Félagsrit KRON - 15.12.1947, Page 75

á, að t. d. vaxtakostnaður fer að
mestu eftir þeim vörubirgðum, sem
halda verður í hverjum flokki, opin-
ber gjöld bæði eftir veltu og nettó-
hagnaði o. s. frv. Önnur skipting en
sú, sem hér hefur verið gerð, er þó
ekki möguleg, nema með mjög mik-
illi fyrirhöfn. Það má því ekki taka
þær tölur, er sýna kostnað og af-
komu hvers vöruflokks allt of hátíð-
lega, heldur hafa í huga, að þar get-
ur í raun og veru talsverðu skakkað,
og tölunum ekki ætlað annað en að
gefa lauslega hugmynd um þessi at-
riði. Fyrir öll árin hefur síðan verið
sett upp samanlögð vörusala, kostn-
aður, brúttó- og nettóhagnaður
fyrir alla vöruflokkana, og hinir
þrír síðasttöldu liðir í hundr-
aðstölu af vörusölunni. Einn er sá
tekjuliður, sem telja hefði átt með
vörusölunni og skipta niður á milli
einstakra flokka eftir lilutdeild
þeirra í honum, en það er arður af
viðskiptum við SÍS. Þar sem enginn
grundvöllur hefur verið fyrir hendi
til að framkvæma 'slíka skiptingu,
°g liðurinn nokkuð sérstæður, hef-
ur sú leið verið farin að telja hann
sem sérstakan tekjulið eða með öðr-
tmi tekjum. Fyrir utan þennan lið
°g brúttóhagnað af vörusölunni
hafa hér verið greindir tveir aðrir
tekjuliðir félagsins, nettótekjur
hamleiðslufyrirtækja og aðrar tekj-
ur. Fyrri liðurinn þarf ekki mikilla
skýringa við. Framleiðslufyrirtækin
kafa sitt sérstaka reikningshald, og
er það aðeins niðurstaðan af afkomu
þeirra, nettóágóði eða lialli, sem
kemur fram í rekstrarreikningun-
um. Sum þessara framleiðslufyrir-
tækja, svo sem efnagerð og fata-
hreinsun, Itafa ávallt veriðrekin með
ágóða, önnur, svo sem pylsugerð,
saumastofa og fiðurhreinsun, oft
með Iialla. Tala sú, sem hér er birt,
er nettóhagnaður allra framleiðslu-
fyrirtækjanna samanlagður að frá-
dregnu tapi. Að sjálfsögðu fer af-
koma framleiðslufyrirtækja þeirra,
er aðallega selja til félagsins, eftir
[)eim reglum, sem félagið fer eftir
við sölu til sjálfs sín, og geta slíkar
reglur ætíð verið álitamál og nokk-
uð verið breytt frá ári til árs. Eru
þessar niðurstöður því ekki alltof
áreiðanlegar. Til annarra nettó-
tekna eru taldar allar aðrar tekjur
félagsins, sem hvorki er hægt að færa
beint undir vörusölu né fram-
leiðslufyrirtæki, og dreginn frá sá
kostnaður, sem heldur ekki er hægt
að fella undir þetta. Er hér t. d. um
að ræða tekjur eða halla af fasteign-
um, en yfir þær er alveg sérstakt
reikningshald, og ýmislegt annað,
sem getur verið mjög mismunandi
eftir árum.
Að lokum hefur samanlagður
tekjuafgangur hvers árs verið
greindur sér, og ennfremur sérstak-
lega allur sameiginlegur kostnaður
og hann reiknaður út í hundraðs-
hluta af vörusölu.
Fara þessar töflur hér á eftir.
Félagsrit KRON
105