Víðförli - 01.12.1952, Síða 70

132
VÍÐFÖRLI
þess kærleiks, sem GuS krefst — að hugsa ekki um sjálfan sig,
heldur náungann. Samverjinn hefur boðorð kærleikans, eða rétt-
ara sagt: verk kærleikans, letrað í hjarta sér, eins og jafnvel heið-
ingjarnir, sem þekkja lögmálið enn miður en Samverjinn, geta
haft það, samkvæmt orðum Páls (Róm. 2, 14—15). Og þess vegna
mætir Samverjinn Guði sjálfum í hinum banvæna manni — hann
er fulltrúinn, sem Guð vill taka hjá eitthvað af þeim persónulega
kærleika, sem allir þrír vegfarendurnir skulda honum. Sá, sem
fer fram hjá þessum fulltrúa, fer um leið fram hjá Guði.
Fyrsta skilyrðið til þess að átta sig) á skilningi Biblíunnar á lög-
máli og evangelium er að gera sér ljósan muninn á þessum tveim
skoðunum á lögmálinu. Önnur skoðunin telur boðorðin reglur. Hin
lifandi persóna hverfur á bak við þessar reglur, bæði Guð og
maður, og með þeim hverfur einnig sá kærleikur, sem ekki les
neina reglu út úr boðorðinu, heldur skipun um að fara og gjöra,
leita náungans og finna hann og það, sem hann þarf. Þessi dæmi-
saga Jesú — og öll barátta hans raunar við skoðun Fariseanna á
lögmálinu — leiðir í ljós, að það er sjálfselskan, sem breytir boð-
orðunum í reglur um sjálfshjálp, í stað þess að þau kalla á kær-
leikann öðrum til hjálpar. Þannig skilin koma boðorðin í veg fyr-
ir, að sá, sem heyrir þau, geti hugsað um sjálfan sig og ábata sinn
af því að halda þau, vegna þess að þau rúma aðeins umhugsunina
um náungann og þarfir hans. Hinn sjálfselski maður hefur hins
vegar ekki rými í huga sér nema handa sjálfum sér. Því spyr
hann: Hver er þá náungi minn? Af því að hann veit ekki af nein-
um nema sjálfum sér, verður boðorðið regla, sem honum er
gefin til þess að hann geti sneitt hjá saurgun og náð fullkomnun
handa sjálfum sér, en Guð og náunginn hverfa og gildir einu
um báða þá.
Þessar tvær skoðanir á lögmálinu geta ekki rímað saman. Þær
rákust harkalega á í viðskiptum Jesú og Fariseanna og má lesa um
það nálega á hverri blaðsíðu guðspjallanna.
En þessum skoðunum hefur oftar lostið saman. Lögmálsskiln-
ingur sjálfselskunnar kemur sífellt fram í ýmsum myndum. Alltaf