Morgunblaðið - 11.11.1997, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 11. NÓVEMBER 1997
LISTIR
MORG UNBLAÐIÐ
Nýjar hljómplötur
NÚ ríkir kyrrð heitir hljómplata
þar sem Benedikt Benediktsson
syngnr íslensk og erlend lög við
undirleik Guðrúnar A. Kristins-
dóttur og Ólafs Vignis Alberts-
sonar.
Á hljómplöt-
unni eru m.a.
fjögur lög eftir
Árna Thorsteins-
son og fjögur lög
eftir Sigvalda
Kaldalóns.
Einnig eni lög
sem sjaldnar
heyrast sungin,
t.d. „Þú komst“
eftir Sigfús Hall-
dórsson og Vil-
hjálm frá Ská-
holti. Erlend lög eftir C.E.F.
Weyse og W.A. Mozart.
Öll lögin hafa verið flutt í dag-
skrá Ríkisútvarpsins.
Benedikt Benediktsson stund-
aði söngnám í Tónlistarskólanum
í Reykjavík og við Kennarahá-
skólann f Kaupmannahöfn hjá
Aksel Schotz. Hann söng einnig í
Þjóðleikhúskórnum um árabil.
Undirbúningsvirma fyrir hljóm-
plötuna var unnin af tæknideild
Ríkisútvarpsins og voru upptök-
urnar gerðar hjá Útvarpinu á
tímabilinu 1972-1984. Framleið-
andi: Myndbandsvinnslan efh. tít-
lit, texta- og myndvinnslu annað-
ist Hönnun og umbrot/Geir Thor-
steinsson. Prentmet ehf. sá um
filmugerð. Prentun og fram-
leiðsla: Tocana í Danmörku.
Hljómplatan fæst hjá Japis hf. og
kostar 1.999 kr.
-----------------
Nýjar hljómplötur
ÚT er komin hljómplata með
Lúðrasveit æskunnar. Sljórnandi
er Bernharður Wilkinson. Þetta
er um sextíu manna úrvalssveit
ungra hljóðfæraleikara af öllu
landinu, sem alist hafa upp í
skólalúðrasveitum og eru nú
komnir í framhaldsnám. Upptök-
ur fóru fram á Seltjamarnesi síð-
astliðið vor á vegum Halldórs
Víkingssonar.
Verkefnavalið spannar allt frá
léttklassískum verkum til kvik-
myndatónlistar úr „Jurassic
Park“ og „Lion King“. Meðal
verka er hátíðarforleikur eftir
Sjostakóvítsj, „Perpetuum
mobile“ eftir Johann Strauss og
mars úr Pathétique-sinfóníu
Tsjajkovskíjs.
Einnig er syrpa af lögum Sig-
fúsar Halldórssonar í útsetningu
Magnúsar Ingimarssonar og
syrpa af Reykjavíkurlögum í út-
setningu Ellerts Karlssonar.
Samtök íslenskra skólalúðra-
sveita og Fermata-hljóðritun
standa að útgáfunni með stuðn-
ingi íslandsbanka ogkostar 1.990
kr.
Meiriháttar
heilsuefni
Polbax eykur andlegt
og líkamlegt þol.
POLBAX
I/NIK
ANTIOXIOANT
MEO SOO
Ömr MUWMcnwO'nJtgan
Blóma-
frjókom
og
fræfur
+ SOD
ofnæmis-
prófað.
Fólk kaupir
POLBAX
1 afturog
aftur.
Ungir sem aldnir nota
POLBAX með góðum árangri.
íþróttafólk notar POLBAX.
Fæst hjá: Árbæjar Apóteki, Blómavali,
Fjarðarkaupum, Heilsuhúsinu, Kringlunni og
Skólsvörðustíg, Heilsuvali, Heilsuhominu Akureyri,
Hárgrst. Hmnd, Keflavík, Mosfells Apóteki.
BIO-SELEN UMB. SIMI557 6610
Ást o g hat-
ur í Sankti
Dóming’ó
Morgunblaðið/Ásdís
LÁRA Stefánsdóttir og Sigrún Guðmundsdöttir í hlutverkum sínum.
LISTPANS
Borgarleikhdsið
TRÚLOFUN
í ST. DÓMINGÓ
Höfundur: Jochen Ulrich. Dansarar:
Lára Stefánsdóttir/Katrín Á. John-
son, Sigrún Guðmundsdóttir/Julia
Gold, Jóhann Freyr Björgvins-
son/Guðmundur Helgason, Birgitte
Heide, David Greenall, Leikmynd:
Elín Edda Árnadóttir. Lýsing: Elfar
Bjarnason. Hljóðstjórn: Baldur Már
Arngrímsson. Búningar: Elke Derz-
bach og Elín Edda Árnadóttir. Tón-
list: Arvo Part, Balanescu, John
Lurie, Giuseppe Verdi. Sviðsetning:
Katrín Hall. Áðstoðarmaður listdans-
stjóra: Auður Bjarnadóttir. Fyrri
frumsýning 7. nóvember. Seinni
frumsýning 9. nóvember.
ÍSLENSKI dansflokkurinn frum-
sýndi fóstudaginn 7. nóvember og
sunnudaginn 9. nóvember dansverk
Jochen Ulrichs, „Trúlofun í St.
Dómingó“. Hlutverkaskipan er ekki
sú sama í aðalhlutverkum á fyrri og
seinni frumsýningu. Danshöfundur-
inn er íslenskum dansunnendum
góðkunnur en á þessu ári hafa tvö
verk verið flutt hérlendis eftir hann.
Þau eru „Ein“ og „La Cabina 26“.
Dansverkið „Trúlofun í St.
Dómingó" byggir höfundurinn á
samnefndri smásögu þýska skáldsins
Henrich von Kleists. Togstreita
ímyndunar og raunveruleika var
honum hugleikin og bh'tist í mörgum
verka hans. Trúlofun í St. Dómingó
skrifaði Kleist þegar hann sat í fang-
elsi Frakka grunaður um að vera
prússneskur njósnari. Sögusviðið er
þrælauppreisnin gegn yfirráðum
Frakka í hafnarborginni St.
Dómingó, höfuðborg Haiti í byrjun
18. aldar. Sagan segir af uppreisnar-
manninum Congo Hoango sem sætt-
ir sig ekki við þrælshlutskipti sitt,
myrðir húsbónda sinn og leggur
undir sig plantekru hans. Konu
sinni, múlattanum Babekan, og dótt-
ur hennar, Toni, hefur hann fyrir-
skipað að þjónusta alla franska her-
menn sem í húsið koma í fjarveru
sinni en myrða þá jafnframt við
fyrsta tækifæri.
í viðjum fortíðar
Á sviðinu ber fyrir augu drunga-
lega sviðsmynd. Stórir flekar upp-
og hliðarsviðs. Gryfja með vatni end-
urkastar ljósi á einn flekanna. Stíg-
vél hanga í loftinu og þunglamalegur
leðursófí stendur til hliðar á sviðinu.
Lýsingin er dramatísk, blá og rauð.
Birgitte Heide er í hlutverki upp-
reisnarmannsins Congo Hoango og
er hún jafnframt sögumaður. Dans-
verkið hefst á því að inn á sviðið
kemur Babekan dönsuð af Láru
Stefánsdóttur/Katrínu Á. Johnson.
Babekan er bæld og hnípin sem er
afleiðing kúgunar og haturs. Dóttir
hennar, Toni, er dönsuð af Sigrúnu
Guðmundsdóttur/Juliu Gold. I upp-
hafí verksins ver hún hermann með
því að taka á sig skot frá Congo
Hoango, einskonar fyrirboði um það
sem koma skal. Herforinginn Gustav
von der Ried, dansaður af Jóhanni
Frey Björgvinssyni/Guðmundi
Helgasyni, villist nótt eina inn á bú-
garðinn. Þar taka mæðgurnar á móti
honum og Babekan neytir allra
bragða til að vinna traust hans. Her-
TWIVLIST
Dómkirkjan
KAMMERTÓNLEIKAR
Flutt voru verk eftir Handel, J.S.
Bach, Pachelbel og Vivaldi. Flylj-
endur voru; Marta Guðrún og
Hildigunnur Halldórsdætur, Sig-
urður Halldórsson og Marteinn H.
Friðriksson. Sunnudagurinn 9.
nóvember, 1997.
NÝI semballinn í Dómkirkjunni
var í raun í aðalhlutverki og ljóst
að hljóðfærið er sérlega gott og fal-
lega hljómandi og víst, að fólk á
eftir að gera sér ferð í Dómkirkj-
una bæði til að leika og hlýða á það
sem er ríkt af fagurri tignun.
Tónleikarnir hófust á sónötu fyr-
ir fiðlu oer sembal eftir Handel. sem
foringinn er fyrir henni tákn ára-
langrar kúgunai- og sársauka. Hún
er skuldbundin byltingunni og full af
hatri ætlar hún að hefna sín á kvöl-
urum sínum. Hún lofar herforingj-
anum gulli og grænum skógum og
beitir dóttur sinni óspart fyrir sig.
Babekan uppsker eins og hún sáir
og fyrr en varir fella Toni og herfor-
inginn hugi saman. Toni gerir sér
vonir um að komast burt með ást-
manni sínum og öðlast betra hlut-
skipti. Babekan fínnur til sársauka
yfir hamingju dóttur sinnar vitandi
hvert stefnir en öfundar hana jafn-
framt. Dóttirin Toni er leiksoppur
örlaganna og með komu herforingj-
ans takast á rótgróið hatur Babekan
á kúgurum sínum og ást elskenda
sem fortíðin hefur ekki markað jafn
djúpum sporum. Þannig hefst
dramatísk togstreita ástar, haturs
og örvæntingar í dansi og leikrænni
tjáningu.
Hildigunnur og Marteinn fluttu
mjög fallega og var sérlega gott
styrkleikajafnvægi á milli hljóð-
færanna og auðheyrt að Hildigunn-
ur, sem er góður fiðluleikari, leitaði
samlags við fíngerðan en skýran
tón sembalsins.
Annað viðfangsefnið var Resit-
ativ og aría úr nótnabók Onnu
Magdalenu, Ich habe genug, sem
Marta Guðrún flutti af öryggi við
qndirleik Marteins. Mörtu hættir
tjil áj lágsviðinu að missa úr híjomg-
un raddarinnar, svo að nokkur
munur er á hljómaninni eftir því á
hvaða registri hún syngur en að
öðru leyti var söngur Mörtu Guð-
rúnar mjög vel mótaður.
Marteinn H. Friðriksson lék smá
Sannfærandi sögupersónur
Sögumaðurinn Congo Hoango var
í öruggum höndum Birgitte Heide.
Hún skapaði sannfærandi og valds-
mannslegan sögumann með tilgerð-
arlausum lestri sínum og gefur verk-
inu dramatískan blæ. Atburðirnir
sem að lestri loknum eiga sér stað
eru ekki bein túlkun á sögunni held-
ur ætlað að endurspegla hana og
bregða upp svipmyndum. Hlutverk
sögumanns er frá hendi höfundar vel
útlagt. Það styður við framvindu
verksins og heldur utan um söguna.
Hlutverk Babekan var á fyrri frum-
sýningunni í höndum Láru Stefáns-
dóttur. Hún túlkar þessa beisku
konu með snöggum hreyfmgum,
stuttum og krumpuðum. Einbeiting
Láru og hárfín svipbrigði hennar
sköpuðu heildstæða persónu og afar
trúverðuga sem unun var að fýlgjast
með í hverri senunni á fætur
tilbrigðaþátt eftir Pachelbel og þó
tónninn sé nokkuð eintóna í semb-
alnum er hann skýr og fallegur,
svo að verkið kom vel út í ágætum
leik Marteins. Fimmta sellósónat-
an eftir Vivaldi var næst á efnis-
skránni og lék Sigurður Halldórs-
son á sellóið. Nokkuð var sellóið á
köflum sterkt á móti sembalnum
og þótt vel mætti heyra að Sigurð-
ur leitaði samlags við viðkvæman
tón sembalsins, var leikur hans í
heild góður og vel mótaður.
Tvær þýskar aríur eftir Handel
voru næstar á efnisskránni og þótt
röddin brygðist Mörtu Guðrúnu í
fyrri aríunni, In den angenehmen
Biischen, var söngur hennar hreint
út saet erlæsileeur í beirri seinni.
Barokktónleikar
annan-i. Hún tekur hlutverk sitt með
trompi og skapar eftirminnilega per-
sónu. Dóttir Babekan, Toni, var
dönsuð af Sigrúnu Guðmundsdóttur.
Toni er ímynd sakleysis og góð-
mennsku. Hreyfistíll Sigrúnar er fín-
legur og nákvæmur. Þó hreyfingar
hennar væru stundum ívið penar þá
hentaði það hlutverki hinnar sak-
lausu Toni ágætlega. Jóhann Freyi’
Björgvinsson fer með hlutverk her-
foringjans Gustavs von der Ried.
Hann er óhræddur við nýjan hreyf-
ingastíl dansflokksins og tekst af
fullum krafti á við hlutverk sitt. Á
seinni frumsýningunni dansaði
Katrín Á. Johnson hlutverk Babek-
an, Julia Gold hlutverk Toni og Guð-
mundur Helgason hlutverk Gustavs
von der Ried. Katrín kom skemmti-
lega á óvart í túlkun sinni á Babek-
an. Julia Gold er svipsterkur dansari
og var lifandi í túlkun sinni á Toni.
Þær stöllur sýndu báðar dirfsku í
túlkun og voru óhræddar við hlut-
verk sín. Þó það vanti þyngd í hreyf-
ingar þeirra kom það ekki að sök.
Hæfileiki beggja er ótvíræður hvað
varðar dans og túlkun. Tvídans
þeirra í byrjun, sem minnti óneitan-
lega á dansgerð eins fremsta dans-
höfundar Evrópu, Svians Mats Ek,
var reglulega gaman að horfa á.
Guðmundi Helgasyni tókst vel upp í
leikrænni túlkun sinni á Gustav von
der Ried. Klassísk ballettþjálfun
hans gerði það hins vegar að verkum
að hreyfingar hans skiluðu sér ekki
eins ki’öftuglega og hlutverkið kall-
aði á. David Greenall og Guðmundur
Helgason/Jóhann Freyr Björgvins-
son voru ágætir í litlu hlutverki
franskra hermanna. Leikmyndin
þjónaði hlutverki sínu vel. Hún gaf
verkinu drungalegan blæ með sínum
stóru flekum og þungu skóm. Klútar
í mismunandi litum voru notaðir til
áherslu tilfinninga svo sem sakleysis,
sorgar, ástar eða haturs. Gryfja með
vatni gæti táknað hreinleika eða lífs-
flæði og stígvél Babekan vald og
kúgun. Þetta þrennt gaf verkinu sér-
lega skemmtilegan tón. Búningar
eru fallegir, vel hannaðir og til þess
fallnir að dansa í. „Trúlofun í St.
Dómingó" er heildstætt dramatískt
dansverk. Persónurnar eru sannfær-
andi og hreyfingar og dansgerð vel
unnin. Höfundur verksins bæth’ ekki
við sögu Henrichs von Kleist eða
sýnir nýja hlið á smásögunni heldui’
færir hann söguna í búning sem gerir
hana lifandi og sýnir átakanlegan
söguþráðinn með nýju listformi -
dansinum. Tónlistin nýttist misvel.
Hún styrkti oftast það sem fram fór
á sviðinu en var ívið dramatísk á köfl-
um þannig að úr hófi keyrði í drama-
tík, sársauka og vesæld. Sýningamai’
voru að öðru leyti vel heppnaðar og
er óhætt að segja að „Trúlofun í St.
Dómingó“ sé rós í hnappagat ís-
lenska dansflokksins. Dansflokkur-
inn hefur yfir að ráða hæfileikaríkum
kvendönsurum og vaxandi karl-
dönsurum sem vonandi ætla sér með
tíð og tíma að tileinka sér nýjan
dansstíl flokksins jafnframt því að
skapa sinn eigin stfl, hver á sinn hátt.
Nýr hreyfistíll kallar á viðbrögð
dansarans og hæfni til að tileinka sér
breytta hætti. Þær áherslubreyting-
ar sem óhjákvæmilega eiga sér stað
með nýjum listdansstjóra virðast
bjóða upp á að einstaklingarnir fái að
njóta sín, þroskast og finna sína eigin
leið sem skapandi listamenn.
Lilja Ivarsdóttir
Flammende Rose, sem er sérlega
fögur tónsmíð og reynir mjög á lið-
leika raddarinnar.
Tónleikunum lauk með sónötu í
c-moll eftir J.S. Bach sem er nr. 4
úr safni sex verka fyrir fiðlu og
sembal en í þessum verkum notar
Bach sembalinn sem sjálfstætt
hljóðfæri og er ekki vitað til þess
að hann hafi ætlast alfarið til að
selló léki með, eins og hér var gert,
þótt í því efni séu sagnfræðingar
ekki sammála. Flutningur verksins
var góður en oft átti semballinn
litla möguleika á að halda í við
strengina. Hvað sem þessu líður
voru þetta ánægjulegir tónleikar,
ekki hávaðasamir en þeirri hljóð-
látu náttúru gæddir, sem liggur
nærri þeirri íhugun sem ber í sér
kyrrun þagnarinnar, þar sem orð
eru óþörf.
Jón Ásereirsson