Morgunblaðið - 10.12.1988, Page 54

54
MORGUNBLAJÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1988
í GANGBRAUT KRINGLUNNI
1/ené 6*. 3.200.-
Færri
lcaloríur.
Hægtað
poppa án
feiti.
Poppar
stærra popp.
Notar
venjulegan
maís og skilur
ekkert eftir.
Ótrulega
lágt verð.
Frábær
jólagjöf.
Símapantanir kl. 6-10 á kvöldin, alla daga. S: 686204,686337.
n nvgxuí í»l fa
Áskriftarsíminn er 83033
Ferðamálaráðstefhan 1988:
Ferðaþjónustan —
atvinnugrein sem
getur skipt sköpum
I síðasta mánuði var haldin fjöl-
menn ferðamálaráðstefna á Akur-
eyri. Á ráðstefnunni voru flutt eftir-
talin erindi:
„Skattlagning ferðaþjónustunnar
og gengismál"
: Friðrik Eysteinsson, rekstrar-
hagfræðingur.
„Verðlagning íslandsferða og
markaðsmál"
: Unnur Georgsson, forstöðumað-
ur skrifstofu Ferðamálaráðs í
New York og Dieter W. Jóhanns-
son, forstöðumaður skrifstofu
Ferðamálaráðs í Frankfurt.
„Staða ferðaþjónustunnar í þjóð-
arbúskap ÍSlendinga"
: Sigfús Jónsson, bæjarstjóri á
Akureyri.
„Starfsemi Ferðamálasjóðs"
: Hólmfríður Ámadóttir, formað-
urí
„Starfsemi Upplýsingamiðstöðv-
ar ferðamála"
: Áslaug Alfreðsdóttir, fram-
kvæmdastjóri.
Em hér á eftir dregnar saman
niðurstöður úr umræðum og fram-
söguerindum.
Ferðaþjónustan skapar 10%
af heildarútflutnings-
tekjum þjóðarinnar
Ferðaþjónustan er tiltölulega ný
sem atvinnugrein, sem eitthvað
kveður að á Islandi, en þrátt fyrir
það, skapar ferðaþjónustan um 10%
af heildarútflutningstekjum þjóðar-
innar, sem felst í gjaldeyristekjum
af erlendum ferðamönnum. Á árinu
1987 vom útflutningstekjur af vör-
um og þjónustu 74,5 milljarðar
króna, þar af vom 3,3 milljarðar
vegna ferða og dvalarkostnaðar
erlendra ferðamanna á íslandi. Að
auki má áætla svipaða upphæð af
fargjaldatekjum íslensku flugfélag-
anna. Ljóst er að ferðaþjónustan
hefur verulega þýðingu fyrir þjóðar-
búið og má auk gjaldeyristekna
nefna þau atvinnutækifæri sem
hafa skapast vegna ferðaþjónustu
eða 4,5% af ársverkum í landinu.
Störfum í ferðamannaþjónustu hef-
ur ijölgað gífurlega síðustu 4—5
árin, einkum vegna mikillar fjölgun-
ar í veitinga- og gistihúsarekstri. í
þessu sambandi má geta þess að
hin mikla uppbygging í öllum grein-
um ferðaþjónustunnar hér á landi,
hefur haft í för með sér aukin ferða-
lög íslendinga um eigið land, sem
sparar erlendan gjaldeyri til ferða-
laga erlendis.
íslensk stjórnvöld hafa
brugðist ferðaþjónustunni
Á ráðstefnunni var hart deilt á
stjómvöld fyrir að hafa ekki tekið
tillit til mikilvægi ferðaþjónustunn-
ar hér á landi. I því sambandi var
mikið rætt um árlega skerðingu
lögbundins tekjustofns Ferðamála-
ráðs af sölu Fríhafnarinnar á
Keflavíkurflugvelli. í lögum um
ferðamál frá árinu 1976 er gert ráð
fyrir að Ferðamálaráð fái til land- -
kynningar- og umhverfismála 10%
af vörusölu Fríhafnarinnar. Til þess
að tryggja ríkissjóði áfram hlut-
fallslega óbreyttan hagnað af
rekstri verslunarinnar, var verð á
tóbaki og áfengi hækkað um 10%
með gildistöku laganna. Þrátt fyrir
þessa staðreynd hefur svonefndum
lánsfjárlögum verið beitt árlega til
að skerða þennan tekjustofn, með
því að gera 60—70% teknanna upp-
tækar til ríkissjóðs. Sem dæmi má
nefna að samkvæmt frumvarpi til
fjárlaga fyrir árið 1989 er gert ráð
fyrir 75% skerðingu. Miðað við
þetta háttalag ætti raunverulega
að lækka vöruverð um 7,5%.
Fyrirtæki í ferðaþjónustu
njóta ekki skilnings hjá
stjórnvöldum
Islensk ferðaþjónusta tapar en
erlend ferðaþjónusta hagnast.
Stjómvöld líta sölu á þjónustu til
erlendra ferðamanna ekki sömu
augum og sölu á vörum sbr. nýja
Atvinnutryggingarsjóðinn. Áð
sama skapi virðast stjómvöld ekki
gera sér grein fyrir því að ferða-
þjónusta er í eðli sínu samkeppnis-
og eða útflutningsgrein. Útflutn-
ingsgreinar og samkeppnisiðnaður
njóta t.d. endurgreiðslu á uppsöfn-
uðum söluskatti. Hugmyndin að
baki endurgreiðslunni er að jafna
samkeppnisaðstöðu þessara greina
gagnvart erlendum aðilum sem búa
flestir við virðisaukaskatt, sem hef-
ur ekki sömu uppsöfnunaráhrif og
söluskatturinn. Að sama skapi eru
fiskveiðar og iðnaður undanþeginn
launaskattsgreiðslum en t.d. hótel,
bílaleigur og flugfélög þurfa að
greiða launaskatt, þó svo meirihluti
tekna þeirra sé af útlendingum.
Endurgreiðslur á söluskatti til
ferðamanna af vörum sem þeir
kaupa hér á landi og taka með sér,
vom teknar upp sl. október og er
það að sjálfsögðu skref í rétta átt.
Eftir stendur þó sú staðreynd að
vara og þjónusta sem útlendingar
neyta á Islandi, er eftir sem áður
mun skattlagðari en gengur og
gerist í nágrannalöndum okkar og
ekki virðist að framundan sé bjart-
ari tíð. Þær breytingar sem verða
hjá EB 1992 munu vafalítið gera
samkeppnisaðstöðu íslenskrar
ferðaþjónustu enn verri, miðað við
óbreytt ástand.
AÐVEIVTULJÓS
ÚTISERÍUR
Eigum landsins mesta úrval af
aóventuljósum og útiseríum.
Frábært vcrð.
Gunnar Ásgeirsson hf.
Suðurlandsbraut 16, s. 68 07 80.
Hátt verð á matvöru fælir
fólk frá íslandi
Af öllum sköttum og skattbreyt-
ingum hefur þó líklega enginn skað-
að íslenska ferðaþjónustu eins og
breytingarnar á söluskattsundan-
þágum á síðasta ári. Við það hækk-
aði smásöluverðið á matvælum og
mat á veitingahúsum langt umfram
almennar verðhækkanir. Ef tekið
er tillit til þess hve matarkaup eru
stór hluti af útgjöldum ferðamanna
og einnig til þess hve raungengi
íslenskrar krónu hefur verið hátt
þá er ekki skrýtið þó ferðamenn sem
koma hingað reki upp ramakvein.
Það er ekki enn séð fýrir endann á
þeim áhrifum sem breytingar á
söluskattsundanþágum hafa, en
kannski er sú staðreynd að svipað
margir ferðamenn komu til landsins
fyrstu 9 mánuði ársins og sömu
mánuði í fyrra, vísbending um að
samdráttur sé í nánd.
Hvað er til bóta?
Ferðaþjónustan í landinu ér nán-
ast eina atvinnugreinin sem ekki