Æskan - 01.12.1972, Blaðsíða 67

Vandið ykkur við að leggja á jólaborðið.
Diskur til
saman og komið því smekklega
fyrir. Leggið framburðaráhöld-
in hjá réttunum eða í röð til
hægri hliðar við disk húsmóð-
urinnar. Framburðardiskur
með mundlín er látinn til
vinstri.
Komið blómum, kertum og
öðru borðskrauti smekklega
fyrir. Setjið salt, pipar og
vatnskönnu á borðshornið (eða
á miili diskanna).
Hafið tii taks borðmottur
undir heitu réttina eða setjið
þær strax á borðið. Lagið til
stólana. Stóll á að standa við
hvern disk.
Framreiðsla
Aðalreglurnar eru þrjár:
Bjóðið frá vinstri. Takið, setjið
áhöld og skenkið frá liægri.
Gangið ávallt „áfram“ umhverf-
is borðið.
Að bjóða og rétta
Setjið það, sem bera á með
aðalréttunum (sósu, kartöflur,
grænmeti o. fl.) á borðið hjá
þeim, sem fyrst er boðið. Tak-
ið lokin af i eldhúsinu. Leggið
tvö áhöld hlið við hlið hjá rétt-
um, sem á að „rétta“ við borð-
ið.
Þegar við bjóðum, höfum við
fatið á vinstri hendi (og fram-
handlegg), haldið upphandlegg
að siðunni. Gott er að styðja
við vinstri olnboga með hægri
hendi. Bjóðum matinn, sem
taka á af, frá vinstri hlið. Hald-
ið fatinu niður við diskinn.
Gangið „áfrarn" og bjóðið einn-
ig þeim næsta frá vinstri hlið.
Bjóðið húsmóðurinni síðast.
Sá, sem fyrst er boðið, tekur
fyrstur af því, sem fylgir rétt-
unum (sósu, kart.) og sendir
síðan föt og skálar áfram sömu
leið og boðið er.
Berið súpudiskinn á fram-
burðardiskinum, sem mundlín
er haft á. Húsmóðirin eys upp
súpunni.
Byrjið að bera á borð og
skenkja þeim, sem situr til
vinstri handar við húsmóður-
ina. Setjið á borðið frá hægri
hlið og gangið „áfram“ um-
hverfis borðið.
Að taka af borðinu
Takið fötin fyrst.
Takið diska og áhöld frá
hægri hlið þannig:
a) Haidið fyrsta diskinum á
þremur miðfingrum vinstri
handar, styðjið við með þumal-
fingri og iitla fingri. Haldið
hendi og framhaldlegg lárétt.
b) Leggið siðan öll áhöldin
ofan á þennan disk, stingið
hnífunum þversum undir gaffl-
ana.
c) Staflið hinum diskunum á
vinstri upphendi, þumalfingur
og litla fingur.
Tveir unglingar geta gjarnan
hjálpazt að við að taka af
borðinu. Ber þá annar bakkann,
en hinn tekur af borðinu og
raðar á bakkann.
Borðsiðir
Sitjið vel aftur í stólsetunni
með báða fætur á gólfinu og
beint bak. Haldið höfðinu yfir
diskinum á meðan þið borðið,
stólröndin á að vera beint und-
ir borðbrúninni.
Styðjið framhandlegg við
borðbrúnina, en setjið aldrei
olnbogann á borðið. Haldið
handleggjunum að síðunum á
meðan þið borðið. Lyftið skeið-
inni að munninum, en beygið
ekki munninn niður að disk-
inum.
Haldið á hnífnum í hægri
hendi og gafflinum i þeirri
vinstri. Gerið ekki kássu úr
matnum og skerið ekki allan
matinn á diskinum niður í einu,
heldur jafnóðum og þið borðið.
Borðið hljóðlaust. Haldið
munninum lokuðum meðan þið
tyggið. Tyggið matinn vel, tal-
ið ekki með mat í munninum.
Uppþvottur
Nauðsynlegt er að gæta ýtr-
asta hreinlætis við uppþvott,
bæði af heilsufarsástæðum og
til þess að maturinn geymist
betur.
Það er einnig mikilvægt að
skola vel burt uppþvottaefnið
eftir uppþvottinn.
Áhöld. — Við þurfum tvö
ilát, annað fyrir heitt vatn með
uppþvottaefni, hitt fyrir heitt
hreint vatn, til þess að skola
úr. Uppþvottabakka eða grind
— og þvottabursta. Hreinar
diskaþurrkur og áhaldastykki.
Undirbúningur. — Takið sam-
an matarafganga og setjið úr-
ganginn í ruslafötuna. Skolið
diskana úr volgu vatni. Raðið
glösum og bollum, staflið disk-
unum, safnið saman hnífapör-
unum og leggið í skál eða
könnu (sköftin eiga öll að
snúa eins). Hreinsið vaskinn,
áður en sjálfur uppþvotturinn
byrjar.
Uppþvottur — Þvoið glös og
glerílát í heitu vatni með upp-
þvottaefni, leggið þau niður i
heitt skolvatnið. Takið þau upp
úr skolvatninu og þurrkið.
Þvoið hnífapörin með burst-
anum — þrjú til fjögur stykki
i einu — skolið þau í heita
vatninu og nuddið þau með
þurrkunni, þangað til þau eru
þurr.
Þvoið bolla og diska, skolið i
heitu vatni og raðið á upp-
þvottabakkann eða þerrið með
þurrku.
Þvoið, skolið og þurrkið öll
áhöld, sem notuð hafa verið.
Þurrkið eldhúsáhöldin með
áhaldaklútnum.
Frágangur. — Þvoið borð,
bakka og vask. Þurrkið af
flöskunni með uppþvottaefn-
inu, sápuskál o. fl. Skolið
bursta og klúta i hreinu vatni.
Hristið burstana, vindið klút-
ana og hengið upp. Aðgætið vel,
að borð, vaskur og vatnskrani
séu alveg þurr. Áður en það
hefur verið gert, er ekki hægt
að segja, að uppþvotti sé lokið.
Gætið þess að halda klútum
og burstum vel hreinum. Æski-
legast er, að þeir geti þornað
á milli mála, óvíða er meiri
hætta á bakteríugróðri en í illa
hirtum klútum og burstum i
hlýju eldhúsi.
Uppþvottavél — er með
grindum og körfum fyrir leir-
tau og hnífapör. Vatnið spraut-
ast yfir áhöldin. Flestar upp-
þvottavélar skola, þvo og skola.
Sumar gerðir uppþvottavéla
þurrka einnig borðbúnaðinn
með heitu lofti. Það eina, sem
við þurfum að gera, er að fjar-
lægja matarúrgang af diskun-
um, raða i vélina, setja þvotta-
og skoiefni í hana og þrýsta
siðan á hnapp.
GóSur morgunverður
Góður morgunverður inni-
heldur mikið af hvítu. Hvítan
hrennur hægt í líkamanum,
mettar lengi, svo að við verðum
ekki sársvöng löngu fyrir há-
degisverð.
Hvítan veitir þar að auki
frumunum næringu til vaxtar
og viðhalds. Nauðsynlegt er að
taka lýsi á morgnana, sérstak-
lega er það áriðandi fyrir börn
og unglinga.
Hvituauðugur morgunverður
getur verið sem hér segir:
a) Hafragrautur eða hafra-
grjón með mjólk, blóðmör og/
eða gróft brauð með osti og
öðru hvíturíku áleggi.
b) Gróft brauð með osti,
soðnu eggi eða kjötáleggi, með
því nægilegt af mjólk. Morgun-
verðurinn verður fyrsta flokks,
ef við getum haft i honum nýja
ávexti eða ávaxtasafa.
65