Úrval - 01.12.1964, Síða 26

24
ÚRVAL
uppgötvana, fremur en að
„hreinum“ visindum.
Er fjármaqnið þýðingarmesti
þátturinn til þess að tryggja
árangur rannsóknarstarfs?
Nei, það er maðurinn sjálfur.
ÞaS eru gáfur og hæfileikar,
sem skera úr um það, hvort
nokkur árangur náist.
Er visindamaður sá, sem vinn-
ur einn sins liðs að rannsóknum
af mikilli alnð, líkt og um költ-
un væri að ræða, þýðingarmeiri
en þaulskipulagður hópur vís-
indamanna, sem vinna að sama
verkefni?
Það er mjög erfitt að svara
spurningu þessari beint. Þróun
vísindanna hefur orðið svo stór-
stíg, að á fiestum sviðum er þörf
fyrir samvinnu. Því hefur sam-
vinna hóps manna orðið algeng,
hvað alls konar rannsóknastörf
snertir. En auðvitað er venju-
lega um að ræða leiðtoga í slík-
um hópi, og það er hann, sem
mestu máli skiptir.
En ímynd vísindamannsins,
sem vinnur að rannsóknum líkt
og um köllunarstarf sé að ræða,
fær einnig staðizt á vissan hátt.
Einn mikilhæfur Ieiðtogi getur
náð árangri með aðstoð um hálf-
rar tylftrar manna þótt 500
manna hópur, sem komið er
fyrir á rannsóknarstofu og hef-
ur ótakmarkað fjármagn til um-
ráða, nái honum ef til vill ekki.
Todd lávarður, eigið þér við,
að möguleiki sé fgrir hendi, að
of miklu fjármagni og vísinda-
legu mannafli kunni að vera
beint að einhverjum vissum
verkefnum?
Já, þetta er mjög erfitt vanda-
mál, vegna þess að það er aug-
Ijóst mál, að ekkert ríki getur
eytt næstum ótakmörkuðu fjár-
magni til vísindalegra rannsókna
og visindaþróunar. Við í Bret-
landi höfum tvöfaldað útgjöld
okkar til vísindarannsókna og
þróunar á hverjum 5 árum sið-
asta áratuginn. Og slík útgjöld
aukast um 12%% á ári, svo að
þetta ætti einnig að tvöfaldast
eftir önnur 5 ár.
Jæja, ef útgjöldin tvöfaldast
á 5 ára fresti, þá mun verða svo
komið skömmu fgrir árið 2000,
að við munum verða farin að
egða meira enn öllum þjóðar-
tekjum i Bretlandi til visinda-
legra rannsókna og þróunar.
Slikt er anðvitað helbert brjál-
æði.
Já, og þess vegna er um tak-
mörk að ræðá. En sú spurning,
sem erfitt er að svara, er þessi:
Hvar liggja takmörkin? Hve
miklu ætti hvert riki að eyða?
Ég held ekki, að lönd okkar (þ.
e. Bretl. og Bandar.) eyði of
miklu enn þá. f fyrra eydduð
þið Bandaríkjamenn um 2.9%
af þjóðarframleiðslu ykkar. Við