Úrval - 01.12.1964, Síða 66

64
ÚRVAL
þeirra hafa áberandi poka, sem
hangir neðan úr kviSi seiðanna
og kallaður er kviðpoki. í hon-
um er forðanæring, sem seiðin
nærast á fyrst eftir að þau koma
úr eggjunum. Þar sem þessi litlu
seiði eru mjög frábrugðin for-
eldrunum í útliti, köllum við þau
lirfur. En með tímanum vaxa
þær. í stað lniðfellingarinnar
koma uggar og bolurinn tekur á
sig lag vaxins fisks. Við finnum
allan þorra seiðanna í yfirborðs-
lögum sjávarins, það er í efstu
50 metrunum. Það skiptir ekki
máli í þvi sambandi, hvort þau
koma úr svifeggjum, botnlægum
eggjum eða frá fiskum, sem fæða
lifandi afkvæmi. Þau vaxa nú
allhratt, þar sem þau berast fyrir
straumnum og taka meir og meir
á sig lögun foreldranna. Og að
Jivi kemur, að seiðin hverfa úr
yfirborðssjónum og leita botns
á grunnu vatni með ströndum
fram. Þar vaxa þau svo áfram og
þroskast og verða að lokum að
fullvaxta fiski, sem sjálfur getur
af sér afkvæmi. Sem dæmi um
vöxtinn má taka þorskinn. Seið-
in eru 3—4 mm, þegar þau koma
úr egginu, um 20 mm hafa þau
fengið útlit foreldranna. Þegar
þau leita botns eru þau 25—30
mm og hafa náð um 14 cm stærö
i lok fyrsta árs.
Hér hefur verið rakin i mjög
grófum dráttum bernska fiska
almennt. En hvernig lítur þetta
nú út í náttúrunni, hvernig reið-
ir eggjum og seiðum af?
Hinn gifurlegi fjöldi eggja,
sem hver fiskur hrygnir, þorsk-
ur á t. d. fleiri milljónir, er að
langmestu leyti ætlaður í van-
höldin. Það er þvi augljóst mál,
að hætturnar eru miklar, sem
bíða fiskanna á lífsleiðinni, þar
sem náttúran sjálf gerir ráð fyrir
slíkum vanhöldum.
Það mætti tala um tvo megin
þætti, sem afkvæmum fiska stafa
hinar margvíslegustu hættur af:
Það er sjórinn sjálfur, sem þau
lifa í, og í öðru lagi hættur, sem
stafa frá lífverum, ekki aðeins
í sjónum, heldur einnig úr lofti,
og á ég þar við fugla, sem virð-
ist vera full ástæða til að taka
með. Það liggur fyrir hinum ný-
frjóvguðu svifeggjum að velkj-
ast i sjónum í nokkrar yikur á
meðan þau berast þannig fyrir
vindi og straumi, oft í úfnum
vetrarsjó. Enda týna þau ört
tölunni. Mörg hverfa ofan í
maga ýmissa dýra. Önnur eru
eyðilögð af hafróti og brimi og
geta því langvarandi stormar
höggvið stór skörð í hinn upp-
vaxandi fiskstofn. Og ef þannig
hagar til, getur verið, að þau
reki í sjó, sem hefur annað hita-
og seltustig og eyðileggst á þann
hátt. Fyrir eggin, sem límd eru
I