Morgunblaðið - 20.03.1998, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 20. MARZ 1998 375)
sáttasemjara en sjómenn samþykktu
Sj ómannadeilur
og verkföll
Janúar 1994
Sjómenn, vélstjórar og yfirmenn
hefja allsherjarverkfall á öllum
fískiskipaflotanum 2. janúar. Allar
sáttaumleitanir reynast árangurs-
lausar.
14. janúar stöðvar ríkisstjórnin
verkfallið með setningu bráða-
birgðalaga.
Maí - júní 1995
Verkfall hefst á fiskiskipaflotan-
um 25. maí.
Viðræðum sjómanna og útvegs-
manna er slitið 31. maí.
Ríkissáttasemjari leggur fram
miðlunartillögu í kjaradeilu sjó-
inanna og útvegsmanna 10. júní.
Sjómenn fella miðlunartillöguna
ineð miklum mun og stendur sjó-
mannaverkfallið því áfram.
Samningar takast 15. júní milli
sjómanna og útgerðarmanna eftir
22 daga langt verkfall.
Október 1997 til mars 1998
Hvorki gengur né rekur í kjara-
viðræðum sjómanna við útvegs-
menn. Vélstjórafélagið boðar
verkfall hjá vélstjórum, sem starfa
á skipum með stærri aðalvél en
1501 kw frá og með áramótum.
Atkvæðagreiðsla um boðun
verkfalls 2. febrúar hefst í félög-
um í Sjómannasambandinu og
Framanna- og fiskimannasam-
bandinu fyrstu dagana í desember
og standur yfir í einn mánuð.
18. desember ákveða vélstjórar
að fresta áður boðuðu verkfalli til
16. janúar.
8. janúar kemur í ljós að yfir-
gnæfandi meirihluti sjómanna og
yfirmanna samþykkja verkfalls-
boðun er hefjast á 2. febrúar.
Vélstjórar ákveða 13. janúar
með samþykki LÍIJ að fresta boð-
uðu verkfalli sem hefjast átti 16.
janúar til miðnættis 2. febrúar.
93,7% félagsmanna í LÍtí sam-
þykkja 19. janúar að setja á verk-
bann frá og með 9. febrúar. í lok
janúar úrskurðar Félagsdómur at-
kvæðagreiðsluna ólögmæta.
Verkfall sjómanna, vélstjóra og —
yfirmanna á fiskiskipaflotanum
hefst á miðnætti 2. febrúar. Sátta-
fundir skila engum árangri.
9. febrúar ákveður ríldsstjórnin
að leggja fram frumvarp á Alþingi
um stöðvun verkfalla sjómanna á
fískiskipaflotanum.
11. febrúar ákveða sjómanna-
samtökin að fresta verkfalli til 15.
mars.
4. mars skilar fiskverðsnefnd
sjávarútvegsráðherra tillögum sín-
um um kvótaþing, verðlagsstofu
o.fi.
15. mars hefst verkfall á ný á
fískiskipaflotanum.
16. mars leggur ríkissáttasemj-
ari fram miðlunartillögur til lausn-
ar dcilunni.
Atkvæði talin um miðlunartil-
lögu 19. mars. títvegsmenn fella
tillöguna. Verkfall sjómanna lield-
ur áfram. v
, Morgunblaðið/Ásdís
imannasambands Islands, hristir hér kjörkassa með atkvæðaseðlunum en eitthvað vafðist fyrir mönnum að opna
kassann um stund þar sem lykillinn hafí misfarist.
A
Halldór Asgrímsson utanríkisráðherra um
stöðuna í deilu útvegsmanna og sjómanna
ekki gert öðrum upp skoðanir og
verða að leysa þetta með friði.“
Kristján taldi fráleitan þann mál-
flutning formanns Sjómannasam-
bandsins sem fram hafði komið í
fréttum að byrja að setja skilyrði.
„Þetta er maður sem sagði að þessi
sáttatillaga væri samsæri mitt, ráð-
herrans og sáttasemjara en nú er
hún algóð. Menn verða nú að sýna
einhverja stillingu í þessum sam-
skiptum,“ sagði formaður LÍÚ að
lokum.
Verkfall
heldur áfram
Sævar Gunnarsson, formaður
Sjómannasambands íslands, segir
að þessi niðurstaða komi í sjálfu sér
ekki á óvart miðað við það sem fram
hafi komið undanfarna daga. „Það
er raunverulega ekkert annað að
segja en bara að verkfall heldur
áfram. Við erum reyndar núna bún-
ir að uppfylla skilyrði ráðherra. Við
höfum samþykkt miðlunartillöguna
sem byggðist á frumvarpsdrögun-
um og erum búnir að tryggja að þau
verði að lögum standi ráðherra við
sitt,“ sagði Sævar.
Aðspurður sagði hann að þeir
teldu einsýnt að frumvarpið kæmi
fram á þinginu og yrði að lögum ef
ráðherra stæði við sitt, þótt verk-
fallið héldi áfram, þar sem sjómenn
hefðu samþykkt miðlunartillöguna.
Sævar sagðist reikna með því að
ríkissáttasemjari sæi til þess að við-
ræður hefðust á nýjan leik milli
deiluaðila, en hann sæi enga lausn.
Útvegsmenn væru búnir að vera í
bakkgír núna í hálfan mánuð til
þess að reyna að koma í veg fyrir að
frumvörpin yrðu að lögum og þetta
væri niðurstaðan af því. Það væri
engin spurning að andstaða þeirra
mótaðist af andstöðu við lögin en
ekki við miðlunartillögunni. „Það er
ekkert í miðlunartilögunni nema
bara það sem hefur gerst á almenna
vinnumarkaðnum. Það er launa-
hækkun upp á 13% sem aðrir hafa
fengið. Svo er tekið á tryggingabót-
um sem kosta lítið og það er ekkert
annað í henni. Þannig að það er ekki
miðlunartillagana sem slík. Það eru
lögin,“ sagði Sævar.
Hann sagði að klára yrði deiluna,
þrátt fyrir þessa niðurstöðu. Það
hefði svo sem gerst áður að miðlun-
artillaga hefði verið felld. Sjómenn
hefðu síðast kolfellt miðlunartillögu
1995 með 85% atkvæða.
Sjómannastéttin búin að svara
sjávarútvegsráðherra
Guðjón Ai’nai' Kristjánsson, for-
maður Farmanna- og fiskimanna-
sambands Islands, sagði að þessi
niðurstaða sýndi að þrátt fyrir að
sjómönnum hefði fundist miðlunar-
tillagan þunn hefðu þeir ákveðið að
samþykkja hana vegna þess að hún
hefði verið lögð fram á forsendum
lagafrumvarpanna. „Eg tel að sjó-
mannastéttin sé búin að svara sjáv-
arútvegsráðherra og ríkisstjórninni
afar skýrt um það að þeir eru búnir
að uppfylla öll þau skilyrði sem sett
voru. Við höfum hins vegar ekki
vald á hegðun eða aðgerðum út-
vegsmanna," sagði Guðjón.
Hann sagðist ekki sjá neitt fram-
hald í málinu öðruvísi en frumvörp-
in kæmu fram í þinginu og hann sæi
ekki að það væri til neins að láta
menn setjast niður í Karphúsinu í
framhaldinu ef þau kæmu ekki fram
í þinginu. Hann sæi ekki að sjó-
menn gætu gert meir. Þegar búið
væri að fara í allsherjaratkvæða-
greiðslu, hvort sem væri um verk-
fallsboðun, samþykkt miðlunartil-
lögu eða samþykkt samnings og
stéttin sjálf væri búin að taka afger-
andi afstöðu þá fyndist honum
samninganefndir ekki hafa neitt
vald til að breyta þeirri niðurstöðu.
„Þessi faivegur sem búið er að
ákveða að láta duga af sjómanna
hálfu sem kjarasamning er að minu
viti endanleg ákvörðun okkar,“
sagði Guðjón.
Hann sagði að verkfallið héldi
áfram þar til komist hefði á kjara-
samningur. Sjómenn væru búnir að
gera allt sem þeir gætu til koma
honum á miðað við þær forsendur
sem þeim hefðu verið settar í miðl-
unartillögunni.
Aðspurður hvort hann hefði ein-
hverjar skýringar á þessari niður-
stöðu útvegsmanna sagðist hann
telja sig vita hana nokkurn veginn.
„Það sem þeir eru einfaldlega að
reyna að gera er að komast inn í
lagafrumvörpin með þessari aðferð
til þess að fá þar einhverju breytt."
Forsenda far-
sællar lausnar
að leggja frum-
vörpin fram
arstein útvegsmanna í tillögunum.
Hann sagði að sjómenn yrðu að
eiga undir ríkisstjórn og Alþingi
varðandi lagafrumvörpin, útvegs-
menn væru ekki sáttir við þau en at-
kvæðagreiðslan hefði hins vegar
ekki snúist um þau. „Við leggjum
áherslu á að sáttasemjari haldi fund
og miðli á milli okkar þeim ágrein-
ingi sem út af stendur sem ég tel að
hafi skýrst mjög vel. Ég ætla ekki
að segja á þessari stundu hvernig
málinu getur lokið en við munum
sýna mikinn sáttavilja. Við viljum
koma skipunum á sjó, við erum ekki
í verkbanni og viljum losa um þetta
ef þess er nokkur kostur,“ sagði
Kristján einnig og taldi mögulegt að
boða til fundar sem fyrst.
„Þetta mál er eins og alltaf þegar
samningur eða tillaga eru felld að
deilunni er ekki lokið og menn þurfa
að snúa sér að því að reyna að leysa
hana. Mér fannst hins vegar með
ólíkindum þegar tillögur þriggja
manna nefndarinnar voru lagðar
fram að þær skyldu vera skilyi'tar
því að þeir aflýstu verkfalli. Og nú
eru sjómenn að gera ráðherra upp
einhverja aðra afstöðu sem hann
bar til baka í kvöld þannig að menn
verða að átta sig á því að þeir geta
itkvæðatölurnar.
I
HALLDÓR Ásgiámsson, utanríkis-
ráðherra, segir að forsenda þess að
kjaradeila sjómanna og útvegs-
manna fái farsæla lausn sé að frum-
vörp þriggja manna nefndar ríkis-
stjórnarinnar um kvótaþing og verð-
lagsstofu skiptaverðs verði flutt á
Alþingi. Hann sjái ekki að það sé eft-
ir neinu að bíða með að leggja þau
fram. Hann telji óforsvaranlegt hvað
deilan hafi tekið langan
tíma og allt þjóðfélagið
sé orðið mjög forviða á
máhnu öllu.
Halldór sagði að
þessi staða væri lík því
sem oft hefði komið upp
áður í deilum sjómanna
og útvegsmanna að til-
laga hefði verið felld.
Deiluaðilar hefðu þá
þurft að setjast niður á
nýjan leik og ná saman.
Hann teldi að það væri
skylda þeirra nú eins og
oft áður, en hann héldi
að þetta væri í fyrsta
skipti sem útvegsmenn
hefðu feht slíka tillögu.
HALLDÓR Ás-
grímsson, utanríkis-
ráðherra
Setjast niður á næstu
klukkutímum?
„Ég held hins vegar að það liggi
alveg ljóst fyrir að forsenda þess að
deilan fái farsæla lausn sé að þau
frumvörp sem hafa verið samin á
vegum þriggja manna nefndar ríkis-
stjórnarinnar verði flutt á Alþingi.
Ég sé í sjálfu sér ekki að það sé eftir
neinu að bíða með að þau séu lögð
þar fram. Síðan verðum við að von-
ast eftir því að deiluaðilar ljúki sín-
um málum með eðlilegum hætti og
ég vona að þeir setjist niður á næstu *
klukkutímum til þess að fara yfir
þau mál,“ sagði Halldór.
Hann sagði að það hlyti að vera
mikið áhyggjuefni beggja aðila að
alvarlegt verkfall væri enn í gangi
og þeim bæri að halda áfram við-
leitni sinni að leysa málin.
Aðspurður hvort hann teldi koma
til greina að lögfesta
efnisatriði miðlunartil-
lögunnar, ef ekki kæm-
ist hreyfing á deiluaðila,
sagðist hann telja al-
gert neyðarúrræði að
grípa til þess. Hann
væri almennt þeirrar
skoðunar að það bæri
að forðast lagasetningu
i málum sem þessum.
Það sem væri jafnframt
óvenjulegt við þessa
stöðu væri að ekki hefði
verið boðað neitt verk-
bann af hálfu útvegs-
manna. Menn yrðu að
trúa því að þessir aðilar
gætu sest niður einn
ganginn enn og klárað
málið. Deilan sé það þroskuð að þeir
hljóti að geta fundið einhver þau at~
riði sem hjálpi þeim til að lifa saman
í einhverri sátt.
„Það er að mínu mati óforsvaran-
legt hvað þetta mál hefur tekið
langan tíma og ég held að það sé al-
veg ljóst að þjóðfélagið er orðið
mjög forviða á þessu máli öllu, án
þess að ég ætli að leggja þar dóm á
einhvern sérstakan aðila,“ sagði
Halldór Asgi'ímsson að lokum.