Morgunblaðið - 14.12.1986, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 1986
27
John Poindexter, sem lét af störfum sem öryggisráðgjafi
forsetans, kemur af lokuðum fundi með leyniþjónustu-
nefnd öldungadeildarinnar. Hann hefur tvívegis neitað að
svara spurningum nefndarmanna og vísað til réttar síns
samkvæmt stjórnarskrá Bandaríkjanna.
hvernig taka skuli á vopnasölu-
málinu. Shultz utanríkisráðherra
krefst þess að forsetinn fyrir-
byggi frekari vopnasendingar til
íran. Jafnframt krefst Shultz
þess að utanríkisráðuneytinu
verði skýrt frá frekari tilraunum
til bættra samskipta við írani.
16. nóv.
Shultz lýsir opinberlega yfir
andstöðu sinni við áframhald-
andi vopnasendingarnar. John
M. Poindexter, öryggisráðgjafi
forsetans, segir að yfirmönnum
herráðsins hafi ekki verið skýrt
frá vopnasendingunum áður en
þær hófust.
17. nóv.
Reagan kveðst í fyrsta skipti
ekki ráðgera frekari vopnasend-
ingar til Iran.
18. nóv.
Larry Speakes, talsmaður
Bandaríkjaforseta, segir forset-
ann ekki vilja að Shultz segi af
sér. Vestrænir embættismenn
segja Bandaríkjastjórn ráðgera
stóraukinn stuðning við Contra-
skæruliða í Nicaragua.
19. nóv.
Á fréttamannafundi kveðst
Reagan hafa stöðvað vopnasöl-
una og ber til baka fréttir um
að ísraelar hafi tekið þátt í þeim.
Reagan forseti ræðir við samstarfsmenn sina þá Poindexter, McFarlane og Donald
Regan starfsmannastjóra. Poindexter hefur nú sagt af sér, McFarlane hefur fordæmt
vopnasöluna og Regan er talinn valtur í sessi.
ið yfir þau mörk sem þingið
hefur sett um leynilegar aðgerð-
ir.
9. nóv.
Bandarískir embættismenn
viðurkenna að vopnasalan til ír-
an feli í sér breytingar á yfirlýstri
stefnu Reagans forseta.
10. nóv.
Ronald Reagan vísar á bug
kröfum um að hann skýri frá við-
skiptum stjórnarinnar og írana.
Forsetinn segir að gildandi lög
hafi ekki verið brotin.
11. nóv.
Embættismenn segja að Pet-
er J. Wallison, lögfræðilegur
ráðunautur forsetans, muni
kanna hinar lögfræðilegu hliðar
vopnasölunn'ar. Bettino Craxi,
forsætisráðherra l’talíu, ákveður
að rannsakað skuli hvort
bandarísk vopn hafi verið flutt
til íran frá Italíu með vitund
stjórnvalda.
12. nóv.
Á fundi með þingmönnum
staðfestir Reagan í fyrsta skipti
að vopn hafi verið send til íran.
Hann rökstyður viðskiptin með
tilvísun til þess að Bandaríkja-
stjórn sé nauðsynlegt að bæta
samskiptin við hófsöm öfl í íran.
13. nóv.
Reagan segir í ræðu að
„leynilegar tilraunir hans til
bættra samskipta við írani" hafi
á allan hátt verið réttlætanlegar.
Kveðst hann hafa ætlað að fá
stjórnvöld íTeheran til að „beita
áhrifum sínum í Líbanon til að
fá gísla leysta úr haldi". Forset-
inn kveðst hafa samþykkt að
senda írönum „varnarvopn og
varahluti í takmörkuðum rnæli".
Háttsettur embættismaður seg-
ir að einn flugvélarfarmur, um
130 tonn, af varnarvopnum hafi
verið fluttur til íran.
14. nóv.
Haft er eftir embættismönn-
um í Hvíta húsinu að bandaríska
leyniþjónustan hafi haft bein af-
skipti af vopnasendingunum og
að þjóðaröryggisráðið hafi
skipulagt þær. Þingmenn segj-
ast munu kanna hvort farið hafi
verið að lögum. Háttsettur emb-
ættismaður í ísrael segir að
ísraelar hafi flutt vopn til íran
með samþykki Bandaríkjastjórn-
ar frá árinu 1982 og að sendi-
herra Bandaríkjanna í ísrael hafi
verið tilkynnt um sérhverja
sendingu.
15. nóv.
Forsetann og nánustu sam-
starfsmenn hans greinir á um
Síðar sama dag sendir forsetinn
frá sér skriflega yfirlýsingu þar
sem segir að ótilgreint „þriðja
ríki" hafi einnig átt hlut að máli.
20. nóv.
Jim Wright, þingmaður demó-
krata, skýrir frá því að ísraelar
hafi flutt 2008 flugskeyti af
TOW-gerð og að minnsta kosti
235 loftvarnarskeyti til íran með
samþykki Bandaríkjastjórnar.
Tölur þessar eru mun hærri en
þær sem nefndar hafa verið til
þessa. Wright kveðst telja að
þrjú lagaákvæði hafi hugsanlega
verið brotin.
21. nóv.
Wright segir írani hafa greitt
að minnsta kosti 12 milljónir
dala fyrir 2008 flugskeyti til að
granda skriðdrekum (TOW-flug-
skeyti) og að greiðslurnar hafi
verið lagðar inn á bankareikn-
inga í Sviss.
22. nóv.
Stjórnin kunngerir að aðstoð-
armenn Edwins Meese
dómsmálaráðherra hafi undir
höndum upplýsingar sem bendi
til þess að Oliver North ofursti,
aðstoðarmaður Poindexters ör-
yggisráðgjafa, hafi veitt milljón-
um Bandaríkjadala til Contra-
skæruliða.
23. nóv.
Enn berast fréttir af skipu-
lögðum greiðslum til Contra-
skæruliða.
24. nóv.
Reagan og Bush varaforseti
skýra Meese frá því að þeim
hafi verið ókunnugt um greiðslur
þessar.
25. nóv.
Ronald Reagan tilkynnir um
afsögn Poindexters öryggis-
ráðgjafa. Jafnframt segir forset-
inn að Oliver North hafi verið
vikið úr embætti. Meese segir
Nórth hafa beint greiðslum Ir-
ana fyrir vopnin til Contra-
skæruliða og að Poindexter hafi
verið fullkunnugt um framferði
undirsáta síns. Alton G. Keel er
settur öryggisráðgjafi til bráða-
birgða. Stjórnin í Israel tilkynnir
að ísraelar hafi annast vopna-
flutningana „samkvæmt beiðni
Bandaríkjastjórnar" en leggur
jafnframt áherslu á að Banda-
ríkjamenn beri einir ábyrgð á
afdrifum greiðslnanna.
26. nóv.
Reagan forseti skipar þriggja
manna nefnd til að rannsaka
þátt þjóðaröryggisráðsins í
vopnasölumálinu. Dómsmála-
ráðuneytið fyrirskipar allsherjar
rannsókn. Embættismenn segja
að dómsmálaráðuneytinu,
þjóðaröryggisráðinu og leyni-
þjónustunni hafi borist vitneskja
um stuðninginn við Contra-
skæruliða. Talsmenn skæruliða
segja að þeim hafi ekki borist
neinar greiðslur.
27. nóv.
Fréttir berast um að greiðslur
hafi fyrst borist til skæruliða
árið 1985 eða mun fyrr en emb-
ættismenn í Hvíta húsinu hafa
sagt til þessa. Richard J. Brenn-
eke, kauphallarhéðinn frá
Oregon, segir leyniþjónustu-
menn hafa tjáð sér í byrjun
þessa árs að þeir ráðgerðu að
kaupa vopn handa andspyrnu-
mönnum í Nicaragua fyrir
ágóðann af vopnasölunni til ír-
an. Hann kveðst hafa sagt
aðstoðarmanni Bush varafor-
seta frá þessu.
28. nóv.
Fréttir berast um að North
ofursti og Poindexter hafi eyði-
lagt leyniskjöl um vopnasöluna.
Sagt er að 17 menn, sem hugð-
ust upp á sitt eindæmi selja
vopn til íran, hafi verið ákærðir
fyrir lögbrot á meðan stjórnin
stundaði sams konar viðskipti.
29. nóv.
í frétt í dagblaðinu Dimokrati-
kos Logos, sem gefið er út í
Aþenu, segir að segulbands-
upptökur með samtölum
McFarlanes og íranskra emb-
ættismanna leiði í Ijós að
Bandaríkjastjórn hafi flutt vopn
til íran að verðmæti 1,3 milljarða
dala á síðustu tveimur árum.
Ennfremur segir í frétt blaðsins
að samtökum, sem halda
Bandaríkjamönnum í gíslingu í
Líbanön, hafi verið greiddar
tvær milljónir dala. Vopnasamn-
ingur írana og Bandaríkjamanna
er sagður hljóða upp á 5 millj-
arða Bandaríkjadala. Þá eru
Saudi-Arabar sagðir hafa gegnt
lykilhlutverki í viðskiptum þess-
um.
30. nóv.
Þingmenn beggja flokka
Bandaríkjaþings hvetja til þess
að skipuð verði sérstök rann-
sóknarnefnd líkt og í Water-
gate-málinu. í viðtali við vikuritið
Time segir Reagan forseti að
North ofursti sé „þjóðhetja".
1. des.
Reagan kveðst samþykkur því
að skipaður verði sérstakur
rannsóknardómari ef dóms-
málaráðuneytið telji þess þörf.
Hann neitar því harðlega að
hafa vitað um að greiðslur írana
hefðu runnið til Contra-skæru-
liða. í skoðanakönnun New York
Times og CBS kveðast 46%
aðspurðra vera ánægð með
störf forsetans. Vinsældir hans
hafa þar með minnkað um 21%
á einum mánuði sem er met í
könnunum sem þessari.
2. des.
Stjórnin fer fram á að rann-
sóknardómari verði skipaður
þar eð gildandi lög kunni að
hafa verið brotin. Reagan skipar
Frank Carlucci, sem kom næst-
ur yfirmanni leyniþjónustunnar
að völdum, öryggisráðgjafa.
3. des.
Leyniþjónustunefnd öldunga-
deildarinnar kallar John Po-
indexter til yfirheyrslu fyrir
luktum dyrum. Poindexter neitar
að svara spurningum nefndar-
manna og vísar til 5. greinar
stjórnarskrárinnar sem tryggir
bandarískum þegnum rétt til
þess að neita að svara spurning-
um sem kunna að leiða til
sakfellingar þeirra. Bush vara-
forseti birtir yfirlýsingu þess
efnis að honum hafi ekki verið
kunnugt um stuðninginn við
Contra-skæruliða. Hann viður-
kennir hins vegar að málið hafi
„rúið ríkisstjórnina trausti".
4. des.
Caspar Weinberger varhar-
málaráðherra segir Robert
McFarlane hafa verið upphafs-
mann vopnaviðskiptanna.
Þingmenn segja Saudi-Araba
hafa lagt fram tugi eða hundruð-
ir milljóna dala til stuðnings
skæruliðahreyfingum í Nic-
aragua, Angóla og Afganistan.
5. des.
Ronald Reagan viðurkennir
að „mistök" hafi átt sér stað við
dreifinjgu ágóðans af vopnasöl-
unni. í frétt í New York Times
segir að McFarlane hafi upplýst
rannsóknarnefndina að Reagan
hafi gefið samþykki sitt fyrir
fyrstu vopnasendingunni til íran
frá ísrael.
8. des.
Shultz utanríkisráðherra til-
kynnir opinberlega að hann hafi
ekki vitað um að greiðslur írana
hefðu hafnað í vösum skæruliða
í Nicaragua. Hann segir emb-
ættismenn stjórnarinnar hafa
farið á bak við sig í málinu.
Dómsmálaráðuneytið fer fram á
það við svissnesk stjórnvöld að
þau aflétti bankaleynd af reikn-
ingum þeim sem greiðslur írana
voru lagðar inn á.
9. des.
Oliver North og John Po-
indexter neita öðru sinni að
svara spurningum einnar rann-
sóknarnefnda þingsins. McFarl-
ane segir Reagan forseta hafa
lagt „óbeina" blessun yfir
vopnasöluna.
10. des.
William Casey, yfirmaður
leyniþjónustunnar, er yfirheyrð-
ur fyrir luktum dyrum. Hann
kveðst fyrst hafa frétt að
greiðslur írana hafi runnið til
Contra-skæruliða fyrir hálfum
mánuði.
11. des.
Dagblaðið The Washington
Post segir Casey fyrst hafa frétt
af greiðslunum á hádegisverðar-
fundi með bandarískum kaup-
sýslumanni, sex vikum áður en
Edwin Meese segist hafa komið
upp um málið. Annað bandarískt
dagblað segir Fabian Ver, fyrr-
um yfirmann stjórnarhersins á
Filippseyjum, hafa tekið þátt í
að leyna Shultz utanríkisráð-
herra því að ágóðinn af vopna-
sölunni hafi runnið til skæruliða.