Morgunblaðið - 20.03.1998, Blaðsíða 72

>
ww.hi.is
Heimilisbankinn
á Internetinu!
lUNAÐARBANKINN
traustur banki
Jtemftl
-setur brag á sérhvern dag!
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF3040, NETFANG: RITSTJÍMBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 20. MARZ 1998
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Utanríkisráðherra um sjómannadeiluna eftir að útvegsmenn felldu miðlunartillöguna
Forsenda lausnar að frum-
vörpin verði flutt á Alþingi
HALLDÓR Ásgrímsson, utanríkis-
ráðherra, sagði eftir niðurstöðu at-
kvæðagreiðslu um miðlunartillögu
ríkissáttasemjara sem sjómenn
samþykktu en útvegsmenn felldu,
að forsenda þess að kjaradeilan
fengi farsæla lausn væri að frum-
vörp þriggja manna nefndar ríkis-
stjómarinnar um kvótaþing og
verðlagsstofu skiptaverðs yrðu flutt
á AJþingi. Hann sjái ekki að það sé
eftir neinu að bíða með að leggja
frumvörpin fram.
. „Síðan verðum við að vonast eftir
því að deiluaðilar ljúki sínum málum
með eðlilegum hætti og ég vona að
þeir setjist niður á næstu klukkutím-
um til þess að fara yfir þau mál,“
sagði Halldór í samtali við Morgun-
blaðið. Hann sagðist telja óforsvar-
anlegt hvað deilan hefði tekið langan
tíma og allt þjóðfélagið væri orðið
mjög forviða á málinu öllu.
Utvegsmenn felldu tillöguna með
72% atkvæða, en samtök sjómanna
samþykktu hana annars vegar með
71,5% atkvæða og hins vegar með
85% atkvæða. Verkfall er því áfram
á fiskiskipaflotanum. Pórir Einars-
son, ríkissáttasemjari, segist ekki
munu boða til sáttafundar í dag.
Hann muni hins vegar vera í sam-
bandi við aðila og sjá til hvort grund-
völlur verði fyrir fundi fljótlega.
„Það er raunverulega ekkert ann-
að að segja en að verkfall heldur
áfram. Við erum reyndar búnir að
uppfylla skilyrði ráðherra. Við höf-
um samþykkt miðlunartillöguna
sem byggðist á frumvarpsdrögun-
um og erum búnir að tryggja að þau
verði að lögum, standi ráðherra við
sitt,“ sagði Sævar Gunnarsson, for-
maður Sjómannasambands íslands.
„Niðurstaðan er mjög afgerandi
og menn eru ósáttir við tillöguna og
ósáttir við að ekki skuli hafa náð inn
í hana miðlun á þeim ágreiningi sem
uppi er um áhrif þess þegar fækkar
í áhöfn,“ sagði Kristján Ragnars-
son, formaður LÍU.
Hann sagði að sjómenn yrðu að
eiga undir ríkisstjóm og Alþingi
varðandi lagafrumvörpin, útvegs-
menn væru ekki sáttir við þau en
atkvæðagreiðslan hefði hins vegar
ekki snúist um þau.
„Eg tel að sjómannastéttin sé bú-
in að svara sjávarútvegsráðherra og
ríkisstjóminni afar skýrt um það að
þeir eru búnir að uppfylla öll þau
skilyrði sem sett voru. Við höfum
hins vegar ekki vald á hegðun eða
aðgerðum útvegsmanna,“ sagði
Guðjón Arnar Kristjánsson, for-
maður FFSÍ.
„Eg geri mér ekki alveg grein
fyrir ástæðu þess að þeir fella tillög-
una en ég held að þyngst vegi þessi
frumvörp þríhöfðanefndarinnar,
sennilega fyrst og fremst kvóta-
þingið," sagði Helgi Laxdal, for-
maður Vélstjórafélags íslands. „Það
segir okkur kannski að þeir hafa
engan áhuga á að hætta kvóta-
braskinu, það er kannski kjarninn í
þessu og að minnsta kosti rökrétt
ályktun að mínu mati.“
■ Verkfall/36-37
Járnblendifélagið
Ríkið sel-
ur 26,5%
á opnum
markaði
FRÁ því var greint að loknum
stjórnarfundi í Islenska járnblendi-
félaginu í gær að íslenska ríkið
myndi 1. til 8. apríl selja 26,5% hlut í
félaginu á opnum markaði. Nafnvirði
hlutarins er 375 milljónir króna en
áætlað markaðsvirði er kringum 900
milljónir. I framhaldi af þeirri sölu
ráðgerir stjómin að sækja um skrán-
ingu félagsins á verðbréfaþingi.
Samþykkt var samhljóða á stjórn-
arfundinum áætlun um byggingu
þriðja ofnsins við verksmiðjuna við
Grundartanga. Áætlaður kostnaður
er tæpir þrír milljarðar króna og
verður hafist handa við jarðvinnu og
gmnn nýs ofnhúss á næstu vikum.
Gert er ráð fyrir að gangsetja megi
ofninn 1. október 1999.
Hagnaður Islenska járnblendifé-
lagsins var á síðasta ári 393,9 millj-
ónir króna sem er 217 milljónum
króna minni hagnaður en árið 1996
sem var metár. Hagnaður árið 1995
var 519,8 milljónir króna.
■ Ofninn/4
--------------
Strætóferðir
um Eyjafjörð
undirbtínar
AUKNAR samgöngur milli sveitar-
félaganna í Eyjafirði hafa verið til
athugunar að undanförnu. Áhugi er
á því að styrkja samgöngukerfið á
svæðinu og eru uppi hugmyndir um
að hefja akstur strætisvagna milli
Ólafsfjarðar og Akureyrar, áfram
inn Eyjafjörð og út fjörðinn að aust-
an til Grenivíkur á þriggja klukku-
tíma fresti.
Verði hugmyndirnar að veruleika
gætu þessar ferðir hafist um næstu
áramót eða vorið 1999.
■ Mikilvægt skref/14
Morgunblaðið/Ásdís
ÞÓRIR Einarsson ríkissáttasemjari greinir frá úrslitum í atkvæðagreiðslu sjómanna og útvegsmanna um miðlunartillögurnar.
Fjölþjóðleg rannsókn WHO á dauðsföllum vegna kransæðastíflu
Dánarhlutfall lægst meðal karla
á Islandi, næstlægst hjá konum
Hærra verð
fyrir físk
vestanhafs
VERÐ á fiskafurðum, blokk og
flökum, hefúr hækkað verulega
í Bandaríkjunum. Það er mest
fyrir áhrif frá Evrópu, þar sem
mun hærra verð er borgað fyrir
fiskinn og eftirspum er mikil.
Verð á þorskblokk er nú um
1,85 til 1,90 dollarar hvert pund,
en fyrir einu ári var verðið á
þorskblokkinni 1,55 til 1,65 doll-
arar pundið.
Elvar Einarsson, innkaupa-
stjóri hjá Iceland Seafood, dótt-
urfyrirtæki ÍS, í Bandaríkjun-
um, segir að skýringin sé minna
framboð af fiski, ekki sé um
neyzluaukingu að ræða. „Það er
allt á bullandi uppleið á blokk-
armarkaðnum, sérstaklega í
alaskaufsanum," segir Elvar í
samtali við Morgunblaðið.
j' ■ Verð á fiskblokk/22
DÁNARHLUTFALL þeirra sem fá
kransæðastíflu er lægst meðal ís-
lenskra karla og næstlægst meðal
íslenskra kvenna samkvæmt sam-
anburði sem náði til 29 rannsóknar-
hópa í alls 18 löndum.
Þessar niðurstöður voru fengnar
úr svonefndri MONICA-rannsókn,
sem staðið hefur yfir á vegum Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar
(WHO) frá árinu 1981. Er greint frá
niðurstöðum úr hluta rannsóknar-
innar í vísindatímaritinu Circul-
ation.
Minnsta dánartiðni eftir
að komið er á sjúkrahús
Rannsóknin náði til mikils fjölda
sjúklinga sem fengið höfðu
kransæðastíflu í löndunum 18 á
tímabilinu 1985-1990. Fram kemur í
niðurstöðum hennar að hlutfall
karla sem létust innan 28 daga eftir
að hafa fengið kransæðastíflu var
lægst á íslandi eða 34,6% og meðal
kvenna var dánarhlutfallið næst-
lægst á Islandi eða 36,2%, var dán-
artíðnin aðeins minni meðal kvenna í
Halifax í Kanada eða 33,6%.
Rannsóknin leiðir einnig í ljós að
dánarhlutfall þeirra sem ekki
komust á sjúkrahús eftir að hafa
fengið kransæðastíflu var lægst
meðal íslenskra karla eða 23,4% og
dánartíðni þeirra sem komust á
sjúkrahús var einnig minnst meðal
íslenskra karla eða 14,7%. Þá var
dánarhlutfall meðal þeirra karla
sem létust af völdum kransæðastíflu
innan 24 klukkustunda eftir að þeir
komust á sjúkrahús lægst á Islandi
eða 28,7%. Voru þessar niðurstöður
einnig mjög svipaðar fyrir íslenskar
konur, sem tilheyrðu undantekn-
ingalaust hópum með minnstu dán-
artíðnina, samkvæmt rannsókninni.
Meðferð á sjúkrahúsum
með því besta sem þekkist
Nikulás Sigfússon, yfirlæknir hjá
Hjartavernd, segir að þessar niður-
stöður bendi m.a. til þess að heil-
brigðisþjónusta og meðferð sjúk-
linga á Islandi sé með því besta sem
gerist. Auk þess bendi niðurstöð-
umar til þess að kransæðastíflutil-
felli hér á landi séu að verða vægari
en áður þar sem í ljós kemur skv.
rannsókninni að dánartíðni meðal
fólks sem ekki kemst á sjúkrahús er
mjög lítil samanborið við margar
aðrar þjóðir.
Ein af meginniðurstöðum úr
rannsókninni fyrir alla hópana er sú
að tveir þriðju allra sjúklinga sem
látast af völdum kransæðastíflu inn-
an 28 daga frá því að þeir veikjast
deyi áður en þeir komast undir
læknishendur. Segja höfundar
rannsóknarinnar þetta sýna að
leggja beri mikla áherslu á forvam-
ir gegn kransæðasjúkdómum.