Morgunblaðið - 25.10.1995, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 25. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
H
FJOLMIÐLUN
Rafræn
útgáfa á
vegamótum
Forsvarsmenn dagblaða koma vart svo
saman þessa dagana að rafræn fjölmiðlun
sé þar ekki á dagskrá. Björn Vignir
Signrpálsson var á ráðstefnu IFRA,
alþjóðasamtaka dagblaða, í Amsterdam á
dögunum og segir hana ekki hafa verið
neina undantekningu að þessu leyti.
TIL ráðstefnunnar voru kvaddir
annars vegar fulltrúi metnaðar-
fyllsta framtaks bandarísks blaða-
heims á sviði beinlínuþjónustu við
lesendur um þessar mundir og hins
vegar fulltrúi árangursríkustu til-
raunar evrópsks blaðaheims á sviði
rafrænnar útgáfu.
Umræðunni var þannig stillt upp
að hún endurspeglaði andstæð sjón-
armið sem uppi hafa verið um það
hvaða leið dagblöðin ættu að fara
til að fóta sig innan nýmiðlunarinn-
ar. Hvort þau ættu að bjóða upplýs-
ingar af síðum sínum sem hluta af
heildarpakka sérhæfðra upplýs-
ingalinda, þ.e. beinlínuþjónustufyr-
irtækja á borð við CompuServe eða
AmericanOnline, eða að fara sína
eigin leið með því að bjóða upp á
rafræna útgáfu á eigin spýtur í von
um að slíkt gæti orðið ábatasöm
aukabúgrein í framtíðinni.
í reynd má segja að bæði ís-
lensku dagblöðin á alnetinu hafi
hingað til valið fyrrnefnda kostinn
— Morgunblaðið með tengslunum
við Hafsjó Strengs og DV með þátt-
töku í Upplýsingaheimum SKYRR.
Rafræn útgáfa Iceland Review á
alnetinu er svo aftur dæmi um hina
leiðina.
Net hinnar nýju aldar
Nýsjálendingurinn Peter Winters
frá Cox Newspapers í Atlanta hefur
vafalaust átt að vera fulltrúi fyrr-
nefnda sjónarmiðsins en var það
varla nema að takmörkuðu leyti,
því svo nýstárleg er beinlínuþjón-
ustan New Century Network sem
hann er fulltrúi fyrir. Að henni
standa níu helstu blöð og blaða-
hringir Bandaríkjanna og fyrir utan
Cox-blöðin Atlanta Journal og síð-
degisblað þess Constitution (slóðin
er http://www.ajc.corn/) til dæmis
New York Times, Washington Post,
Gannett-hringurinn, Knight-Ridder
o.fl. Hver þessara níu eigenda hefur
lagt 1 milljón dollara í fyrirtækið
og eru tilbúnir að leggja því til frek-
ari fjármagn þegar þess verður
þörf.
New Century Network hefur ver-
ið í burðarliðnum í um hálft annað
ár og er enn á þróunarstigi. Mark-
aðurinn er þau 12 milljón heimili í
Bandaríkjunum sem höfðu yfir ein-
menningstölvu að ráða í árslok
1994 og þau heimili sem bætast
við á yfirstandandi ári en áætlað
er að tölvukaup þeirra verði um 8
milljónir tölva sem er svipuð sala
og á sjónvarpsviðtækjum yfir árið.
Peter Winter segir blöðin sem
standa að NCN hafa hafnað þeirri
leið að verða einungis „íkon“ á
matseðli hinna hefðbundnu bein-
línuþjónusta heldur haldi hver þátt-
takandi sínum einkennum með eig-
in heimasíðum hinna 72. blaða sem
netið nær til víðs vegar um landið,
en með miklum tengimöguleikum
sín á milli. Þannig sé lögð áhersla
á að hvert blað sinni upplýsinga-
þörfum notandans í heimahögum,
en hann geti þó hvenær sem er í
gegnum tenglana við önnur blöð
brugðið sér á fjarlægari slóðir til
að fylgjast einhveijum atburðum
þar sem áhuga hans vekja. Blöðin
verða þannig nokkurs konar net-
þjónar áskrifenda sinna og notkun
þjónustunnar felld að áskriftar-
gjaldinu, eftir því sem næst var
komist.
£fc i* hfc" frbw Ltet»«sr iu'ísww.
i i i «* i (m 11 i
BLiI

frtoi* iio vctsacr ltM
ÍÍ3UC Uo 3íi
—Warnitig to l.Sm womcn using
contrnceptive pill
MOHF 1 * ir iUíoo mmm on tlir jpfll wr* Mtvisrri hy tW> Dftjiwtfefiwt
nf ywtnrrUy tn * tlwnr iWtnr *t ««* {toitlhU Mmm rhi\r.gj*ig hmn4t nftnr *
rcpcrr sajing ccrtair. inakcs corricd a frcatcr riik of thrambMlj.
FLO playeri: Important nnuouncement conceriimg FLO.
Pleose reiwJ Fautasv League Online
?.epfs' '/> Etec&cjK 7deg^r>h
3lictrc-ac Tí egrjrph « cReítrleríC. 5erfi;: Tho pl:
Í>J
£b j* afc" Jp jpfew Ltecaoq atccw ___________________________
x
fecttto: H Hic^-' cn* jtn
Vm #tes *'tótK #fe-s *hi> mak m
TB
OLYHPICS REPORT
Pnm ISw A*ia*?*t tywv/lkt Axm* a*
comwGsoum
^TÁSTSALL
>vj UKllKt w«•;„-«!> K* *s lb» c
'L.uhoí fv<t tt Wfev.fi"\Vir.4 Cnxs
* !f «r írrisr.bwe »f t YJ&g v? 4*-. t
v'' i
* rhef-ATCAt: ir tJ»-? iul Stdtri*? .-jcht

xiws oroms.
*gnArleh*: zhm&iz.r.t'J.Z t'tx*
• T-w»srff. ýftPteasc emmccthe oambcr «f
pcopic cxpccwd «ú»c O^jnpitsncxtycar aa4 rhe
ninnbDe útatwcrr b thc narth in Wa*y»gtari tWs
A:J 4u
• ViíWLt VVATC'K Votk-vt.t»**s4.Uje£jvatSl
tU.4fci tpLsriV at d»e i«ww :-. Al«jjU-' Jk3J-CWi >
vIwWjl dU> ví ilre NxrJ.- jjrzas-
írtt
THE WOPX» OXTICKETS:
• JfftR (ÍKr i anr mti tíx bsL thry wtr* i«
/'•u.ri -■ ' :• ;; ./ ( -
• E?«r. o.-\»«e>.llkke». 1«»- ÍK.\cv&kt\^j:bxtlati»ti<í'X3 th.-s jr.
O.VJL-XX.-Í urr •!•:«.u <4 tytvta hs~z J »o j.v<hu.T *-v ».:W •<«.
• T.'.err mj riift Lckctí Irr t>»r «wk -Jhiv*j *L t.:e trHstts.t«
OI.YMPIC S GlTJUli:
■ ■ HStóStó. i
Wmmm
‘ TVr* *.r >.r1w\ -w' tf Cler.trrr-iJ Ql?>v.-ú- 'md nhont Okmftt-fi
•mr.t in litna or»i <T-<vrg<n
‘ ~~rT\ýexSJqée. Trr-'.t ri merw \r>r^'- r.':?-ýrib.~ <iVru>’Wh e
.->tailr.íi f. *. itJtsf ftnd infortiwion on tf T'p tvi-m ;
* "jr.vtf. ArWi*\. J~:*r -ta-arr ».4»:-e.
• ~'yr- l iyr- :^nt ’irrxi 'g riri r.w rh-. föpen rg i'V/rmorii•.t 'iir.i r crg ih:-\ ny
t<*. jn a t-rurtr. Vvenr.1 v- af.nrtmrnb
Nýr miðill
Winter leggur þó um leið áherslu
á að netþjónustan sé nýr og sjálf-
stæður miðill og lúti þannig öðrum
lögmálum en hefðbundin dagblað-
aútgáfa. Þarna er unnið með allt í
senn — þ.e. þar sem flutningsgeta
netsins leyfir — texta og kyrrmynd-
ir, hljóð og hreyfimyndir og gagn-
virka margmiðlun. Vinna allra upp-
lýsinga fýrir þennan miðil hljóti að
taka mið af þessum möguleikum
hans. Á honum mátti því skilja að
þeir útgefendur sem láta sér duga
að setja efni blaðsins hvern dags
meira og minna óbreytt út á netið
séu eins og álfar út úr hól.
Rafrænt Telegraph
The Daily Telgraph er óumdeilan-
lega sá fjölmiðill í Evrópu sem náð
hefur mestum árangri í rafrænni
útgáfu með The Electronic
Telegraph (slóðin er
h ttp://www. telegraph. co. uk/).
Matthew Doull frá The Telegraph
hefur leitt þann tíu manna hóp sem
ber ábyrgð á útgáfu ET fimm daga
vikunnar eða frá mánudegi til föstu-
dags. I hópnum eru fulltrúar frá
ritstjórn, tæknideild, auglýsingum
og markaðsdeild, og þeir sjá um
að veita um 30% af efni sjálfs blaðs-
ins út á alnetið, en ekki þó fyrr en
efnistökum hefur verið breytt og
það lagað að miðlinum. Heimasíða
ET fékk um 90 þúsund heimsóknir
í nóvember 1994 en Doull taldist
til að nú væru þeir um tíu þúsund
sem guðuðu á gluggann hjá ET
daglega.
ET var hleypt af stokkunum eft-
ir ígrundaða markaðskönnun. Á
Bretlandi ráða aðeins um milljón
heimili yfir einmenningstölvu, og
þau voru ekki talin sérlega vænleg-
ur markhópur. Þess í stað var lögð
áhersla á að miða miðilinn fremur
við þarfir fjögurra velskilgreindra
markhópa, þ.e. við starfsmenn 300
stærstu fyrirtækjanna, þar sem vit-
að er að tölvunotkun er almenn, í
öðru lagi við háskólafólk, þá náms-
menn og loks Breta erlendis.
Þessir hópar hafa lagt grundvöll-
inn að velgengni ET að mati Matt-
hew Doull. Athyglisvert var að
heyra að langflestir notendur ET
tengjast heimasíðu þess frá vinnu-
stöðum sínum — ekki heimilum. Það
er ein helsta röksemdin fyrir því
að ekki hefur þótt ástæða til þess
að gefa ET út um helgar. Að mati
Doull hefur nútímamaðurinn æ
minni tíma til að leggjast í blöðin
virka daga vikunnar og ET er því
að öðrum þræði ætlað að mæta
þörfum hins önnum kafna lesanda
fyrir upplýsingar. Um helgar hefur
fólk hins vegar tíma og því nærtæk-
ara að keppa um þennan tíma við
aðrar afþreyingu með æ vandaðri
helgarblöðum.
Gegnsæir notendur
Matthew Doull lýsti því einnig
að blöðin hafi sáralitla vitneskju um
hagi hefðbundinna áskrifenda
sinna. Nýir möguleikar opnast hins
vegar með rafrænu útgáfunum.
Electronic Telegraph er ókeypis
Sprangað um vefinn
BÆÐI blöð og aðrir fjölmiðlar
flykkjast nú inn á veraldarvef-
inn, og er ekki heiglum hent að
halda utan um það allt saman.
Mjög gott yfirlit yfir dagblöð á
alnetinu má þó fá á heimasíðu
Editors & Publishers þar sem
Steve Outing fylgist grannt með
allri nýliðun á þessu sviði auk
þess að bjóða upp á tengla við
dagblöð út um allan heim. (Slóð-
in er: http://www.media-
info.com/).
Bandarísk blöð og fjölmiðlar
voru fyrst til að tileinka sér ver-
aldarvef alnetsins og hafa haldið
frumkvæðinu allt síðan. Mjög
mörg stóru dagblaðana í Banda-
rikjunum eru hins vegar í sam-
vinnu við beinlínuþjónustur á
borð við CompuServe og Americ-
an Online og þar með lokuð öðr-
um en áskrifendum þeirra.
Brautryðjendurnir á vefnum,
Chicago Tribune og San Franc-
isco Chronicle og Examiner eru
það hins vegar ekki. Tribune
(slóðin er http://www.tri-
bune.com/) sérhæfir sig á netinu
einkum í atvinnu- og tölvuauglýs-
ingum og ritstjórnarefnið tengist
þeim. San Francisco Chronicle
og Examiner (slóðin er
http://www.sfgate.com/) bjóða
hins vegar upp á alhliða frétta-
þjónustu auk ýmislegs annars.
Tíu bestu
Að öðru leyti er hægt að vísa
á Newslink (slóðin er
http://www.newslink.org/) sem
er líklega yfirgripsmesta skráin
yfir fjölmiðla heimsins á alnetinu
og vefnum með rétt innan við 2
þúsund titla og tengla. Þar er
meðal að finna lista yfir tíu bestu
rafrænu útgáfur fjölmiðla í ýms-
um flokkum.
• Bestu svæðisbundnu útgáf-
urnar eru Mercury Center, sem
vísað er til í greininni, og Nando
Times (http://www.nando.net/).
• Besta útgáfan á landsvísu telst
USA Today (http://www.usa-
today.com/) sem er ennþá opið
öllum hvað sem síðar verður.
• Besta útgáfan á alþjóðavísu
telst Electronic Telegraph sem
tilgreint er í greininni.
• Besta fréttaþjónustan telst
Time Dailý, dagleg fréttaþjón-
usta á vegum Time tímaritsins,
þar sem fréttaritarar blaðsins
víðs vegar um heim leggja til
efnið. (http://pathfinder.com/).
• Besta íþróttaútgáfan telst
ESPNET (http://ESPNET.
Sportsone.com/) en líklega þykir
mörgum hér hún full bandarísk,
og því sinnir The Electronic Te-
legraph sennilega þörfum ís-
leriskra íþróttaáhugamanna bet-
ur, að frátöldum körfuboltanum.
• Besta útgáfa ljósvakamiðils á
vefnum telst CNN Interactive
(http://www.cnn.com/) og fæst-
ir mæla þvi mót — Iíklega er
þetta ein albesta ef ekki besta
heimasíða fjölmiðils á vefnum í
dag.
• Besta viðskiptaumfjöllunin
kemur í hlut útgáfu Wall Street
Journal (http://update.
wsj.com/). Hún telst enn á til-
raunstigi en er býsna aðgengileg
og öllum opin enn sem komið
er, þótt notendur verði að skrá
sig inn og fá sér lykilorð, líkt
og þekkist hjá The Electronic
Telegraph.
• Besta tölvuumfjöllunin kem-
ur í hlut PC Magazine,
(http://www.zdnet.com/
pcmag/). Þar er núna m.a. að
finna lista og tengla við 100
bestu heimasíðurnar á netvefn-
• Besta útgáfan um netlífið
sjálft kemur í hlut HotWired
(http://www.hotwired.com/) en
sú útgáfa hefur þá sérstöðu
þeirra sem hér eru nefndar að
vera einungis til í rafrænu
formi. Núna er þar m.a. að finna
tillegg frá fjölmiðlafrömuðinum
kunna, Nicholas Negroponte, og
rannsóknarstofu hans, MIT Me-
dia Lab.
þjónusta en þegar notendendur
tengjast henni í fyrsta sinn opnast
þeim ekki strax aðgangur að efninu
heldur verða þeir að skrá sig inn,
svara margvíslegum spurningum
um hagi sína og velja sér lykilorð
sem opnar þeim aðganginn eftir
það.
Forsvarsmenn ET hafa því til-
tölulega góða vitneskju um lesenda-
hóp rafrænu útgáfunnar. Doull upp-
lýsti til dæmis að um 17% notend-
anna væru undir 25 ára aldri, 37%
milli 25 og 34 ára, 24% á aldrinum
35-44 ára og 19% yfir 45 ára aldri.
Matthew Doull telur eins og fleiri
að enginn grundvöllur sé fyrir þvi
að koma á áskriftargjöldum í þess-
um nýja miðli, eins og beinlínuþjón-
usturnar þó byggjast á. Það sé
andstætt ríkjandi hefðum á alnet-
inu. Því til rökstuðnings minnti
hann á reynslu eins frumkvöðuls
rafrænnar dagblaðaútgáfu, San
José Mercury News (slóðin er
http://sjmercury.com/). Framan af
var heimasíða blaðsins öllum opin
og voru reglulegir notendur blaðs-
ins orðnir milli 60 og 70 þúsund
þegar sú ákvörðun var tekin að loka
því og taka upp áskrift. Afleiðingin
er sú að notendendum hefur nú
fækkað niður í um 5 þúsund.
Eini raunhæfi kosturinn fyrir
útgefendur rafrænna miðla til að
hafa tekjur af þjónustunni eru því
kostun og auglýsingar, að mati
Matthew Doull. Sem dæmi um slíkt
má nefna einn vinsælasta efnisflokk
ET, íþróttirnar. Yfir tengihnöppun-
um við hinar ýmsu íþróttagreinar
gnæfir efst á skjámyndinni kostun-
arborði frá bandaríska flugfélaginu
United Airlines. Með því að hneppa
á borðann með músinni tengist not-
andinn upplýsingasíðu UA, en þar
er einnig að finna tengihnappa við
eiginlega heimasíðu bandaríska
flugfélagsins. Þarna er kappkostað
að bjóða notendum upp á hvers
kyns upplýsingar um flugfélagið og
flugáætlanir þess, jafnframt því
sem flugfélagið gefur lesendum ET
kost á að bregða á leik með þátt-
töku í getraun, þar sem þeir geta
unnið sér inn t.d. ferð til Bandaríkj-
anna.
Rafræn útgáfa á vefnum og al-
netinu er í örri þróun um þessar
mundir og jafnvel helstu spekingar
um alnetið horfa á úr fjarlægð í
forundran. Því treystir varla nokkur
sér til að spá því að þessari stundu
hvor þessara tveggja leiða sem
nefndar hafa verið, muni verða ofan
á þegar fram líða stundir og miðill-
inn hefur-tekið út nokkurn þroska.
Óneitanlega virðist þó leið The
Electronic Telegraph hafa alnets-.
hefðina með sér.