Morgunblaðið - 01.10.2006, Qupperneq 42

42 SUNNUDAGUR 1. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Stærð: 4 hektarar
Fjöldi herbergja: 4
Byggingarár: 1985
Brunabótamat: 18.890.000
Bílskúr: Bátaskýli
Eldvík
Þingvallavatn
RE/MAX kynnir einstaka náttúruperlu við Þingvallavatn. Erum með í sölu fallegt sumarhús, 92,7 fm. ásamt
29,8 fm. bátaskýli á stórkostlegum stað í Eldvík við Þingvallavatn í landi Nesjavalla. Hér er um að ræða
virkilega gott tækifæri til að eignast góðan bústað í stóru landi, eða 4 hektara lóð sem gefur kost á miklu
næði. Bústaðurinn stendur í fallegu náttúrulega grónu landi þar sem takast skemmtilega á mosavaxið
hraun, lyng og trjágróður og Þingvallavatn. Eldvík er einn aflasælasti silungsveiðistaður við vatnið og fylgir
kaupunum veiðiréttur í vatninu með tveim stöngum. Strandlengjan vatnsins sem fylgir bústaðnum er um
180 m. en almennar reglur um umgengni fylgja þó strandlengjunni. Allar nánari upplýsingar veitir Baldvin
Jónsson sölufulltrúi í GSM síma 892 3330 og er eignin sýnd í samráði við sölufulltrúa.
Baldvin
Sölufulltrúi
892 3330
baldvin@remax.is
Gunnar
Sölufulltrúi
822 3702
gv@remax.is
Þórarinn
Jónsson hdl.
lögg. fasteignasaliLIND
Náttúruperla við Þingvallavatn
SVÆÐIÐ umhverfis Norðurpólinn
er sérlega næmt fyrir hvers kyns veð-
urfarsbreytingum. Sérstaklega haf-
ísbreiðan sem endurkastar nær öllu
sólarljósi sem á hann fellur seint á
vorin og sumrin, en nýttist annars til
upphitunar, væri Íshaf-
ið íslaust. Undanfarna
daga og vikur hefur
verið greint frá því að
íshellan í Norður-
Íshafinu sé minni þetta
haustið en nokkru sinni
áður. Reyndar eru
áhöld um hvort út-
breiðslan hafi verið enn
minni í fyrra. Hækk-
andi hitastig bæði lofts
og sjávar sem veldur
bráðnun hafíssins. Dag-
leg gervitunglagögn
gera mönnum kleift að
mæla íshelluna með nægjanlegri ná-
kvæmni. Slík gögn eru aðgengileg frá
árinu 1978 og síðan þá hefur ís-
útbreiðslan að vetrinum minnkað um
10% og meira að sumrinu eða um
25%. Daninn Leif Toudal Pedersen
sem fengist hefur við athuganir og
rannsóknir á hafís norðurslóða sýndi
á loftslagsráðstefnunni í Reykjavík í
síðustu viku nýjar myndir þar sem
sást að síðla sumars hefðu opnast
margar og stórar vakir á hafsvæðinu
norðaustur af Svalbarða. Þær vakir
hefðu t.a.m. ekki komið fram í fyrra.
Það er þó þekkt að sögn Pedersen að
vakir geti náð allt til Norðurpólsins í
lok sumars. Myndin sem er byggð á
gervitunglagögnum 24. ágúst sl. sýnir
glöggt hvað um stórt svæði er að
ræða og eru útlínur Bretlandseyja
sýndar til viðmiðunar. Þá gerðist það
einnig nú síðsumars að gríðarlega
stór vök opnaðist í svokölluðu Beufor-
thafi sem er sá hluti Íshafsins sem er
norður af Alaska.
Ýmsir hafa staldrað við þá stuttu
sögu athugana sem fjarkönnunin nái
til og tímaskeiðið frá 1978 sé of stutt
til víðtækra ályktana um veðurfars-
breytingar. Undir það má vissulega
taka, ekki síst ef það er haft í huga að
næstu 20 árin eða svo þar á undan
hafa menn greinargóða vitneskju um
talsvert meiri útbreiðslu íss en síðar
varð. Eins á þeim árum hafi íshellan
a.m.k. á sumum stöðum verið all-
miklu þykkari að vetrinum en nú er.
Með réttu má segja að ís sem berst til
suðurs á hafsvæðin norðan Íslands
síðla vetrar með Aust-
ur-Grænlands-
straumnum geti verið
mælikvarði á hafíísbú-
skap norðurhjarans í
heild sinni ásamt því
hversu langt ístungan
nær suður með austur-
strönd Grænlands þeg-
ar hún er í lágmarki í
september. Þann ís sem
berst þessa leið um
Framsund milli Græn-
lands og Svalbarða má
alveg líta á sem nokkurs
konar yfirfall Norður-
Íshafsins. Síðustu þrjú til fjögur árin
hefur sáralítill ís verið með Austur-
Grænlandi í lok sumars og minni en
menn þekkja áður til í sögunni.
Norskir selfangarar lögðu til upplýs-
ingar um ísjaðarinn við Austur-
Grænland síðsumars flest árin frá því
fyrir miðja nítjándu öldina. Þær at-
huganir sem þannig fengust frá ferð-
um selveiðimanna um norðurhöf eru
ómetanlegar og gera samanburð
meira en 150 ár aftur í tímann mögu-
legan.
Það er þekkt að á árunum um og
fyrir 1940 hafi ísinn í Norður-
Íshafinu einnig verið með minna
móti, enda hlýtt tímabil á norð-
urslóðum, rétt eins og nú. En geta
menn þá ályktað sem svo að hlýnun
sú sem lesa má úr minnkandi haf-
íssútbreiðslu hafi ekki orðið með álíka
hætti áður? Flest bendir til þess að
um einstæðan atburð sé að ræða
a.m.k. síðustu 200 til 300 árin. Tvennt
styður einkum þá ályktun. Í fyrsta
lagi vita menn ekki um jafnlítinn ís
síðla sumars með Austur-Grænlandi
sem aftur er í samhengi við minni
þykkt íssins þannig að stærri og
stærri hafsvæði verða íslaus í Norð-
ur-Íshafinu hvert sumar. Tveggja til
þriggja metra þykkur ís er ævinlega
nokkurra ára gamall og það er ein-
mitt ís af þeirri gerð sem lifir af sum-
arbráðnunina ef svo mætti segja. Í
annan stað hefur ekki verið jafnlítið
um hafískomur hingað til lands í tvær
til þrjár aldir og síðustu fimmtán til
tuttugu árin eða svo. Í því sambandi
má nefna hlýju árin um 1940. Þrátt
fyrir gott árferði var þó nokkur ís
norður af landinu að vor- og sum-
arlagi árin 1942 til 1946. Í mismiklum
mæli þó, en öll árin varð hans a.m.k.
vart. Þessi ár eru stundum meðal
veðurfræðinga kölluð hafísárin hin
minni. Með hækkandi hitastigi allra
síðustu árin hefur hafísinn jafnframt
lengst af verið afar lítill norðurundan.
Undantekningin er hafíshroðinn við
Grímsey og Hornbjarg í mars á síð-
asta ári (2005) en hann var af nokkuð
öðrum toga, þar sem óvenjulega þrá-
látir suðvestanvindar báru hann að
landi um skamma hríð.
Fróðlegt verður fylgjast með þró-
uninni komandi vetur og næsta sum-
ar, ekki síst út frá ályktunum vísinda-
manna um ört minnkandi umfang
gamalíss sem, þegar allt kemur til
alls, viðheldur Norðurskautsísnum á
milli ára. Haldi hann áfram að
minnka á næstu árum mun sú breyt-
ing hafa verulega mikil áhrif á varma-
hag norðurhjarans í átt til enn frekari
hlýnunar. Um það er ekki deilt.
Óyggjandi vísbendingar um
veðurfarsbreytingar
Einar Sveinbjörnsson fjallar
um veðurfarsbreytingar »Fróðlegt verður aðfylgjast með þróun-
inni komandi vetur og
næsta sumar, ekki síst út
frá ályktunum vísinda-
manna um ört minnkandi
umfang gamalíss sem,
þegar allt kemur til alls,
viðheldur Norðurskauts-
ísnum á milli ára.
Einar Sveinbjörnsson
Höfundur er veðurfræðingur og að-
stoðarmaður umhverfisráðherra.
SEM kjörinn
fulltrúi Reykvíkinga í
borgarstjórn hef ég
ekkert með málefni
Héraðsdóms að gera,
og reyndar ekki
Barnahúss heldur.
En þar sem ég hef
gefið kost á mér til
að fylgja eftir góðum
málum til hagsbóta
fyrir Reykvíkinga
get ég ekki á mér
setið og lýst furðu á
þeirri deilu sem nú
geisar um réttmæti
Barnahúss. Dómarar
utan Reykjavíkur
nota sér almennt
þjónustu Barnahúss
þegar tekin er
skýrsla um mál sem
snerta kynferðislega
misnotkun eða of-
beldi, en börn í
Reykjavík fá ekki
notið þess ,,barn-
væna umhverfis“ sem
húsið býður uppá
vegna andstöðu Hér-
aðsdóms Reykjavík-
ur. Hefur þó Hæsti-
réttur fellt úrskurð
um að Barnahús fullnægi öllum
kröfum. Dómstólaráð hefur lagt
blessun sína yfir húsið. Hug-
myndafræðin að baki Barnahúss
er margverðlaunuð erlendis og
þykir til eftirbreytni. Þá er mik-
ilvægt að hafa í huga þá forsögu
sem Barnahús á, en stofnun þess
leiddi af því ástandi gagnvart
börnum sem talin voru fórnarlömb
kynferðislegs ofbeldis
og voru yfirvöldum
landsins ekki til sóma.
Það ástand var ekki
,,hlutlaust“ gagnvart
fórnarlambinu, en
Barnahús er leiðrétt-
ing þess ranglætis og
viðurkennt sem slíkt.
Samt vill Héraðs-
dómur Reykjavíkur
ekki nota það og hefur
ekki fært haldbær rök
fyrir, sem sjá má af því
að allsherjarnefnd Al-
þingis vill kalla full-
trúa dómsins fyrir sig
til að kryfja málið.
Ekki hefur verið sýnt
fram á nein lagaleg
rök gegn Barnahúsi,
en komi í ljós gallar á
núgildandi lögum hvað
annað varðar og snert-
ir þessi mál þarf auð-
vitað að laga þá. Og
styrkja stöðu Barna-
húss um leið. Hitt er
að sönnu brýnt að
þessi togstreita sem
öllu grandvöru fólki
virðist fáránleg hætti.
Reykvísk börn eiga
rétt á því besta sem
hægt er að bjóða uppá við krefj-
andi aðstæður, ekki síður en önnur
börn landsins. Svo einfalt er það
og ekkert annað getur komið til
greina.
Hvers vegna frá
reykvísk börn ekki
skjól í Barnahúsi?
Stefán Jón Hafstein fjallar um
reykvísk börn og Barnahús
Stefán Jón Hafstein
»Ekki hefurverið sýnt
fram á nein
lagaleg rök
gegn Barnahúsi,
en komi í ljós
gallar á núgild-
andi lögum hvað
annað varðar og
snertir þessi
mál þarf auðvit-
að að laga þá.
Höfundur er borgarfulltrúi
Samfylkingarinnar.
Sagt var: Honum var orðið það afhuga.
RÉTT VÆRI: Hann var orðinn því afhuga.
Gætum tungunnar