Úrval - 01.03.1965, Page 39

BARN ÞITT BÝR KANNSKE YFIR DULDUM . . .
37
fyrirfinnast í öllum greindarvísi-
tölustiganum nema kannske ekki
allra neðst. Barn, sem hefur greind-
arvísitöluna 180, sem kölluð er snill-
ingavísitala, er í rauninni alls ekk-
ert liklegra lil þess að viniia meiri
afrek sem byggjast á sköpunargáfum
heldur en barn, sem er með greind-
arvísitölu, sem er rétt fyrir ofan
meðallag eða um 120.“
Síðustu 0 árin hafa þeir dr. Torr-
ance og sex aðrir félagar hans Adð
Fræðslurannsóknarstofnun Minnc-
sotafylkis rannsakað yfir 15.000
drengi og stúlkur, allt frá smábarna-
skólaaldri upp í 6. bekk (10—11
ára). Niðurstöður þeirra sýna, að
flest börn hefja æviskeið sitt með
verðmætan sköpunarneista i sál
sinni, en að þessi neisti er slökktur
i flestum þeirra, áður en þau komast
á 4. bekkjar aldurinn (8—9 ára).
Það er ckki svo að skilja, að foreldr-
ar og kennarar slökkvi þennan
sköpunarneista viljandi, heldur
væri miklu frekar réttara að segja,
að þeir komi ekki auga á hann.
í flestum tilfellum eru góðu nem-
endurnir í barnaskólunum þeir,
sem gera það sem þeim er sagt að
gera, vinna eins og þeim er sagt
að vinna og teikna sams konar
myndir og eru í bókinni. En barn,
sem býr yfir miklum sköpunargáf-
um, lætur sér ekki nægja að læra
með hjálp slíkra fyrirskipana. Það
vill fá að semja sínar eigin sögur.
Það teiknar það, sem það sér, og
á þann hátt, sem það sjálft sér það.
Það langar mikið til þess að finna,
að það sé vit í því, sem það sér
og heyrir, og því er það stöðugt
að spyrja spurninga, sem kunna
að virðast'fáránlegar.
Danny, sem er 4 ára, spyr: „Hvort
er meira 12 mílur eða 12 klukku-
stundir?" „Æ, spurðu ekki svona
bjánalega,“ segir móðir hans þá
við hann. En í rauninni er spurning
Danny mjög skynsamleg, já, greind-
arleg. Talan 12 hefur alltaf verið
tengd einhverju í lífi hans, annað
hvort mílum eða klukkustundum
eða eggjum eða glerkúlum. Nú er
Dany að byrja að gera sér grein
fyrir því, að talan 12 á sín sér-
stöku einkenni, sín sérstöku lögmál.
Og með þessari uppgötvun sinni
stígur hann fyrsta skrefið inn í
veröld stærðfræðinnar.
A hvern hátt er sköpunargáfa ó-
lík þeim andlegu hæfileikum, sem
gáfnaprófin mæla ?
Þegar barn þitt er gáfnaprófað,
hefur þegar verið ákveðið, hvað
sumar spurningar snertir, hvaða
svör skulu dæmast vera „bezt“. Sé
það spurt þessarar spurningar:
„Hvort er betra að byggja
hús úr múrsteinum eða timbri?“,
er þetta fyrir fram ákveðna ,,bezta“
svar á ])á leið, að múrsteinar séu
sterkari, endist lengur, séu örugg-
ari og veiti betri einangrun. Barn,
sem nefnir a. m. k. tvo þessara kosta,
fengi liæstu einkunn fyrir svarið.
En barn, sem svaraði á þá leið, að
það sé betra að nota múrsteina,
„svo að spara megi skógana okkar
og bjarga þeim“, fengi enga eink-
unn fyrir svar sitt. Enga einkunn
mun heldur það barn fá, sem svar-
aði á þá leið, að múrsteinar séu ekki
betra efni, „vegna þess að þeir séu