Úrval - 01.03.1982, Page 30

28
ÚRVAL
skærum við tvær aðrar skæru-
hreyfingar sem einnig börðust fyrir
sjálfstæði Angola: ESILA Robertos,
sem var hægri sinnuð og naut
stuðnings Bandaríkjanna, og
„Movement for the Liberation of
Angola” (MPLA) Agostinho Neto en
fékk stuðning frá Sovétríkjunum,
Kúbu og Austur-Þýskalandi.
Sumarið 1974 hóf Savimbi
viðræður við þá Neto og Roberto.
Tilgangur hans var að fá þessar þrjár
andspyrnuhreyfingar til að starfa
saman að samningi við Portúgal.
Ætlast var til að þessir þrír flokkar
skiptu með sér völdum og verk-
efnum og yrðu síðan haldnar
kosningar fyrir 11. nóvember 1975.
Þann dag skyldi landið öðlast
sjálfstæði.
MPLA hafði þó ekki hugsað sér að
taka þátt í þessum kosningum þar eð
fylgismenn hreyfingarinnar vissu að
þeir myndu tapa. í ágúst settu þeir
því vörð um yfirmenn FNLA og
UNITA og stóð þetta varðhald í
ellefú klukkustundir. Um leið og
rúmlega 100.000 Portúgalir flúðu
landið komu kúbanskar liðssveitir og
rússneskir „ráðunautar” og vopn
streymdu inn í höfuðborgina,
Luanda. Þegar lýðræðisdagurinn rann
upp var Luanda undir stjórn MPLA
og allt logaði í óeirðum í Angola.
Portúgalir drógu sig 1 hlé og MPLA
hafði höfuðborgina á sínu valdi.
Hvorki Roberto né Savimbi voru
reiðubúnir til að sætta sig við þessa
framvindu mála. Savimbi kom frá
suðurhluta landsins og naut aðstoðar
1200 suður-afrískra hermanna. Hann
stöðvaðist 240 km frá Luanda.
Roberto kom með lið sitt úr norðri og
var aðeins í 35 km fjarlægð frá
Luanda.
12.000 kúbanskir hermenn, vel
vopnum búnir, gerðu gagnárás,
tvístruðu herafla Robertos og
stöðvuðu suður-afrísku UNITA-
hermennina á leið sinni til
borgarinnar. Samtímis neitaði
Bandaríkjastjórn, sem ekki var búin
að ná sér á strik eftir fall Saigon árið
áður, að auka aðstoð sína við Roberto
eða Savimbi í baráttunni gegn
kommúnistum. Roberto var fljótlega
úr sögunni og eftir að Suður-Afríku-
menn höfðu dregið herafla sinn til
baka í janúar stóð Savimbi eftir einn
síns liðs og varð hann að horfast einn í
augu við máttug öfl kommúnista.
Þegar höfúðborg Savimbi,
Huambo, féll x hendur Kúbumanna í
febrúar 1976 hörfaði hann með lið
sitt inn í skóginn og hét því að berjast
áfram, þiggja þá hjálp er kynni að
bjóðast en berjast einn ef nauðsyn
krefði.
Enginn dans á rósum
í dag er þetta einmitt hlutskipti
Savimbi. Ekki hefur eitt einasta
gramm af zambískum kopar verið
flutt eftir hinni 1340 kílómetra löngu
Benguela-járnbraut gegnum Angola
að ströndum Atlantshafsins síðan
landið varð sjálfstætt. Savimbi kveðst