Morgunblaðið - 10.09.1987, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
25
Fulltrúar á aðalfundi Skógræktarfélg-asg íslands skoða Sauraskóg i Setbergslandi en það land var friðað áríð 1953.
og kostnaði við að koma hér upp
skógi er fullnægði innanlandsmark-
aði fyrir borðvið, sagði Bjami að
reiknað væri með 26 hálfum árs-
verkum eða 13 ársverkum fyrstu
10 árin og að kostnaður væri 40
milljónir á ári. Sauðfjárbændur
hefðu hinsvegar samið um að draga
saman framleiðslun á næstu árum
um 180 ársverk. Af þessu mætti
ráða að skógræktin getur ekki
nema takmarkað tekið þátt í þeim
búháttarbreytingum sem stefnt er
að. Hér væri að vísu eingöngu
dæmt út frá fjárhagslegum- og at-
vinnulegum sjónarmiðum með
takmarkaða framtíðar sýn í huga
og erfitt að dæma um hvernig
markaður fyrir landsafurðir verða
eftir 100 ár. íslendingar væru ekki
einir með áætlun um aukna skóg-
rækt á næstu árum.
Þörf á auðlindastefnu
„Útreikningar sem þessir eru
alltaf ágiskun og erfítt að taka
ákvarðanir með tilliti til þeirra nema
að takmörkuðu leyti enda eigum
við ekki að gera það. Við byggjum
ekki landið öðruvísi en að nýta okk-
ur auðlindir þess,“ sagði Bjami. „Ný
viðhorf til landbúnaðar kalla fram
þörf á endurmati á meðferð og
umhirðu auðlinda landsins. Því er
þörf á auðlindastefnu með vemdun
jarðvegs og gróðurmoldar, vemdun
gróðurs og bættum afrakstri gróð-
urlendis með nytjar eða annan arð
í huga. Þegar stefna hefur verið
mótuð er hægt að velja hvaða leið
á að fara.“
Bjami sagði ljóst að fjölmargir
bændur og samtök þeirra væm
reiðubúin til að taka þátt í skóg-
rækt og þyrftu stofnanir land-
búnaðarins að koma þar að í
vaxandi mæli. „Vei flestir bændur
að ég ætla skynja fmmþýðingu
þess að vemda jarðveg og gróður
og sem landeigendur geta þeir auk-
ið verðmæti jarða sinn með skóg-
rækt til umhverfisbóta eins og
dæmin sanna," sagði Bjami.
Leggja ber áherslu á þijú atriði,
jarðvegsvemd og landgræðslu, úti-
vist og yndisauka og loks viðar-
framleiðslu og beinar efnislegar
nytjar. Hann benti síðan á nokkur
atriði sem þyrfti að athuga með
hliðsjón af þessum markmiðum.
Fýrst og fremst þyrfti aukna þekk-
ingu með skipulögðum rannasókn-
um og að koma þeirri þekkingu til
þeirra sem hafa hagsmuna að gæta.
Auka þarf ráðgjöf og kennslu í
skógrækt í búnaðarskólum og með
námskeiðum meðal áhugafólks.
Efla þarf tengsl og samstarf milli
stofnana og samtaka í hefðbundn-
um landbúnaði og skógræktar.
Þörf er á auknu íjármagni og
taldi Bjami að fyrst um sinn yrði
að binda vonir við fé úr ríkissjóði
meðal annars til að hrinda í fram-
kvæmd áætlun um nytjaskóga.
Hann nefndi að vegna búhátta-
breytinga væri nokkuð ijármagn
fyrir hendi og sagðist vita að áhugi
væri fyrir að leita leiða til að ýta
við og hraða þeim skógræktará-
huga sem mekja mætti víða um
land.
Fj'ármagn hjá einkaaðilum
Þá er spuming hvort ekki mætti
líta til einkaaðila og athuga hvort
þar er ekki fjármagn til skógrækt-
ar. Bjami benti á að miklu fé-væri
varið til auglýsinga og ákveðin fyr-
irtæki hafa lagt vemlega fjármuni
til landgræðslu og skógræktar og
taldi ástæðu til að kanna það frek-
ar. Sömuleiðis væri íhuganrefni að
koma á skattaívilnun eins og gert
er þegar ný fyrirtæki eru stofnuð
og veita þeim sem leggja í fjárfest-
ingar í skógrækt eða til að bæta
landið. Þá nefndi Bjami nauðsyn á
aukinni tæknivæðingu við skóg-
rækt og bar saman vinnubrögð við
gróðursetningu og vélvæðingu í
landbúnaði. Nú væm komin betri
lönd til ráðstöfunar og auðveldari
viðfangs. Ekki mætti gleyma plönt-
unum og nauðsyn þess að byggja
á réttum plöntum, ódýmm og um-
fram allt að hafa nóg afplöntum
en svo virtist sem einhver misbrest-
ur væri þar á. Ræktun skjólbelta
þyrfti að efla en þar er hafin nokk-
ur sókn.
„Síðasti þátturinn er að hefja
„tilraunina miklu“,“ sagði Bjami.
„Hvað með að færa stóriðjudraum-
inn frá Reyðarfirði upp á Hallorms-
stað ? Eg geri mér grein fyrir að
til að byggja upp nytjaskóg þurfum
við vemlega mikla peninga en þeg-
ar við getum eins og einhver sagði
á dögunum látið 8 milljónir í blóm
í flugstöðvarbygginguna í Keflavík
og 10 milljónir í blómin í Kringl-
unni þá held ég að þetta sýni okkur
þann sjónarhól sem við veljum okk-
ur þegar við emm að fjalla um
þessi mál.“ Nauðsynlegt væri að
beina kröftunum á einn stað svo
að árangur yrði sem bestur.
Að lokum sagði Bjami augljóst
að mikill áhugi væri fyrir skógrækt
eins og umræður um hana sanna
og fer vaxandi. „Landbúnaðurinn
og skógræktin eiga augljósa sam-
leið en við þurfum að formfesta
stefnumið okkar og skipuleggja
vinnubrögðin þannig að settu mark-
miði megi ná. Ef við gemm það
ekki er hætta á að vinnubrögð okk-
ar virki ekki sannfærandi gagnvart
þeim sem ráða yfír aðstöðu og opin-
bem íjármagni auk þess að
dýrmætum tíma er þá sóað,“ sagði
Bjami.
*
' X
$

Jm. má-v' . ;
X
Það nálgast stórmál. . . þegar tvö ný
SMÁMÁL
koma upp samtímis.
Súkkulaðifrauð
og Dalafrauð.
9 1 ,ti k ftllippi I J

L