Morgunblaðið - 19.02.1998, Síða 51

MORGUNBLAÐIÐ
I
1
I
I
I
I
I
I
i
.!
:
I
I
J
I
I
I
I
I
i
I
1
SKOÐUN
Tafla 1
Afskriftir útlána banka sem % af landsframleiðslu, 1989-1994
ísland ísland Danmörk Danmörk Noregur Svíþjóð Finnland
án með án með
lána- lána- realkredit- realkredit-
sjóða sjóðum institutter institutter *)
1989 0,6 1,3 1,2 1,6 1,7 0,2 0,4
1990 0,7 1,5 1,6 2,1 1,9 0,8 0,5
1991 0,7 2,5 1,6 2,2 3,1 2,5 1,6
1992 1,9 2,5 1,9 2,5 1,8 4,9 4,6
1993 1,5 2,4 1,7 2,4 1,4 3,2 4,0
1994 1,1 1,4 0,8 U 0,2 1,0 2,1
Meðaltal 1,1 1,9 1,5 2,0 1,7 2,1 2,2
1995 0,6 1,0 0,6 0,7
1996 0,6 0,8 0,4 0,4
Meðaltal
1989-96 1,0 1,7 1,2 1,6 *)Áætlað fyrir árið 1989
taldar á að muni ekki innheimtast.
Ennfremur er hluti af afskrifta-
reikningnum myndaður með al-
mennu framlagi í samræmi við
reglur útgefnar af Seðlabanka ís-
lands, sem kveða á um að við mat á
almennu framlagi í afskriftareikn-
ing skuli taka tillit til tapshættu
vegna atvinnugreina eða útlána-
flokka svo og vegna skuldbindinga
einstakra lánþega sem taldar eru í
tapshættu, en miðað við aðstæður
á uppgjörsdegi flokkast þó ekki í
sérstaka tapshættu. Almenn fram-
lög á einnig að meta á grundvelli
tapsreynslu í útlánastofni og al-
menns efnahagsástands. Sam-
kvæmt framansögðu er ekki óeðli-
legt að afskriftareikningur útlána
nemi hverju sinni einhverjum
hundraðshluta af útiánum. Pannig
nam staða afskriftareiknings út-
lána í árslok 1996 9,3 ma.kr. fyrir
innlánsstofnanir og 6,8 ma.kr. íyrir
fjárfestingarlánasjóði eða samtals
16,1 ma.kr. Ekki er alveg Ijóst við
hvaða tímabil og verðlag tilvitnað-
ar 40 ma.kr. eru miðaðar. Hér gæti
verið um að ræða útlánaafskriftir
innlánsstofnana og fjárfestingar-
lánasjóða fyrir tímabilið 1989-1993
á verðlagi í árslok 1993 sem námu
40 ma.kr. Á verðlagi í árslok 1996
er hér um að ræða rúmlega 47
ma.kr. fyrir tímabilið 1989-1993
samanborið við rúmlega 62 ma.kr.
fyrir tímabilið 1989-1996 eins og
fyrr segir. Aukningin er því 15
ma.kr. en ekki 27 ma.kr. eins og
lesa mætti út úr tölunum í grein
ÞG. Hér gætir því talsverðrar óná-
kvæmni af hálfu ÞG. Sumar af full-
yrðingum ÞG um útlánatöp banka
hér á landi hafa áður birst, sbr.
grein ÞG í Mbl. 22. maí 1994 og
sama grein í bókinni Síðustu for-
vöð eftir ÞG sem gefin var út árið
1995. Þeim fullyrðingum var svar-
að af Bjama Braga Jónssyni í
grein hans í Mbl. 3. mars 1996, sem
var andsvar við gagnrýni á Seðla-
bankann sem fram kom í fyrr-
neftidri bók ÞG. í grein ÞG segir
ennfremur: „Þess má geta, að
Tafla2
Framlög í afskriftareikning
útlána 1989-1996
I miHjörðum króna Innláns- stofnanir Fjárfest- ingar- lánasjóðir Samt
1989-1994 30,0 23,9 53,9
1995 2,9 1,4 4,3
1996 3,0 1,0 4,0
1989-1996 35,9 26,3 62,2
þennan tíma, sem útlánatapið hef-
ur rokið úr 40 milljörðum uppí
67(sic), hefur bankastjóm Seðla-
bankans skipt svo með sér verkum,
að æðsti ábyrgðarmaður bankaeft-
irlitsins, sem er deild í Seðlabank-
anum, hefur verið enginn annar en
- þú giskaðir rétt!- Steingrímur
Hermannsson." Hér er sterklega
gefið í skyn að útlánatöpin megi
skrifa á reikning ófullnægjandi eft-
irlits af hálfu Seðlabankans, jafnvel
einstakra nafngreindra banka-
stjóra. Bankaeftirlitið er vissulega
deild innan Seðlabankans. í dag-
legum störfum þess ræður for-
stöðumaður, sem er skipaður af
viðskiptaráðherra til eigi lengri
tíma en sex (nú fimm) ára í senn.
Bankaeftirlitið starfar undir yfir-
stjóm bankastjómar og banka-
ráðs. Bankastjórnin er fjölskipað
stjómvald og ber ábyrgð sem slík
en ekki einstakir bankastjórar
þrátt fyrir verkaskiptingu þeirra á
Yngra útlit
dögum
AGE MANAGEMENT INTENSIVES
er mjög kröftugt AHA ávaxtasýrukerfi.
Það er nýtt - það er framtíðin
Það tekur við þar sem önnur AHA-kerfi
hætta að virka.
Skyndilega er skaðinn, sem þú hélst að
væri varanlegur, á bak og burt.
KYNNING
i dag og á morgun,
föstudag.
10% kynningarafsláttur
og fallegur kaupauki.
UtttttQ
H Y G E A
<fnyrtivöruvcr<flun
W rinnlnnni
milli. Það er því fráleitt að skella
skuldinni vegna meints ófullnægj-
andi eftirlits af hálfu bankaeftir:
litsins á nefndan bankastjóra. I
störfum sínum á undanfómum ár-
um og áratugum hefur bankaeftir-
litið beitt sér fyrir setningu ýmissa
opinberra reglna sem varða mat á
afskriftaþörf útlána og framsetn-
ingu afskriftareiknings útlána í
ársreikningum og árshlutareikn-
ingum lánastofnana. Auk þess hef-
ur bankaeftirlitið beitt sér fyrir
bættum vinnubrögðum lánastofn-
ana við útlánaákvarðanir og lána-
eftirlit. Með þeim hætti og öðrum
eftirlitsaðgerðum hefur Seðlabank-
inn unnið að því að draga úr út-
lánaafskriftum. Óþarfi ætti að vera
að benda ÞG á að Seðlabankinn
eða bankaeftirlitið taka ekki
ákvarðanir um útlán lánastofnana.
Slíkt er á ábyrgð stjómenda ein-
stakra stofnana. Hvort þeir em
eða verða látnir bera ábyrgð á út-
lánatöpum undanfarinna ára er á
valdi eigenda hlutaðeigandi stofn-
unar, þ.e. ríkisvaldsins, hluthafa
eða stofnfjáreigenda í sparisjóðum.
Þess eru dæmi að stjómendur
lánastofnunar hafa verið látnir
víkja vegna mistaka í lánaákvörð-
unum. Einnig em dæmi um að slík-
um málum hafi verið vísað til
ákæravaldsins til ákvörðunar um
opinbera rannsókn vegna meintra
brota á lögum um starfsemi lána-
stofnana. Endurtekna kröfu ÞG
um opinbera rannsókn á útlánatöp-
um bankakerfisins á undanfómum
ámm verður hann að setja fram af
meiri nákvæmni og styðja frekari
rökum ef hann ætlast til þess að ná
árangri i þeim efnum. Undirrituð-
um sýnast endurtekin skrif ÞG um
þetta efni bera vott um vissa van-
þekkingu og ekki laust við að þar
gæti þráhyggju sem tæplega getur
talist í anda vandaðrar aka-
demískrar framsetningar af hálfu
prófessors við Háskóla íslands.
Þórður Ólafsson er forstöðumaður
bankaeftirlits Seðlabanka Islands
og Ragnar Hafliðason er aðstoðar-
forstöðumaður þess.
iFÁXff
> tiOLDEN
‘ BREAl) !
.X'RLMBS
FIMMTUDAGUR 19. FEBRUAR 1998
OjnböfeuS j/sa i
^uilnu Paxo ra/ípi
PAXO
.. .upp/skrijba-
bækHin^ur /
i næ^bu f
vervsJlun!
V JiffV'.' „' I
http://www.ruv.is
Má bjóða þér
óskalag?
Gerður G. Bjarklind
svarar hlustendum
ísíma 515 3545
eftir þáttinn á
föstudagsmorgun.
Rásl
Tíu heppnir
kaupendur að skíða
ffljjétötefi)
<m C§@0®to 6 £
Skelltu per
skíði!
BLÁFJALLANEFND
eða brettapökkum fá í
kaupbæti árskort sem gildir
að öllum helstu skíðasvæðum
á höfuðborgasvæðinu!
*Gildir fyrir þá sem kaupa/keyptu skíða- eða
brettapakka á tímabilinu 14. - 28. febrúar
Frábærir
skíða- og brcttapakkar
Skíðapakkar fyrir börn frá: 12.920,- stgr.
Skíðapakkar fyrir unglinga frá: 15*982, - stgr.
Brettapakkar fyrir börn frá: 22.500,- stgr.
Brettapakkar f. unglinga frá: BO.OOO,- stgr.
Munið eftir hjálminum!!
M i
GLÆSIBÆ • S: 581 2922
RISA UTSALA Á VETRARFATNAÐI