viðkvæmari fyrir reykingum en t.d.
kransæðarnar. Lækkun á algengi og nýgengi má e.t.v. rekja til
breyttra lrfshátta. Athygli vekur að dánarlíkur sjúkrahússhópsins
er mun lægri en hjá öðrum, en það má skýra þannig, að þeir fái
betri læknismeðferð.
NA/CA SKIPTI í HJARTAFRUMUM
ívar Þór Jónsson'. Hafliði J. Ásgrtmsson2,
Magnús Jóhannsson2
‘LHÍ, 2RHÍ í lyfjafrœði
Inngangur: Talið er að hjartafrumur hafi aðallega tvær leiðir
til þess að minnka styrk Ca2* í frymi sínu við slökun. Hluta er
pumpað inn t frymisnet , og nýtist aftur við næsta samdrátt, en
afgangurinn fer út úr frumunni, að mestu í skiptum fyrir Na+.
Verkefni þetta gekk út á það að hafa áhrif á þessi Na/Ca jónaskipti
með þvr að breyta styrk Na*ú og Ca2*ú og breyta þannig
jafnvægisspennu Na/Ca skiptanna.
Efhiviðnr og aðferðir: Teknir voru litlir vöðvar úr gáttum og
sleglum marsvína (naggrís). Vöðvarnir voru hengdir á
kraftskynjara í líffærabaði og kraftur samdrátta mældur.
Vöðvunum voru gefin aukaslög með reglulegu millibili inn í
hrinur reglulegra slaga. Ut frá kraftbreytingum eftir slík aukaslög
voru ýmsar kraft- og hraðastærðir ákvarðaðar.
Helstu niðnrstöðnr: Þegar Na' ú var lækkað jókst kraftur við
staðalaðstæður í gátt en hækkaði lítið í slegli. Endurheimt krafts
(mechanical restitution) breyttist lítið í gátt en fram kom hægur
fasi í slegli. Endurnýtingarhlutfall fyrir Ca2, (recirculation
fraction) breyttist lítið í gátt en væg hækkun varð í slegli. Þegar
Ca2*ú var lækkað minnkaði kraftur við staðalaðstæður bæði í
gátt og slegli. Endurheimt krafts breyttist lítið í slegli en í gátt
LÆKNANEMINN 2 1993 46. árg.
hvarf hraði fasinn. Endumýtingarhlutfall fyrir Ca2* lækkaði
talsvert í gátt en lítið í slegli.
Umneða: Samkvæmt kenningum um Na/Ca skipti ætti lækkað
Na*ú að minnka flutning Ca2* út úr frumunum. Það styður kenning-
arnar að hægur fasi kemur fram í sleglinum og að endumýting
Ca2* jóna hækkar. A móti hefði mátt búast við meiri krafthækkun
í sleglinum og endurnýting Ca2* jóna hefði átt að aukast meira í
gáttinni. Lækkað Ca2*ú ætti að auka Na/Ca skipti. Minnkaður
kraftur og lækkun endumýtingar Ca2* jóna í gátt styður kenning-
amar. Fremur hefði mátt búast við því að hægi fasi endurheimtar
krafts myndi hverfa en sá hraði í gáttinni. Einnig hefði mátt
búast við meiri lækkun endumýtingar Ca2* jóna í slegli. Það er
því ljóst að flestar þessara niðurstaðna passa við þær kenningar
sem settar hafa verið fram um Na/Ca skipti í hjartafrumum, en
frekari rannsókna er þörf til að öðlast fyllri skilning á þeim.
DIABETES MELLITUS TYPE I
AND RETINOPATHY
Jóhann R. Guðmundsson'. Einar Slefánsson2
‘LHÍ, 2Augnlœkningadeild Lkt
The prevalence of diabetic retinopathy in children was
investigated in two study populations.
Group 1 included all diabetics in Iceland who were less than
15 years old at the time of the study. 37 of the 46 subjects have
been examined and none of them had any sign of retinopathy.
Group 2 consists of 44 diabetics who had undergone eye
examination at the age 12-14,99 years old in the years 1980-1993
One of them had background retinopathy.
Diabetic retinopathy is rare in childrcn in Iceland and is not
found below age 14 in our population. Regular eye examination
of pre-teen diabetics is hardly neccssaiy.
FYLGIKVILLAR EFTIR BRJÓSTAMJNNKANIR
Jóhannes Arnason1. Arni Björnsson2
'LHI, 2Lýtalækningadeúd Lsp
Inngangur: Gróft má skipta fylgikvillum eftir
brjóstaminnkanir í tvennt, annarsvegar snemmkomnir sem koma
þá í kjölfar aðgerðarinnar og hinsvegar síðkomna sem eru útlits
og starfsemisgallar brjóstanna. Þessi rannsókn snerist um þá
snemmkomnu. Ymsum aðferðum var beitt við
brjóstaminnkanimar, oftast sú sem kennd er við Strömbeck, en
ávallt þannig að geirvartan var flutt á stilkuðum Hipa.
Spumingar sem lagt var út frá vora hverjir eru fylgikvillarnir
og hver er tíðni þeirra, einnig hvort tíðnin eykst þegar taka þarf
meira magn brjóstvefs. Að lokum var athugað hvort meiri hætta
væri á fylgikvillum hjá þeim sem eldri eru.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er aftursýn og fengin var
útprentun á lista yfir sjúklinga sem fengið höfðu greiningamúmer
611.1 ICD (Hyperplasia mammae) á tímabilinu 1987-91(5 ár) á
LSP. Gynecomastia hjá körlum var undir sama númeri, hjá 3
konum varð ekki af aðgerð og 8 sjúkraskrár fundust ekki og var
þessi hópur settur út úr rannsókninni. Hópurinn varð því að
lokum 143 konur á aldrinum 15 til 69 ára og var meðalaldur 34,8
ár (+/-13,4 SD), upplýsingarnar voru fengnar úr sjúkraskrám
þeirra. Sjúklingum var skipt upp í sex hópa eftir því hve mikið
magn var tekið, sá fyrsti 0-499gr, annar 500-999gr osfrv. síðan
var ákveðið að skipta upp í tvo hópa 0-999gr og 1000-3500gr og
athuga hvort marktækur munur væri á fylgikvillum í hópunum.
Einnig var skipt í tvo aldurshópa 0-39 ára og 40-70 ára við
athugun á hvort fylgikvillar séu algengari hjá þeim sem eldri era.
77