Læknaneminn - 01.10.1993, Blaðsíða 71

framþróunar sem hefur átt sér stað í tækjabúnaði, í
samiarlega snarbættum aðstæðum í heilsugæslu og á
sjúkrahúsum, að menn missi sjónar á krónunni í þeim
stóru upphæðum sem þarna fara handa á milli.
Auðvitað er víða farið vel með fjármuni, en annars
staðar er kosmaðarvitund ekki nægilega góð. Eg held
að kostnaðarvitund í heilbrigðiskerfinu verði aldrei
nægilega góð fyrr en sá sem þjónustuna fær er
fullkomlega meðvitaður um kosmaðinn og hafi eftirlit
með honum. Eg var til dæmis á fundi um daginn og
þá sagði fyrirspyrjandi að hann hefði farið með bam sitt
á grunnskólaaldri til tannlækiús. Bamið fór í skoðun
og svo í flúorskolun og það kostaði 8000 krónur.
Maðurinn sagðist svo sjálfur hafa sest í stólinn hjá
tannlækninum sem gerði við tvær tennur og það kostaði
4000 krónur. Hann sagði svo að það lægi í augum uppi
að þar sem reikningur bamsins væri greiddur af
tryggingunum eða frá samfélaginu, legði tannlæknirinn
hressilega á, en þorði ekki að gera það við hann sjálfan,
sem borgaði honum beint. Eg spurði þennan mann
hvort hann hefði engar athugasemdir gert. Þegar
hann neitaði því þá sagði ég við hann, þú tókst þátt í
þessum leik og kemur svo og kvartar yfir þessu
fyrirkomulagi við mig sem heilbrigðisráðherra. Ég
benti honum á það að það væri náttúrulega alveg
vonlaus vegur fyrir heilbrigðisráðherra eða hvaða
embættismann, að hafa eftirlit með kostnaði í þessu
kerfi ef einstaklingurinn sjálfur gerði það ekki. Þá er
þetta vonlaus barátta. Ég held að fólk verði að hafa
þetta eftirlit með höndum sjálft og ekki gleyma því að
verið er að eyða peningum þess sjálfs. Eað er stundum
dálítið ríkt hjá almenningi að það sé eitthvað ríki
annarsstaðar sem borgi brúsann, en ríkið er náttúrulega
ekkert nema við. Við höldum uppi ríkinu og borgum
þann kostnað sem það ber.
Telur þú að kostnaðarvitund almennings muni
breytast?
Ég verð var við það að hún hefur verið að breytast.
Ég hef að sumu leyti verið efasemdarmaður varðandi
þjónustugjöld og varaði forvera minn við því að ganga
of langt á þeirri braut. Þjónustugjöld hafa þami
ókost að gjöldin leggjast eingöngu á þá sem þjónustuna
nota og það eru ákveðnir hópar í samfélaginu sem
þurfa meira að leita lækninga og heilbrigðisþjónustu
en aðrir, böm, aldraðir og sjúkir. Kosturinn við
LÆKNANEMLNN 2 1993 46. árg.
65