Morgunblaðið - 19.02.1998, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1998 47
______AÐSENDAR GREINAR_
Eru mjólkursýru-
gerlar nauðsynlegir
heilsu manna?
36,000 íslendingar hafa leigt sölubás og selt í Kolaportinu.
Samkvœmt könnun Gallup er meðalsala á dag kr. 20.000,-
Það kostar kr. 3100 á dag að leigja sölubás fyrir kompudót.
MJÓLKURSÝRU-
GERLAR eru hópur
hættulausra gerla sem
m.a. lifa í meltingarvegi
manna. Þeir gegna mik-
ilvægu hlutverki við að
viðhalda eðlilegu jafn-
vægi á gerlagróðri þar-
manna. Mjólkursýru-
gerlar eru m.a. notaðir í
matvælaframleiðslu.
Þeir mynda sýru úr
sykri og auka þar með
geymsluþol vörunnai-
auk þess að gefa sýrt
bragð.
Sögulegar Msagnir
um mjólkursýrugerla
má finna í 6.000 ára
gömlum heimildum frá
Mesóptamíu (Irak) á dögum Abra-
hams. Árið 1872 setti Þjóðverjinn
Cohn fram hugtakið mjólkursýru-
gerlar. Árið 1907 varpaði rússneski
fræðimaðurinn ’Ehe Metchnikoff
fram hugmyndum um að mjólkur-
sýrugerlar í jógúrt geti stuðlað að
langlífi. Daninn Orla-Jensen flokkaði
árið 1919 mismunandi gerðir af
mjólkursýrugerlum í flokka eða
stofna. Árið 1935 voru matvæli með
mjólkursýrugerlum fyrst sett á
markað í Japan í heilsuskyni.
Mismunandi tegundir af mjólkur-
sýrugerlum eru notaðar við fram-
leiðslu sýrðrar mjólkurvöru. Aðal-
stofnamir af mjólkursýrugerlum eru
lactobacillus (L) og bifidobacterium
(B). Við framleiðslu á jógúi’ti eru
venjulega notaðir gerlamir L.
bulgaricus og streptococcus (S)
thermophilus. Ab-mjólk er sýrð með
L. acidophilus og B. bifidum. Við
framleiðslu á abt-mjólk er S.
thermophilus bætt við sem gefur
mildara bragð.
I þörmum allra manna eru fjöldi
mismunandi gerla. Mikilvægt er að
þessi gerlagróður sé í réttu jafnvægi
tO að viðhalda góðri meltingu og þar
með stuðla að betri Mðan. Mjólkur-
sýmgerlanir L. acidophilus og B.
bifidum em taldir vera hluti af hinum
náttúmlega gerlagróðri þarmanna.
Þeir hafa m.a. fundist í þörmum heil-
brigðra manna. Notkun sýklalyfja,
niðurgangur, óreglulegt mataræði og
streita geta raskað þessu jafnvægi.
Lactobacillus Gorbach
og Goldin
Viðtækar rannsóknir og kh'niskar
prófanir á mönnum sýna fram á
gagnleg áhrif mjólkursýrugerla á
heilsu manna. Mjólkursýmgerillinn
Lactobacillus Gorbach og Goldin,
skammstafað LGG (nafnið er eftir
vísindamönnunum sem uppgötvuðu
gerilinn) hefur líklega
verið rannsakaður mest
allra mjólkursýmgerla
hvað varðar áhrif á heil-
brigði. Rannsóknir á
LGG sýna að hér er um
virkan gerill að ræða
sem hefur bætandi áhrif
á meltingu og fleiri
þætti, einkum ef um
ójafnvægi á gerlagróðri
eða á annan hátt óæski-
legt ástand er til staðar í
meltingarveginum. LGG
gerillinn heldur virkni
sinni í mjólkurvörunum
og lifír af ferðina frá
munni að risth, þ.e.a.s.
magasýra og gallsýra
eyðileggja ekki gerihnn.
LGG gerlamir loða vel við þarma-
vegginn og em virkir í eina til tvær
vikur eftir inntöku og hafa fundist í
þörmum heilbrigðra manna. Þeir efla
vöxt lactobacilli og bifídogerla í göm-
inni sem stuðla að heilbrigði.
Rannsóknir sýna að LGG veitir
vörn gegn gamasýkingum af völdum
bakteríanna Shigella, E. coli, C.
Sögulegar frásagnír
um mjólkursýrugerla,
segir Birgit Eriksen
má fínna í 6.000 ára
gömlum heimildum.
diffícile og gegn rotaviras í bömum
en þessar sýkingar em meðal al-
gengustu orsaka meltingartraflana.
LGG vemdar einnig gegn gamasýk-
ingum og niðurgangi eftii’ notkun
sýklalyfja. Rannsóknir hafa sýnt
fram á gagnsemi þess að taka inn
LGG sem forvöm gegn niðurgangi á
ferðalögum í fjarlægðum löndum.
LGG eflir með öðmm orðum ónæm-
iskerfi líkamans í þörmunum.
Rannsóknn benda til þess að LGG
hafi jákvæð áhrif gegn hægðatregðu
og að LGG geti fyrirbyggt eða dregið
úr bólgubreytingum í meltingarveg-
inum, t.d. við magasár og við melt-
ingarsjúkdómana sáraristilsbólgu
(colitis ulcerosa) og Crohn’s.
Vísbendingar em fyrir því að LGG
dragi úr ofnæmissvömn hjá bömum
með fæðuofnæmi. Klíniskar rann-
sóknh' hafa sýnt fram á hæfni LGG
til að brjóta niður ofnæmisvaka í
fæðu og þar með draga úr ofnæmis-
svöran eins og exemi og gamabólgu.
Frekari rannsókna er þó þörf til að
skýra betur tengsl LGG og bólgu-
sjúkdóma í meltingarvegi annars
Birgit Eriksen
vegar og tengsl LGG og ofnæmis
hins vegar.
Heimildarskrá er hægt að fá hjá
höfundi.
Höfundur er næringarfræðingur og
slnrfur á Lnndspítalanum.
Tekið er á móti
pöntunum á sölubásum
í síma 562 5030 alla
KOLAPORTIÐ
virka daga kl. 10-16
Hagkveemt og skemmtilegt
Alex Björa Stefáassoa,
Akureyr
Sigurj ón er einn af tiu bömum
sem hlutu Framtiðarbaznastyrk
Landssimans.
Hann langar til að
verða fomleifafræðingur.
Hvað sem verður mun
námið nýtast honum vel.
Foraleifdfræöir
UlLM't
Framtiðarbörn og Landssíminn hófu í vetur samstarf um að styrkja
æsku landsins til náms í tölvu- og upplýsingatækni.
Framtíðarböm em alþjóðlegvu tölvuskóli fyrir böm á aldrinum 4 -14
ára. Námsefnið byggist á þemavinnu þar sem bömin vinna með tölvur
og fræðast um tölvutengt efni á skemmtilegan og skapandi hátt.
Útibú skólans em í Reykjavík, Keflavík, ísafirði, V e stmannaeyj um,
Akureyri, Selfossi, Egilsstöðum, Reyðarfirði, Hafnarfirði, Akranesi,
Dalvik og Sandgerði.
TJpplýsingdr og skráning er í símd 553 3322

LANDS SÍMINN
Nýskráningu í
skólann fylgir...
... tveggja mánada
áskrift hjá Interneti
Landssímans
... Framtiðarbarna-
boiur
n,^»ýjuþieið
FRAMTÍDARBÖRN
u

FLUGLEIÐIR /flEr
Traustur íslenskur ferðafélagi JjHL
\