Morgunblaðið - 20.03.1998, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 20. MARZ 1998 58
OLAFUR
HELGASON
börn þeirra eru
fimm og barnabörn
átta. 2) Ingibjörg f.
27. júní 1940, búsett
í Danmörku, gift
Anders Nielsen, þau
eiga þrjú börn. 3)
Martha Aðalsteins-
dóttir f. 5. október
1935, gift Pétri
Jónssyni. Þau eiga
þrjá syni, sex
barnabörn og tvö
barnabarnabörn.
Hildigunnur f. 25.
janúar 1945, gift
Hilmari Sigurðs-
+ Ólafur Helgason
fæddist í Kvein-
grjóti í Saurbæ 14.
febrúar 1903. Hann
lést á Sólvangi í
Hafnarfirði 10.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Helgi Helga-
son bóndi og Ingi-
björg Friðriksdóttir
húsfreyja. Ólafur
átti sex systkini og
eru tvö þeirra á lífi,
Helgi búsettur á
Blönduósi og Mar-
grét á Selfossi.
Ólafur ólst upp á Kveingrjóti
og síðar í Gautsdal í Geiradal.
Árið 1935 kvæntist Ólafur
Ólöfu Ingimundardóttur frá
Bæ í Króksfirði f. 13. janúar
1909 d. 19. febrúar 1987. Þau
eignuðust þrjár dætur og eina
fósturdóttur. 1) Sigríður f. 12.
maí 1936, hennar maður var
Valur Arnþórsson er lést 1990,
Kær bróðii' og mágur, Ólafur
Helgason, er látinn. Ljúflings-
drengur en mikill atorkumaður
fram eftir aldri.
Hann var búfræðingur frá
Hvanneyi'i og vann að búskap með
fóður sínum í Gautsdal þar til hann
fór að heiman. Hann kom því til
leiðar að byggð voru þar útihús og
íbúðarhús og síðar rafstöð 1931.
Föður hans fannst þetta viðamikið
en Ólafur hafði sitt fram. Þetta var
á kreppuárunum svo að ýtrustu
gætni þurfti við.
Eftir að Ólafur kvæntist Ólöfu
Ingimundardóttur frá Bæ í Króks-
firði fluttust þau burt. Hann vann
mjög lengi við Tollstjóraembættið í
Reykjavík og ekki var hann hættur
framkvæmdum þvi að hann byggði
þrisvar yfir fjölskylduna í Reykja-
vík, fyrst í Einholti, síðan í
Tómasarhaga og loks í Garðabæ.
Alls staðar skildi hann eftir sig fal-
lega garða. Ræktun var líf hans og
yndi.
Þau hjónin eignuðust þrjár dætur
og bættu fósturdóttur við hópinnn.
Elsta dóttirin og fósturdóttirin voru
jafngamlar og fermdust saman.
Mikill gestagangur var ætíð hjá
þeim, skyldfólk, sveitungar og vinir.
Móðir Ólafs var hjá þeim til æviloka
og var hjúkrað heima alla tíð.
Ólöf lést 1987 og var hún heima
síðustu vikumar. Tvær af dætrum
þeirra eru hjúkt-unai'konur en allar
voru þær hjá henni þegar hún lést.
Ólafur seldi hús sitt í Garðabæ eftir
lát konu sinnar og keypti hús í
Hafnarfirði með Hildigunni dóttur
þeirra. Þar bjó hann uns hann flutt-
ist á Sólvang til dvalar síðustu ár
sín.
Á 95 ára afmælinu, 14. febrúar
sl., fékk Hildigunnur að hafa hann
heima hluta úr degi. Fjölskyldan og
vinir hans komu þar saman til að
fagna með honum.
Dæturnar, Sigiíður og Hildi-
gunnur, höfðu Ólaf til skiptis með-
an hann gat ferðast á mjlli. Mikið
voru þau hjón og síðar Ólafur hjá
Sigríði og Val Arnþórssyni kaupfé-
lagsstjóra meðan þau voru á Akur-
eyri. Ingibjörg dóttir þeirra er bú-
sett í Danmörku en Marta fóstur-
dóttir þeirra austur í Breiðdal.
Okkur langar að leiðarlokum að
þakka fyrir heimboð sem ætíð voru
þegin með gleði. Einnig vill Helgi
þakka fyrh' dvöl hjá þeim hjónum í
Einholti þegar hann var ungur. í
huga okkar er Ólafur ævinlega
elskulegur og brosandi og þannig
leið hann inn í eilífðina, brosandi.
Guð blessi þau hjón sem nú eru
aftur saman.
Að endingu:
Góðar og glaðar stundir
geymast í huga og sál,
vina, sem oma sér enn þá
við æskunnar tryggðamál.
Þær stundir leiftrandi lifa,
sem ljúfsárt minningaflóð
syni, þau eiga fjögur börn og
fjögur barnabörn.
Olafur stundaði búfræðinám
í Bændaskólanum á Hvann-
eyri. En lífsstarf hans var hjá
Tollstjóraembættinu í Reykja-
vík.
títför Ólafs fer fram frá
Garðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
og okkur til æviloka
yljar sú forna glóð.
Allt er í heimi hverfult,
hratt flýgur stund, lán er valt.
Góðar og glaðar stundir
þú geyma við hjarta skalt
og magna eld sem endist
þó annað flest reynist hjóm.
Hann logar fegri og fegri
þó fólni hin skærstu blóm.“
(Ómar Þ. Ragnarsson)
í Guðs friði,
Helga og Helgi, Blönduósi.
Það er snemma morguns, sólin
skín inn um gluggana á Lindarflöt-
inni og vermii' bláa teppið í forstof-
unni. Úti er allt í blóma, bærinn
sefur. Eg skríð út úr rúminu og
læðist fram í eldhús þar sem afi er
að laga te og rista brauð fyrir okk-
ur tvo. Mér finnst við afí vera þeir
einu sem eru komnir á ról og mér
líkar það vel því þá fáum við næði
til að spjalla saman, afi og ég. Það
er fátt eins skemmtilegt og morgn-
arnir með afa. Við tölum um sveit-
ina, skepnurnar, trén, Tollinn og
kartöflm-nar uppi við Rauðavatn og
afi segir mér frá því sem skiptir
máli í lífinu: Að vera sáttur við Guð
og menn. Dagurinn líður og kvöldið
kemur, jafn bjart og morgunninn.
Ég fer í rúmið í næsta herbergi við
afa og ömmu en læt sem ég geti
ekki sofnað svo ég fái að skríða upp
í „afa lúll“. Þar sofna ég.
Elsku Óli afi.
Þau eru fátækleg þakkarorðin til
þín fyrir allt sem þú hefur svo ríku-
lega gefið í lífinu. Þú vaggaðir mér í
svefn fyrir meira en þrjátíu árum.
Þú hélst á mér þegar ég þreyttist á
göngunni milli Hafnai’fjarðar og
Garðabæjar fáum árum seinna. Þú
réttir mér hjálparhönd þegar ég
lenti í vandræðum. Minningamar
um þig eru fullar af góðmennsku og
hjartahlýju, kærleika og brosi. Og
það er sama hvort ég leita meðal
manna, dýra eða plantna; slæmar
minningar um þig er hvergi að
finna. Þú sýndir öllu sem lifandi var
umburðarlyndi og kenndir mér að
lítilmagninn þyrfti skjól. Óskh’ og
þarfir annarra settir þú framar þín-
um eigin. Með einstakri nægjusemi
og hógværð vildir þú alltaf að aðrir
fengju sitt áður en kom að þér.
„Nei takk, ekki núna. Kannski
seinna,“ sagðir þú oftar en ekki
með bros á vör þegar eitthvað góm-
sætt var á boðstólum. Og við
ki'akkarnir, sem aldrei gátum góðu
neitað, áttum oft erfitt með að
skilja hvað þér gekk til með þessu.
Kannski var það þessi umhyggja og
eiginleiki til að gleðjast með öðrum,
sem var svo mikil. Létta lundin þín
og jákvæðnin eru mannkostir sem
margur gæfi mikið fyrir, en hvort
tveggja gafstu með gleði. Það fann
ég oft núna síðustu árin þín á Sól-
vangi.
Nú ertu farinn, sáttur við Guð og
menn. Farinn til Ólu ömmu og allra
þeirra sem hafa beðið þín. Vonandi
fáum við barnabörnin þín að rækta
með okkur eitthvað af svo mörgum
góðum kostum þínum, elsku afi.
Vonandi finnum við einfaldleikann
og tærleikann sem gerir þig að
þeirri stóru sál sem þú ert í hugum
okkar allra.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Fyrir mína hönd og systkina
minna, Ólafs Gauta, Daggar og
Lindar, langar mig að þakka fyrir
þá ómetaniegu gjöf að eiga afa sem
þig og njóta samvistanna við þig og
handleiðslu þinnar öll árin sem við
áttum saman.
Þinn
Dagur Hilmarsson.
Við hliðið mitt ég heimanbúinn stend,
á himni ljómar dagsins gullna rönd;
sú gjöf mér væri gleðilegust send
að góður vinnudagur færi í hönd.
Mér komu í hug þessar ljóðlínur
Jóns Helgasonar þar sem ég sat við
rúmið hans pabba nú fyrir
nokkrum dögum. Hann var þrotinn
að ki'öftum en brosti mót þeirri
von, að senn yrði hann vinnufær á
ný á vettvangi nýiTa lendna. Ljóst
var, að kveikurinn á lífstýrunni
hans var að brenna upp. Loginn
slokknaði það sama kvöld; sá yndis-
legi logi, sem hafði kviknað í lítilli
baðstofu vestur í Saurbæ fyrii- 95
árum. íslenski heimaunni kveikur-
inn var vel gerður, til að halda í log-
ann og varðveita hann í misjöfnum
veðrum langrar ævi. Einn þráður-
inn í vafningnum var úr gulli -
skíra gulli - sem hafði þá náttúru
að frá Ijósinu stafaði birtu slíki-i og
svo miklum yl, að þeir sem nutu ná-
lægðarinnar búa að fjársjóði sem
ekki glatast. Réttlætiskennd, elja
og jákvætt hugarfar var hans
merki. Bókalestur var hans
„tóm“stundaiðja. Trjárækt og garð-
yrkja voru hans hjartans mál. Á
meðan hann gat naut hann þess
sérstaklega að fara með Dögginni
sinni til Himnaríkis, en svo nefndi
hann gróðurreit sem hann átti við
Rauðavatn. Nú gengur hann von-
andi óstuddur í alvöru himnaríkinu.
Þar sjá blessuð litlu bömin hans
„afa kallinn“, eins og hann nefndi
sjálfan sig, fyrir sér við hlið Ólu
ömmu. Hann unni öllum börnum,
og sat oft flötum beinum á gólfinu
með þeim fram undir það síðasta
við leik eða föndur. Aldrei sýndi
hann merki þreytu eða ama við
mis-stórkostlega leiki og brek
þeirra, en liðsinnti um leið og hann
var þeirra fræðari, hugarfarslega
og hvað handverk snerti. I dag búa
„stóru“ börnin hans þakklát að því.
Vorkoman var hans tilhlökkunar-
efni hvert ár. Hann elskaði moldina
og möguleikana sem hún gefur. Ég
get hugsað mér hann sjálfan taka
sér orð Jóns Helgasonar í munn og
segja:
Lát streymast úr brunnum hjarta míns,
ljóðsins
lind,
í léttstígum kliði sem falli við þíðunnar söng!
Þú aflþrota kvistur sem áður lást krepptur í
þröng,
rís upp til að seilast í bláhvolfsins ljós
og vind!
Og reika þú, vordís, um hugar míns
hallargöng!
Ég heyri þitt skóhljóð og sé þína ijúfu mynd.
Ég vil fyrir hönd fjölskyldunnar
þakka af alhug þá einstöku umönn-
un sem faðir minn naut á Sólvangi.
Þar var gott að koma og skynja hve
öllum var annt um að hann héldi
reisn sinni og umvöfðu hann hlýju.
Vorið nálgast - verkin bíða þín.
Mót votum sverði blessuð sólin skín.
Tak plóg og erja pabbi nýja fold
og planta trjám og rósum í þá mold.
Hildigunnur Olafsdóttir.
Afi okkar og vinur, Ólafur Helga-
son, er látinn. Með honum er geng-
inn sá sem við teljum einn bestan
manna. Við sjáum hann fyrir okkur
beinan í baki í setustofunni á Sól-
vangi, vel til fara og ilmandi eins og
alltaf, horfandi gegnum vetr-
armugguna inn í vorið og gróand-
ann sem var líf hans og yndi. Af
honum lýsir innri og ytri fegurð
þess sem hefur lifað í níutíu og
fimm ár vammlausu og gefandi lífi
sjálfum sér og hverjum degi til
sóma og öðrum til góðs.
Ólafur afi fæddist að Kveingi-jóti
í Saurbæ 14. febrúar 1903. Hann
var af þeirri kynslóð sem eygði von-
arglampa nýrra tíma í vinnusemi
og bættum vinnuaðferðum. Afi ólst
upp við alla venjulega vinnu til
sveita en snemma kom í ijós sá
ræktunaráhugi og vísindalegi hugs-
unarháttur sem einkenndi öll hans
störf. Afi virkjaði t.d. bæjai'lækinn
og veitti Ijósi og yl í hýbýlin og
vann hörðum höndum að endurbót-
um á landinu. Rafstöðin í Gautsdal,
þar sem fjölskylda hans bjó þá, var
ein fyrsta rafstöðin í sveitum lands-
ins, - en afi var nánast unglingur
þegar hann braust í byggingu
hennar. Afi stundaði einnig barna-
kennslu í sinni sveit. Afi var einn
þeirra manna sem fékk mikla
greind og góðar gáfur í vöggugjöf.
Hann langaði til að fara í langskóla-
nám og nema vísindi og þá helst á
sviði jarðræktar. Efnin leyfðu þó
ekki slíkt en hann stundaði nám í
tvo vetur fyrir sjötíu og fimm árum
við Búnaðarskólann á Hvanneyri
og lauk þaðan prófi með miklum
ágætum.
Afi var blanda af styrk og fín-
leika, gáfum og göfugmennsku.
Hann var verkmaður sem vann
hörðum höndum og naut sín best
hlúandi að umhverfi sínu, - hvort
sem það var að setja niður kartöfl-
ur eða strauja slaufurnar fyrir
stelpurnar sínar. Og þrátt fyrir oft
molduga fingur bar yfirbragð hans
alltaf vott reisnar „sjentilmanns-
ins“ og samræmis hugar og hátt-
ernis. Öll hugsun afa og æði var
svo tært. Hann tók því orðlaust
sem þurfti að gera, hann borðaði
aldrei af græðgi, hann hnjóðaði
aldrei í aðra, hann drakk ekki
áfengi og ekki reykti hann, en gat
þó veitt öðrum. Hann talaði lítið
um sjálfan sig nema sem aukaper-
sónu í atburðarás. Hann las reið-
innar býsn en ekki til að hreykja
sér í samræðum. Afi virtist lítið
upptekinn af tilvera sinni sjálfs sín
vegna. Allt hans líf einkenndist af
hjálpsemi, ósérplægni, látleysi og
hógværð.
Ölafur afi kvæntist 1935 ömmu
okkar, Ólöfu Ingimundardóttur,
frá Bæ í Króksfirði. Jarðnæði var
ekki að hafa fyrir ungu hjónin svo
um annað var ekki að ræða en að
flytja á mölina. Þar hóf afi störf
sem tollvörður og gegndi því starfi
eftir það, síðast á Tollpóststofunni.
Afi og amma voru að mörgu leyti
ólík; hún opnari, ærslafull, hag-
mælt, - eiginlega bóhem, - en þó
djúpt hugsandi og með ríka
ábyrgðartilfinningu; afi rólegri en
þó alltaf glaður. Sameiginleg var
þeim hjálpsemin, vinnusemin og
höfðingslundin. I lítilli íbúð í verka-
mannabústöðum í Einholtinu sköp-
uðu þau heimili sem stóð öllum op-
ið þrátt fyrir lítil efni. Dæturnar
urðu fjórar, langamma flutti inn og
varla leið sá dagur að ekki væru
gestir til lengri eða skemmri tíma.
Með nýtni, vinnusemi og sjálfsaf-
neitun gátu þau veitt dætrunum og
öðrum mikið miðað við efni. Á ljós-
myndum birtast systurnar klædd-
ar í nýjasta móð, heimasaumaðan.
Það er gott merki um atlæti þeirra
hjóna að eftir að þau höfðu efni á
betra húsnæði og byggðu á
Tómasarhaga efri hæð og ris og
gátu leigt út herbergi urðu leigj-
endurnir ævivinir.
I upphafi sjöunda áratugarins
byggðu afi og faðir okkar, Valur
Árnþórsson, hvor sitt einbýlishúsið
í Garðabæ hlið við hlið. Þar og alls
staðar sem afi bjó töfraðist fram á
ótrúlega stuttum tíma fegursti trjá-
garður. Afi gekk þó aldrei heill til
skógar þar sem hann hafði m.a.
fengið berkla á unga aldri en þess
sáust þó ekki merki í þreki eða
hreyfingum svo lengi sem hann gat
staðið í fæturna. Líkamlegri ar-
mæðu var eytt með einstakri bjart-
sýni, góðu lunderni og þessu sér-
staka jafnvægi hugans sem afi átti
til að bera í ríkara mæli en flestir
aðrir. Þrátt fyrir jafnvægið og róna
var afi kíminn alveg fram til hins
síðasta. Við minnumst hans þar
sem hann ásamt öðrum öldruðum
horfði á sjónvarp í setustofunni á
Sólvangi síðastliðið haust. Tvær
starfsstúlkur voru að hjálpa vist-
konu á fætur með nokkrum erfiðis-
munum. Afi leit upp, brosti og
sagði: „Nú tekur hún Sigrún mín
ílugið." Ólafur afi hafi þann ein-
staka hæfileika að gera umhverfi
sitt betra. Þótt afi yrði níutíu og
fimm ára höfðum við ekki á tilfinn-
ingunni að hann væri saddur líf-
daga. Hann langaði alltaf til að sjá
næsta vor og lesa eitthvað meira í
öllum bókunum og tímaritunum
sem ávallt lágu á náttborðinu og
hitta sitt fólk. Einhvern tímann
fékk amma afa til að fara á miðils-
fund. Þar komu fram Bleikur, hest-
urinn hans, sem enginn gat nálgast
nema afi, og hundurinn hans með
svarta hringinn um augað. Hvað afi
hugsaði um næsta tilverustig skal
ósagt látið en við álítum að hann
hafi talið að þessir vinir myndu
taka á móti honum. Þegar afi
kvaddi dó hann á sama æðrulausa
og friðsama hátt og einkennt hafði
allt hans líf.
Hafðu þokk fyrir allt.
Brynja, Ólafur, Arna, Ólöf Sig-
ríður, Arnbjörg og fjölskyldur.
t
Sambýlismaður minn, faðir okkar, tengdafaðir,
afi og langafi,
JÓNAS KRISTJÁNSSON
vélstjóri,
fyrrv. verkstjóri Hitaveitu Reykjavíkur,
Álftamýri 2,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju í dag
kl. 15.00.
Ingibjörg Guðmundsdóttir,
María Kristín Jónasdóttir,
Trausti Hólm Jónasson,
Örn Ármann Jónasson,
tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegar þakkir til þeirra fjölmörgu sem
auðsýndu mér og fjölskyldu minni samúð og
vinarþel við andlát hjartkærs eiginmanns
míns,
EINARS M. ALBERTSSONAR,
Siglufirði.
Þórunn Guðmundsdóttir Siglufirði.