Úrval - 01.09.1973, Page 112

110
ÚRVAL
Vorið 1907 tilkynnti háskólinn í
Oxford, að hann ætlaði að sæma
Mark Twain doktorstign. Undan-
farin tvö ár hafði hann látið í veðri
vaka, að hann ætlaði ekki að ferð-
ast neitt framar. En nú vildi Ox-
ford heiðra hann? „Það er hlutur,
sem ég vildi hvenær sem er ferð-
ast langt til að öðlast", skrifar hann
í ævisögu sinni.
Síðasta harmsefnið í lífi Twains
gerðist á aðfangadag jóla 1909, þeg-
ar Jean dóttir hans andaðist, aðeins
29 ára gömul.
Seinna skrifaði hann: „Ég missti
Susy fyrir þrettán árum. Móðusr
hennar, — hennar óviðjafnanlegu
móður — missti ég fyrir fimm og
hálfu ári. Clara er horfin til Evr-
ópu og lifir þar sínu lífi. Og nú hef
ég séð á bak Jean. En hve ég er
orðinn fátækur, ég sem var einu
sinni svo ríkur.“
Fjórum mánuðum síðar voru
Clara og maður hennar beðin að
koma heim frá Evrópu. Mark
Twain átti skammt eftir ólifað.
Clara náði að koma til hans hinn
17. apríl 1910. Eftir tvo daga bað
hann hana að syngja þrjá skoska
söngva, sem hann hafði ætíð haft
miklar mætur á. Clara segir svo
frá:
„Fimmtudagsmorguninn 21. apríl
vaknaði hann óvenju hress og skýr
í hugsun, en hafði samt ekki löng-
un til að ræða við neinn. Ég sat við
rúmstokkinn, þegar hann lauk
skyndilega upp augunum, tók um
hönd mína og horfði óhvikult í augu
mér. Svo mælti hann í hálfum
hljóðum: „Vertu sæl, elskan mín ...
Ef við hittumst...“
Eftir þetta féll hann í svefn. Með-
an sólarbirtan fölnaði úti við sjón-
deildarhring hvarf hin stóra sál
Mark Twains inn í hina þöglu ró
og frið, sem hann hafði þráð þessa
síðustu daga. Yfir andlitinu lá frið-
sælt bros. Og enn einu sinni skein
á himninum halastjarna Halleys,
eins og hún hafði gert þegar hann
kom í heiminn.
Enda þótt við hefðum viljað jarð-
setja þennan mann, sem við elsk-
uðum svo mjög, í kyrrþey, þá gát-
um við ekki daufheyrst við rödd
þjóðarinnar. En sú beiðni barst hvar
vetna frá, að jarðneskar leifar hins
ástsæla skálds fengju að koma til
New York. Þetta var gert. Mark
Twain, sveipaður í hvítt, lá í kistu
sinni í „Bresku kirkjunni" og fólk
kom þúsundum saman til að sjá
hið göfugmannlega andlit hans í
síðasta skipti. Andrúmsloftið var
þrungið lotningu. Síðan fluttum við
hann til Elmira, þar sem hann fær
að hvíla við hlið hennar, sem hann
elskaði."
Eitt breytist ekki: Breytingarnar taka ekki enda.
Um hin nýgiftu: Hann stefnir að því að spara peninga, og hún
stefnir að því að rugla stefnu hans.