Tímarit lögfræðinga - 01.08.1986, Síða 19

1.0. Sérstakar ógildingarreglur. Lagaákvæði Samningstegund Réttaráhrif Atvik sem veldur ógildingu cða hcimilar breytingu Tímamark til viðmiðunar
1.1. 28. og 29. gr. 1. nr. 7/1936. samningalaga. Fjármunaréttarsamningar. .... eigi skuldbindandi Nauðung. Er löggcrningur kom til vitundar móttakanda. 38. gr. smnl.
1.2. 30. gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar. „.. skuldbindur eigi þann mann ..“ Svik. Sjá 38. gr. smnl.
1.3. 31.gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar. „.. er ckki skuldbindandi fyrir þann, sem hann gerði ..“ Misritun — mistök. Sjá 38. gr. smnl.
1.4. 33. gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar. ..Þcir skapa engan rétt milli aðiljanna sjálfra, eða ekki þann rétt, sem þeir hljóða um ..“ segir í athugasemdum með 33. gr. frv. til smnl. Löggerningur gerður til málamynda. Sjá 38. gr. smnl.
1.5. 7. gr. 1. nr. 58/1960. okurlaga. Fjármunaréttarsamningar. „.. skal gerningur sá ógildur ..“ Misneyting — Bersýnilegur mismunur hagsmuna og endurgjalds eða hags- munir veittir án cndurgjalds. Sjá 38. gr. smnl.
1.6. 1. mgr. 167. gr. 1. nr. 34/1985. siglingalaga. Björgunarsamningar. .... að dómur ógildi samninginn eða breyti honum ..“ Misneyting við gerð björgunarsamnings. Samningur gerður meðan hættan vofði yfir og undir áhrifum hennar — Skilmálar ósanngjarnir. Aðstæður við gcrð samnings. Málshöfðunarfrcstur í 4. mgr. 167. gr. Þrír mánuðir frá því samningur var gerður.
1.7. 35. gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar. „.. þá má lækka það févíti ..“ „.. bcrsýnilega ósann- gjarnt ..“ Sjá 38. gr. smnl.
1.8. 36. gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar med ákvæði um missi endurheimtarréttar vegna riftunar. Fyrirgerð veðs eða annarrar tryggingar. ... hcimild sé gefin til að breyta þeim ..“ segir í grg. með 36. gr. .... bersýnilega ósanngjarnt ..“ Sjá 38. gr. smnl.
1.9. 37. gr. 1. nr. 7/1936. Samningsákvæði sem takmarkar atvinnufrelsi. .... þá er það loforð eigi bindandi ..“ .... skerðir óhæfilega atvinnufrelsi þess manns ..“ Sjá 38. gr. smnl.
2.0. Ógildingarreglur almenns eðlis. Lagaákvæöi Samningstegund Réttaráhrif Atvik sem veldur ógildingu eða hcimilar breytingu Tímamark til viðmiðunar
2.1. 32. gr. 1. nr. 7/1936. Fjármunaréttarsamningar. .... getur sá maður ... eigi borið fyrir sig ..“ „.. ef það yrði talið óheiðarlegt .." Sjá 38. gr. smnl.
2.2. 34. gr. 1. nr. 20/1954. Vátryggingasamningar. .... skal meta það ógilt ..“ _.. leiða til niðurstöðu sem augljóslega væri ósanngjörn. — ógilding f samræmi við góðar venjur í vátryggingamálum." Ekki bundin tímalegum takmörkunum.
2.3. 29. gr. 1. nr. 73/1972. Höfundasamningar. .... meta ógildan í heild eða í einstökum atriðum .." leiða til niðurstöðu, sem væri bersýnilcga ósanngjörn .. og brýtur mjög í bága við góðar venjur í höfundaréttarmálum." Ekki bundin tímalegum takmörkunum.
2.4. 11. gr. 1. nr. 44/1979. Húsaleigusamningar. „Ákvæði .. má meta ógild ..“ „.. Iciða til niðurstöðu scm væri bersýnilega ósanngjörn. .. brýtur í bága við góðar venjur í húsaleigumálum ..7 Ekki bundin tímalcgum takmörkunum.
2.5. 2. mgr. 167. gr. 1. nr. 34/1985. Samningar um björgunar- laun. .... að ógilda björgunar- samning eða breyta honum . ávallt þá cr tclja ."verður að umsamin björgunarlaun séu ber- sýnilega ósanngjöm að tiltölu við hjálp þá. sem veitt var. Málshöfðunarfrestur í 4. mgr. 167. gr. Þrír mánuðir frá því samningur var gerður.
97