Morgunblaðið - 23.10.1997, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FAO heiðrar Vigdísi Finnbogadóttur
Viðurkenn-
ing fyrir þró-
unaraðstoð
Islendinga
Ríkisstjórnin hyggst auka framlag
íslands til þróunarstarfs
JACQUES Diuf, framkvæmda-
stjóri Matvæla- og landbúnaðar-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna,
FAO, sæmdi í gær Vigdísi Finn-
bogadóttur, fyrrverandi forseta
íslands, CERES-orðunni, sérstakri
viðurkenningu FAO, fyrir framlag
hennar og íslands til alþjóðlegs
hjálparstarfs við þróunarlönd.
Auk þess að hitta Vigdísi átti
framkvæmdastjórinn einnig fund
með Halldóri Ásgrímssyni utanrík-
isráðherra, Davíð Oddssyni forsæt-
isráðherra og Ólafi Ragnari Gríms-
syni forseta. Eftir viðræður Diuf
við utanríkisráðherra sagði hann
ekki hjá því komizt að íslendingar
ykju við framlag sitt til þróunarað-
stoðar.
Spurður um ástæðu komu sinn-
ar hingað sagði Diuf hana fyrst
og fremst vera þá að færa Vigdísi
Finnbogadóttur CERES-heið-
urspeninginn, „til viðurkenningar
fyrir framlag hennar til alþjóðlegs
samstarfs og starf hennar í þágu
vemdar og sjálfbærrar nýtingar
náttúruauðlinda og ennfremur fyr-
ir hina virku þátttöku hennar í
alþjóðastarfi, til dæmis á Fæður-
áðstefnu Sameinuðu þjóðanna á
síðasta ári, þar sem hún var í for-
sæti fyrir hópi áhrifamikilla ein-
staklinga sem var framkvæmda-
stjóra ráðstefnunnar til ráðgjafar,"
sagði Diuf. „Við vildum að Vigdís
hlyti alþjóðlega viðurkenningu fyr-
ir starf sitt og reyndar framlag
íslands til alþjóðlegrar þróunar-
hjálpar og samstarfs þess við
FAO.“
Tvíhliða samstarf
Diuf sagði að með heimsókninni
hefði sér einnig gefizt tækifæri til
að ræða tvíhliða samstarf stofnun-
arinnar við íslendinga í þágu þró-
unarríkja og landanna sem áður
tilheyrðu austurblokkinni í Evrópu,
en FAO er ein þeirra stofnana
Sameinuðu þjóðanna sem skipu-
leggja stuðning við umbætur á
landbúnaði og hagkerfi kommún-
istaríkjanna fyrrverandi.
Morgunblaðið/Ásdís
VIGDÍ S Finnbogadóttir tekur við viðurkenningunni úr hendi Jacques Diuf.
Á fundi sínum með Halldóri
Ásgrímssyni sagðist Diuf aðallega
hafa rætt samstarfsmöguleika
FAO við íslendinga á sviði fisk-
veiða. „Við ræddum um hvað verið
sé að gera á alþjóðlegum vettvangi
til að tryggja að hægt sé hvort
tveggja að nýta auðlindir hafsins
til hagsbóta fyrir þjóðir heims, þar
á meðal þeirra sem hafa fiskveið-
iútgerð að meginatvinnuvegi, en
jafnframt að nýtingin fari fram á
þann hátt að ekki sé gengið of
nærri auðlindinni og henni sé ekki
spillt með mengun þannig að hægt
sé að halda áfram sjálfbærri nýt-
ingu um ókomna tíð,“ sagði Diuf.
„Við ræddum einnig þau svið
þar sem íslendingar búa yfir þekk-
ingu sem gefur þeim forskot á
aðrar þjóðir - í fiskveiðitækni,
nýtingu jarðhita, í uppgræðslu -
og við yrðum reyndar afar áilægð-
ir ef íslendingar myndu nota þetta
forskot til að hjálpa þróunarlönd-
um á brautina til framfara," sagði
framkvæmdastjórinn.
Utanríkisráðherra sagði í sam-
tali við Morgunblaðið eftir fund
sinn með Diuf að aðalumræðuefnið
þar hefði verið nýting hafsins og
mikilvægi auðlinda sjávar fyrir
fæðuöflun í heiminum. „Við lögð-
um áherzlu á skynsamlega nýtingu
allra auðlinda hafsins," sagði Hall-
dór. „Við vorum alveg sammála
um það að sú nýting þyrfti að
byggjast á visindum og þekkingu
en ekki tilfinningum. Það var með-
al annars nefnt með þá staðreynd
í huga að nú stendur yfir fundur
Alþjóðahvalveiðiráðsins og ýmsir
bíða spenntir eftir því að sjá hvort
vísindin og þekkingin ná þar ein-
hvetjum tökum á mönnum.“
Framlagið aukið
Talið barst einnig að þróunar-
aðstoð íslendinga í Afríku og þátt-
töku íslands í fjölþjóðlegri þróun-
araðstoð, á vettvangi Alþjóðabank-
ans og Sameinuðu þjóðanna. „Við
erum áhugasamir um að auka
samstarf okkar við FAO,“ sagði
Halldór, „meðal annars í ljósi þess
að nú er til umfjöllunar í ríkis-
stjórn hvernig við getum bezt stað-
ið að þróunaraðstoð á næstu
árum.“ Ekki verði hjá því komizt
að auka hlut íslands í aðstoð við
þróunarlönd, „bæði vegna þess að
þjóðartekjur hér fara vaxandi og
hlutfallslegt framlag okkar hefur
verið of lágt.“ Það sé ætlun ríkis-
stjórnarinnar að auka þessa að-
stoð, að því tilskildu að takast
muni að finna hentug verkefni,
sem skynsamlegt væri fyrir íslend-
inga að styrkja. „í því sambandi
má ekki eingöngu hugsa um fjár-
hæðir, því það er lítið vit i því að
fara út í slík verkefni nema þau
séu vel undirbúin. Það er reynsla
okkar af starfi undanfarinna ára,“
sagði Halldór.
Trúnaðarmenn grunnskóla í Reykjavík reiðubúnir að fara í hart
Einliugnr um að tilboð
sveitarfélaga sé óviðunandi
Fjöldauppsögrmm spáð náist ekki samningar sem kennarar sætti sig við
TRÚNAÐARMENN grunnskóla í
Reykjavík héldu í gær fund um stöð-
una í samningamálum kennara og
sveitarfélaga og kom þar skýrt fram
óánægja með tilboð viðsemjenda
kennara um leið og Iýst var yfír því
að ekki ætti að hverfa frá uppruna-
legri kröfu um 57% launahækkun
kennara og 110 þúsund króna grunn-
laun byijenda. Sögðu fundarmenn að
leggja ætti áherslu á krónutölur, en
ekki láta villandi prósentutölur þyrla
ryki í augu manna.
Á fundinum, sem haldinn var í
kjallara gamla kennaraskólans við
Laufásveg síðdegis í gær, kom fram
mikil óánægja með núverandi ástand,
áhyggjur af því að fjöldauppsagnir
grunnskólakennara væru í nánd næð-
ust ekki viðunandi samningar og ein-
hugur um að halda fast í upprunalega
launakröfu. Á fundinum voru um 50
manns og mátti heyra verkfallshljóð
í mörgum fundarmanna.
„Ég er sannfærður um það að verði
samið um eitthvað, sem við ekki sætt-
um okkur við, dynja uppsagnir yfir í
vetur og sumar og það verður nánast
útilokað að manna skólana í haust,“
sagði Finnbogi Sigurðsson, formaður
Kennarafélags Reykjavíkur, sem jafn-
framt situr í stjóm Kennarafélagsins
og aðalsamninganefnd kennara, á
fundinum.
Hann rakti tilboðið, sem sveitar-
stjórar lögðu fram á þriðjudag, á
fundinum og sagði að viðstaddir hefðu
væntanlega séð Jón G. Kristjánsson,
formann samninganefndar sveitarfé-
laganna, lýsa yfir því að hér væru á
ferð gífurlegar launahækkanir og
ekki væri hægt að fara hærra, en
fengið áfall þegar þeir hefðu farið að
skoða tölumar í tilboðinu.
Sagði hann að tilboðið þýddi að
byrjandi, sem nú fengi 77.970 krónur
í laun, fengi í desember árið 2000
103.638 krónur. Skólastjóri, sem nú
fengi 128.714 krónur, fengi í desem-
ber 2000 155.926 krónur.
Prósentur Iítils virði þegar þær
leggjast á lágar tölur
„Eins og tölumar bera með sér
er þetta náttúmlega ekki nóg,“ sagði
Finnbogi. „Það er hægt að reikna
þetta hátt í prósentum, en þegar
prósentan leggst ofan á lágar tölur
vitum við að það er lítils virði."
Hann sagði að þetta tilboð fæli
ekkert í sér fyrir utan launahækkana
og vinnutími væri óbreyttur.
„Þetta er algjörlega ótækt,“ sagði
einn kennari í salnum og annar kenn-
ari, sem kvaðst alltaf hafa samþykkt
samninga, sagði að yrði gengið að
tilboði í líkingu við þetta myndi hann
fella slíka samninga.
Þegar því var velt upp að ólíklegt
væri að krafan um tæplega 60%
launahækkun næðist fram svaraði
kennari í salnum að það væri mikill
munur á kröfunni um 110 þúsund
krónur og tilboði um 88 þúsund krón-
ur, sem yrðu byijunarlaun kennara
við undirskrift samninga samkvæmt
tilboði sveitarfélaga. Annar sagði að
ekki yrði mikið eftir af fjögur þúsund
króna launahækkun í umslaginu þeg-
ar skattur hefði verið dreginn af
þeirri upphæð.
Skilaboð frá kennurum skýr
Finnbogi sagði að skilaboðin til
samningamanna frá fólki um allt
land væru skýr, að hvergi bæri að
hvika frá kröfunni um 110 þúsundin
og ljá ekki máls á nokkurri breytingu
á vinnutíma.
Fundarmenn virtust sammála um
að kennarar hefðu aldrei verið jafn
harðir í launadeilu og einnig var tal-
að um að almenningur virtist á bandi
kennara. Hins vegar veltu menn því
fyrir sér hvort sá meðbyr myndi snú-
ast ef til verkfalls kæmi. Lögð var
áhersla á að til að halda í samúð
almennings yrði að hamra á krónu-
tölu í stað þess að leyfa umræðunni
að snúast um prósentur.
Á fundinum var greinilegur þrýst-
ingur settur á samninganefnd kenn-
ara og sagt að ekki mætti setja fram
gagntilboð, sem hætta væri á að
kennarar myndu hafna. Heyra mátti
yfirlýsingar um að kennarar stæðu
í stríði um þessar mundir.
Stöðutákn að hafa efni á að
eiga grunnskólakennara?
Einn fundarmanna vakti máls á
því að nú orðið væru kjörin orðin svo
bág að það þætti stöðutákn að hafa
efni á því að vera giftur grunnskóla-
kennara.
Einn gestur tók til máls, Guð-
brandur Stígur Ágústsson, skóla-
stjóri Patreksskóla, sem situr í stjórn
Kennarafélagsins og er í samninga-
nefnd þeirra.
Hann kvaðst ekki hissa á því, sem
hann hefði heyrt á fundinum, enda
væru launin „ekki mannsæmandi".
Hann vildi hins vegar benda á að
einhvem tíma þyrfti að ljúka þessum
samningum og kennarar myndu aldr-
ei fá 60% hækkun.
„En það er mikilvægt að ekki má
hvika frá upprunalegum tölum j
gagntilboði og það verður ekki gert,
sagði hann. „En menn verða að gera
sér grein fyrir því að einhvers staðar
verður lendingin að vera.“
Kennarinn og
gangavörðurinn
Guðbrandur Stígur tók sem dæmi
um kjör kennara leiðbeinanda, sem
hefði BA-próf í sögu og ensku og
hefði 75.701 krónu f mánaðarlaun,
og gangaverði í sama skóla, sem
hefði 95 þúsund krónur á mánuði.
„Árið 2001 yrði þessi leiðbemandi
ekki búinn að ná gangaverðinum,
sagði Guðbrandur Stígur og visaði
þar til tilboðs sveitarfélaganna.
„Hann næði honum ekki þótt komin
væri ný öld.“
m rí%

BESTA BÓKIN um getnað,
meðgöngu og fæðingu
■» “““Tír'
A5
Áreiðanleg, nútímaleg og
auðskilin bók um fæðingu
barns og umönnun á fyrsta
æviskeiði. • Fjallað er um efnið
bæði frá sjónarhóli móður og
barns. • Ljósmyndir, teikningar,
ómsjármyndir og iínurit
— samtals yfir 500 iitmyndir.
• 350 bls. í stóru broti.
ivrsi'
FORLAGIÐ
Laugavegi 18 • Sími 515 2500 • Síðumúla 7 • Sími 510 2500