Félagsrit KRON - 15.12.1947, Síða 27

langmesti örðugleikinn, sem P. V.
átti við að stríða, var fjárskortur. I
ársskýrslum og í Pöntunarfélags-
blaðinu er sífellt lögð megináherzla
á þetta atriði. Félagið var af þessum
sökum miklu bundnara í innkaup-
um, og varð að kaupa dýrara, og
það átti mjög erfitt með að auka
starfsemi sína. Það var mjög tæpt á
því, að hægt yrði að setja upp vefn-
aðarvöruverzlunina af þessum á-
stæðum, og mun það m.a. hafa verið
þess vegna, að gerðar eru svo ítrek-
aðar tilraunir til að fá önnur neyt-
endafélög í bænum til að taka þátt
í þessu fyrirtæki. Að lokum tókst þó
að útvega lán. I ágústmánuði 1936
er hætt við að kaupa kolafarm fyrir
félagið vegna skorts á rekstrarfé. í
upphafi var aðallega reynt að út-
vega starfsfé frá meðlimum með
sölu vaxtabréfa að upphæð 10 kr.
Var sérhver félagsmaður skyldugur
að kaupa eitt bréf. Það gefur ekki
glæsilega hugmynd um fjárhagsað-
stæður reykvískra verkamanna á
þessu tímabili, að það reyndist tals-
verðum örðugleikum bundið að fá
þessi bréf keypt og að farið var fram
á það af félagsmönnum að greiða
mætti bréfin og inntökugjaldið
smátt og snrátt. Engar slíkar undan-
þágur voru þó leyfðar.
Annar aðalerfiðleikinn á starf-
semi félagsins var takmörkun á inn-
Hutnings- og gjaldeyrisleyfum. Af
þessum sökum var félagið í fyrstu
nauðbeygt að kaupa eingöngu af
innflytjendum, en gat ekki keypt
vörur sínar beint frá útlöndum, og
Félagsrit KRON
þannig losnað við heildsÖluálagn-
inguna. Mikill áróður var þess
vegna rekinn af félaginu til að fá
,reglunum um veitingu innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfa breytt neyt-
endahreyfingunni í hag. Um þetta
er hvað eltir annað skrifað í Pönt-
unarfélagsblaðið, og gengizt fyrir
víðtækri undirskriftasöfnun til Al-
þingis í þessu skyni. Á árinu 1935
fer félagið að fá nokkur innflutn-
ingsieyfi fyrir helztu matvöruteg-
tindum, og er sagt frá því í árs-
skýrslu þess árs, að félagið liafi af
þessum ástæðum getað selt sykur all-
miklu lægra verði en lieildsalar. í
febrúar 1936 fékk félagið að lokum
innflutningsleyli í hlutfalli við með-
limatölu sína, nema á vefnaðarvöru,
þar fékk það aðeins helming þeirra
Ieyfa, sem því bar samkvæmt þessari
reglu.
Þess er vert að geta, að á árinu
1936 var tekin upp sú venja að selja
aðeins félagsmönnum í búðum fé-
lagsins. Var þetta tekið inn í lögin,
og sú skýring gefin, að hin tak-
mörkuðu innflutningsleyfi gerðu
þetta nauðsynlegt, og það yrði enn-
fremur til þess að auka meðlimatölu
félagsins.
5. Rekstur
I eftirfarandi töflu er gefið yfirlit
yfir aðalliði í rekstrarreikningum
Pöntunarfélagsins þann stutta tíma
ársins 1934, sem það starfaði, og ár-
in 1935 og 1936. Fyrir árið 1936 er
liðunum skipt eftir vörutegundum,
57