Morgunblaðið - 23.10.1997, Qupperneq 32

MORGUNBLAÐIÐ
32 FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1997
LISTIR
Ný bók eftir Isabel Allende
Matur sem
ástarlyf
Barcelona. Reuters.
NYJASTA bók chíleönsku skáld-
konunnar Isabel Allende fjallar
um kynlíf, mat og ástríður, auk
þess sem birtar eru uppskriftir að
mat sem kynda eiga undir ástar-
hvötinni. Allende kynnti bókina
„Afródíta" sem heitir eftir ástar-
gyðjunni grísku, á Spáni á þriðju-
dag. Sagði skáldkonan skrifin
hafa verið mikilvæg skref til að
vinna bug á sorginni sem greip
hana eftir dauða dótturinnar
Paulu en Allende skrifaði sögu
hennar fyrir fáeinum árum. Bókin
kemur út á spænsku en ensk þýð-
ing er væntanleg í mars á næsta
ári.
Allende segist hafa farið að
skrifa að nýju þegar hana fór að
dreyma óvenjulega, kynferðislega
drauma sem allir tengdust mat. í
einum þeirra vafði hún spænska
hjartaknúsaranum Antonio Band-
eras inn í risastóra tortillu. „Besta
ástarlyf fýrir konur eru orð. G-
bletturinn er í eyrunum. Sá sem
leitar hans neðar er á villigötum,“
sagði Allende er hún kynnti bók-
ina. „Og sé einhver niðurstaða af
lestri og skrifum bókarinnar, er
hún sú að besta ástarlyfið sé ást.“
Isabel Allende sló í gegn með
fyrstu bók sinni „Hús andanna"
en auk hennar má nefna „Ást og
skugga“ og „Evu Lunu“. Allende
segir skrifin hafa verið sér nokk-
urs konar lækning á sársaukanum
við fráfall Paulu. Við skriftimar
hafí hún að nýju getað notið dá-
semda lífsins. „Þær, hláturinn og
minn eigin líkami urðu kveikjan
að þessari bók.“
Bókin inniheldur stuttar smá-
sögur, frásagnir af ástarfundum
hennar, vina og ættingja, sem
blandast sagnfræði, vísindum og
kímni í „samræðum við lesand-
ann“. Þá er í henni listi yfir ásta-
rörvandi ávexti og uppskriftir að
mat sem hressa á upp á ástarlíf-
ið. Réttimir bera framandleg nöfn
á borð við „Nunnubijóst" og
„Kvennabúrskalkún". Sjálf segist
Allende hrifnust af gijónabúðingi
en að sjávarréttir séu líklega
öflugasta ástarlyfið vegna litarins
og áferðarinnar.
Allende naut aðstoðar móður
sinnar við uppskriftimar en í
sögunum vitnar hún í Kama Sutra,
Shakespeare, Biblíuna og japansk-
ar hækur. Hún segir einnig frá því
hvemig skrifín urðu til þess að hún
brá sér inn í klámbúð í homma-
hverfínu í San Francisco. „En það
er enginn boðskapur í bókinni,
ekki frekar en í nokkurri bóka
minna. Ég verð bálreið þegar fólk
reynir að lesa eitthvað út úr bókum
mínum sem er ekki þar.“
jj'iáJinllj-
20% afsláttur af öllum matar
og kaffistellum á Kringlukasti nú
um helgina.
Yfir 30 tegundir.
Búsáhöld & Gjafavörur
Kringlunni
Solzhenitsín kynnir ný
bókmenntaverðlaun
Moskvu. Reuters.
RÚSSNESKA Nóbelsskáldið Alex-
ander Solzhenitsín hefur komið á
fót bókmenntaverðlaunum sem er
ætlað að endurvekja rússneska bók-
menntahefð, sem skáldið telur í
hættu. Að sögn Natalju, eiginkonu
Solzhenitsíns, em verðlaunin áskor-
un til rússneskra skáldbræðra hans
sem hafa sýnt honum lítinn áhuga
frá því að hann sneri aftur til heima-
landsins eftir tuttugu ára útlegð.
Solzhenitsín, sem er 79 ára, er
hjartveikur og var lagður inn á
sjúkrahús í maí sl. Eiginkona hans
segir hann hins vegar kominn til
þokkalegrar heilsu, ekki eigi að
skera hann upp og að hann hafi
unnið af fullum krafti á meðan á
sjúkrahúsdvölinni stóð.
Bókmenntaverðlaunin munu
nema um 1,8 milljónum ísl. kr. en
Solzhenitsín lætur höfundarlaun
fyrir verðlaunaskáldsögu sína um
Gúlagið renna til þeirra. Hann yfír-
gaf Sovétríkin eftir að bókin kom
út árið 1974 og runnu höfundar-
launin í fyrstu til sovéskra andófs-
manna. Eftir hrun Sovétríkjanna
hafa þau hins vegar verið notuð til
að styrkja rússneska menningu og
til að aðstoða um 1.000 manns sem
lifðu af vistina í Gúlaginu. Á undan-
fömum árum hafa höfundarlaunin
að jafnaði numið tæplega 40 millj-
ónum ísl. kr. á ári.
Verðlaunin verða veitt fyrir verk
sem „gera Rússum betur kleift að
skilja samfélag sitt“ og eru auk
þess „mikilsvert framlag til rúss-
neskrar bókmenntahefðar".
Natalja, eiginkona Solzhenitsíns,
sem kynnti verðlaunin, sagði þau
ekki veitt til að hygla höfúndum sem
skrifuðu gamaldags verk. Hún og
eiginmaðurinn munu sitja í dóm-
nefnd ásamt fleirum. Sjálfur vinnur
Solzhenitsín nú að endurminninga-
bók um áratugina tvo í útlegð, svo
og bók þar sem hann hyggst viðra
skoðanir sínar á rússnesku samfé-
lagi á umbrotatímum undanfarinna
ára. Hann hefur verið ómyrkur í
máli um það síðustu þijú ár, segir
allt á niðurleið vegna áhrifa pen-
inga, ómerkilegs sjónvarpsefnis og
almenns áhugaleysis. Það hefur ekki
kætt andstæðinga hans sem segja
rithöfundinn búinn að vera. Stuðn-
ingsmenn Solzhenitsíns segja þá
sem harðast hafí gagnrýnt hann eiga
erfítt með að horfast í augu við þá
staðreynd að hann hafi spáð rétt
fyrir um framtíð kommúnismans.
TONLIST
Jazzguítar
Björn Thoroddsen
Hljómdiskur Bjöms Tlioroddsen.
Flytjendur: Bjöm Thoroddsen, Jakob
Fischer, Philip Catherine, Doug Ran-
ey, Paul Weeden og Leivur Thom-
sennn, gítarar, Bjami Sveinbjöms-
son, Gunnar Hrafnsson og Tómas
R. Einarsson, bassar, Einar Valur
Scheving og Gunnlaugur Briem
trommur. Útgefandi: Jazzís 1997.
FRAMTÍÐ Björns Thoroddsen var
ráðin þegar hann sótti tónleika belg-
íska gítarleikarans Philip Catherine
í Háskólabíói árið 1978. Svo segir
Björn sjálfur og nú, nítján árum síð-
ar, kemur fyrsti sólódiskur þessa
ágæta gítarleikara út. Þar hefur
hann fengið til liðs við sig nokkra
af fremstu djassgítarleikurum Evr-
ópu, þar á meðal Philip Catherine,
til að fjalla á ljóðrænan hátt um
nokkrar af djassperlum sögunnar.
Björn nefnir diskinn einfaldlega
Jazzguitar. Efnisskráin er eins og
fyrr segir að mestu sígild djasslög
en einnig er á disknum eitt lag eftir
Björn og annað eftir Catherine.
Jazzguitar er dálítill tímamótadiskur
á íslandi. Hreinræktaður djassgítar-
leikur hefur ekki verið fyrirferða-
mikill í útgáfunni hérlendis. Reyndar
man undirritaður aðeins eftir einum
slíkum diski, Ice með Jóni Páli
Bjarnasyni, sem reyndar var gefinn
út í Bandaríkjunum. Diskur Björns
Gleði og
sköpun
líðandi
stundar
er því fagnaðarefni í þeim skilningi
en þjónar ekki síður hlutverki sem
heimild um Björn sem djassgítarleik-
ara.
Björn Thoroddsen á að baki lang-
an feril, þjóðin hefur fylgst með
framgangi hans og tónlistarlegum
þroska í næstum tvo áratugi. Rafg-
ítar var í upphafi hans hljóðfæri og
þótti mörgum hreinstefnumanninum
nóg um rafmagnaða og teygða rokk-
hljómana í upphafi ferils hans. Þó
gerði Björn strax margt nýstárlegt.
Margir muna t.d. eftir því hvernig
hann trommaði á gítarinn og fann
ýmsa aðra hljóðeffekta sem nýttust
honum í djassrokkinu sem þá var
allsráðandi.
Núna leikur Björn nánast einvörð-
ungu á klassískan gítar og hefur
þróað sitt tónmál á þann veg að
ekki þarf nema fáa takta til að
skynja hver er þar á ferð. Björn
stendur þeim fremstu í Evrópu fylli-
lega á sporði hvað tækni viðkemur.
Á Jazzguitar eru níu lög. Flutn-
ingurinn er misjafn að gæðum þótt
gítarleikurinn sé alltaf fyrsta flokks.
Þetta má reyndar líka segja um
upptökurnar. Líklega er það fylgik-
villi lifandi upptöku sem erfitt er að
forðast. En í staðinn kemur galdur-
inn, gleði og sköpun líðandi stundar,
stundum fyrir fullu húsi áheyrenda
eins og í Leikhúskjallaranum haustið
1995 á ógleymanlegum Rúrek tón-
leikum Björns og Catherine. Björn
hefur verið að safna í sarpinn fyrir
þennan disk frá 1995 og uppistaðan
er af tvennum tónleikum, þ.e. fyrr-
nefndum tónleikum í Leikhúskjallar-
anum og tónleikum í Menningar-
stofnun Bandaríkjanna með Doug
Raney.
Það eru innbyrðis ólíkir gítarleik-
arar sem koma við sögu á þessum
diski, hver með sinn stíl og sína
sál. Bestu kaflarnir á disknum eru
upptökurnar frá Leikhúskjallaranum
en í heildina tekið er þetta eigulegur
diskur sem hver djassáhugamaður
ætti að eignast.
Guðjón Guðmundsson
Nýjar bækur
• ÚRANOS er ljóðabók eftir
Steinar Vilhjálm Jóhannsson, en
hann hefur áður
sent frá sér
nokkrar bækur,
síðast skáldsög-
una Hljóða nótu,
1995.
í Úranosi sem
sækir einkunnar-
orð um vegsömun
ástarinnar til
Bobs Dylans er
ort um ferð til
Gyðjunnar sem
bæði getur átt heima á Indlandi og
í íslenskum kaupstað.
Uranos er unnin ogprentuð í
Skákprenti. Flatey batt inn. Ljós-
myndir eru eftir Sigríði Vilhjálms-
dóttur.
Steinar
Vilhjálmur
AUSTIN POWERS
VERÐUR Á FULLU í
HÁSKÓLABÍÓI