Morgunblaðið - 05.05.1998, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 05.05.1998, Blaðsíða 34
34 ÞRIÐJUDAGUR 5. MAÍ 1998 LISTIR MORGUNBLAÐIÐ Hin norræna ferðaakademía Síðasta sumar ferðaðist hópur norrænna myndlistarskólanema, Lucky Thirteen, saman um Norðurlöndin til að kynna sér aðstæður hver hjá öðrum og til að sjá hvað væri á seyði í myndlistarheiminum. Egill Sæbjörnsson segir hér frá þessu tíu vikna ferðalagi sem hófst hinn 16. júní í Þránd- heimi, Norður-Noregi og lauk í Helsinki, Finnlandi, 16. ágúst. JOHAN Waerndt skoðar Kaupmannahöfn. PAR Anders Andreason og Camilla Palm sem nema við skólana í Umeá og í Kaupmannahöfn fengu grunnhugmyndina að Lucky Thir- teen í desember 1996. Þeim datt í hug að setja saman hóp af norræn- um myndlistarskólanemum og sækja svo um styrki til að ferðast um Norðurlöndin eitt sumar og starfrækja á sama tíma eitthvað sem kalla mætti ferðaakademíu. í hópnum átti upphaflega að vera einn nemandi frá hverri akademíu á Norðurlöndum. Þær eru þrettán og þaðan fékk Lucky Thirteen nafn sitt. Enginn bauð sig fram í Bergen eða Ósló og urðum við því aðeins færri en það gerði ekki svo mikið til. Samkvæmt hugmyndinni átti að dvelja eina viku á hverjum stað. Hver og einn átti að bera ábyrgð á dagskrá fyrir vikuna sem dvalið væri í hans eða hennar heimabæ, fmna húsnæði og að ákveða þema fyrir vikuna sem unnið yrði út frá. Allir skólamir yi'ðu heimsóttir og farið á öll söfn og sýningar sem væru áhugaverðar. Sáum við mikið af verkum eftir nemendur í skólun- um sem var fróðlegt því það gefur yfírsýn yfír hvað er að gerast hjá ungu kynslóðinni. Það hjálpar manni að staðsetja sjálfan sig miðað við nági-annalöndin og maður veit betur hvar maður stendur. Undirbúningurinn Það tók nokkra mánuði að koma hópnum saman og var hann enn að mótast eftir að ferðalagið var byrj- að. Samskiptin fóru að mestu leyti fram í gegnum Netið sem flýtti mjög fyrir framgöngu skipulagning- arinnar. Það sem annars hefði tekið marga daga og mikla fyrirhöfn með póst- eða símaþjónustunni tók að- eins nokkrar mínútur með skrifum í gegnum Netið. Mikill tími fór í að sækja um styrki hingað og þangað. Fékkst styrkur frá Norræna menningarsjóðnum upp á eina millj- ón sem skiptist niður á alla þátttak- endur til að standa straum af ferða- kostnaði. Einnig fengust styrkir frá bæjaryfirvöldum nokkurra borga og voru þeir nýttir íyrir hópinn er hann dvaldi á hverjum stað. Húsnæðismál voru leyst með því að fá lánaðar gestaíbúðir eða að fá aðgang að tóm- um kennslustofum í skólunum sem hvort eð er stóðu ónotaðar yfir sum- arið. Meðalaldur þátttakendanna var 26 ár. Þrándheimur Hópurinn hittist fyrst á lestar- stöðinni í Þrándheimi. Þar stökk Ca- milla Palm frá Kaupmannahöfn á alla með poloroid-myndavél til að ná mynd við fyrsta augnatillit. Hún sagðist síðan ætla að taka mynd af öllum á síðasta deginum til að sjá hvort við hefðum eitthvað breyst eftir sumarið. „Einmitt," hugsaði ég, „svona hefði einhver í fjöltæknideild Myndlistaskólans heima á Islandi getað gert“. Maður var strax farinn að kannast við sig. Þær Sabina Jacobsen og Amanda Cardell sáu um vikuna og skoðuðum við skólann eins og staðið hafði til og hittum nokkra gesti sem komu til okkar til að sýna okkur verk eftir sig eða til að ræða málin. Einnig fór- um við í laxveiðiferð þar sem við fengum að kynnast stórfengleik norskrar náttúru og sigldum út í eyju þar sem við fengum að bragða norskan rummigröt. Sumir hófust strax handa við að vinna að myndlist og mun ég nú segja frá einu verkanna. Þannig bar við að þessa viku voru í Þrándheimi 16 konungar sem þegið höfðu heim- boð Noregskonungs. Voru þeir sam- an komnir til að halda heilaga Jóns- messu í ljósi norðursins. Danirnir Anne Riis og Nis Roemer höfðu smíðað risastóran hest úr pappa- kössum og þegar konungshjónin tóku á móti gestunum fóru Anne og Nis með hestinn og reyndu að koma honum sem næst höfðingjunum. Múgur og margmenni var á staðn- um auk lögreglunnar sem sló hring um höfðingjana og komust þau því ekki alla leið að krúnunum sextán. Fjallaði þessi gjörningur um það hvernig koma mætti listinni sem næst valdinu. Hann var tekinn upp á myndband og fékk nafnið „Horsepower“. Hesturinn endaði svo brennandi á hvolfí niður ána í miðju borgarinnar eftir að hafa ver- ið tekinn með í pikknikk-veislu um kvöldið. Umeá Farið var með lest yfir fjallgarð- inn frá Þándheimi til Umeá og tók sú ferð hálfan dag og heila nótt. Gaman var að virða fyrir sér náttúr- una uppi á fjallendinu og vakti út- sýnið með manni hugsanir tengdar gömlum norrænum ævintýrum, tröllum og mýravættum. Vikan í Umeá hafði verið skipu- lögð af Par Anders Andreason. Hann kom okkur fyrir í glæsilegu þrílyftu timburhúsi í eigu skólans og þar gistum við með sjónvarpstæki, örbylgjuofn, þvottavél, parket á gólfum og tvær sturtur á hverri hæð. Vikuna nefndi hann í höfuðið á bók sem hann hefur mikið dálæti á og nefnist: „Mesta mögliga muskelmassa paa minnsta mögliga tid“, en það þýðir á íslensku „mesti mögulegi vöðvamassi á minnsta mögulega tíma“. Hann hafði skrifað niður íþróttadagskrá sem náði yfir alla dagana og áttum við að stunda tvær til þrjár íþróttagreinar á dag. Kynntar voru fimmtán mismunandi greinar yfir vikuna allt frá badmint- on og bakleikfimi til klettaklifurs og kraftlyftinga. Fórum við frá einum sal til annars og nýttum okkur að- stöðuna sem var til staðar, lásum reglurnar af blöðum sem Par And- ers hafði ljósritað og iðkuðum svo íþróttina dágóða stund á eftir. En hvers vegna var hann að láta okkur djöflast í gegnum þetta puð? Hvað eiga íþróttir og myndlist sameigin- legt? Mér skilst á Par Anders að hann hafi viljað líkja þessu hrað- kynningar-íþróttanámskeiði í Umeá við myndlistar-ferðalag okkar um Norðurlöndin. Ferðalagið gekk út á að sjá sem mesta myndlist á Norð- urlöndunum á sem stystum tíma og vikan í Umeá gékk út á að læra sem mest um sem flestar íþróttir á sem skemmstum tíma. „Mesta mögliga muskelmassa paa minnsta mögliga tid“. Einnig bætti hann við að það væri mjög vel við hæfi að demba sér á kaf í íþróttir í Umeá þar sem borg- in væri eitt mesta íþróttabæli Sví- þjóðar og þótt víðar væri leitað. Lít- ið var um myndlist á svæðinu en íþróttasalir voru á hverju horni svip- að og krár og pöbbar í borgum suð- lægari landa. Einnig sagði hann okkur frá öðru séreinkenni þessa bæjar sem er foráttu-grænmetisæt- ur. Sumar þeirra eru svo harðsnún- ar að þær voru nýbúnar að brenna niður verslun sem selur feldi af dýr- um. Fannst okkur þessi kynning Pars af því umhverfi sem hann þarf að stunda sína myndlist í ágæt. Myndlist þrífst greinilega við mjög mismunandi skilyrði og getur dafn- að á ótrúlegustu stöðum. Á listasafninu var áhugaverð sýn- ing á verkum eftir unga norræna myndlistarmenn og í Gallery Stefan Andersson sem liggur í dal utan við bæinn var líka margt áhugavert að sjá. Tók Stefan á móti okkur í eigin persónu og sýndi okkur galleríið og útilistaverkagarðinn sem galleríinu tengist. Stokkhólmur Stúlkan sem átti að sjá um vikuna í Stokkhólmi hætti við á síðustu stundu og var því enginn til að taka á móti okkur þar. Við fengum þó að sofa á gólfinu í vinnustofu lista- mannsins Örjan Wallett og var okk- ur þar með bjargað með húsnæði. Hitinn var nær óþoiandi í Stokk- hóimi eins og reyndar allt sumarið. Það var svo heitt að fólk talaði um „indverska" sumarið. Við ætluðum að skoða söfn og annað í þeim dúr en komumst að því á fyrsta degi að flest söfn og gallerí voru lokuð vegna viðgerða eða vegna þess að gallerístarnir voru á sýningum í Evrópu. Þvílíkur álitshnekkir íyrir eina stærstu borg Norðurlanda! Það náðist þó að hafa upp á einum nem- anda við Konunglegu myndlist- arakademíuna og sýndi hann okkur skólann. Heitir hann Karl Johan Waerndt og féll hann svo ágætlega inn í hópinn að hann var tekinn með er við héldum til Islands tveimur dögum síðar og var með okkur það sem eftir var sumarsins. Einnig fór hann með okkur í athyglisverða skoðunarferð um skuggaleg eyði- svæði borgarinnar og úthverfi þar sem enginn venjulegur túristi vogar sér að fara! ísland Til íslands var flogið beint frá Stokkhólmi. Greinarhöfundur og Bjargey Ólafsdóttir, sem nú er í framhaldsnámi við myndlistaraka- demíuna í Helsinki, sáu um dag- skrána, en frá dvölinni á Islandi var sagt í grein sem birtist í Morgun- blaðinu hinn 23. júlí síðasta sumar. Kaupmannahöfn Vikan í Kaupmannahöfn var skipulögð af Camillu Palm, nemanda við Konunglegu akademíuna. Hún hafði búið til lista yfir 30 vinsælustu ferðamannastaðina og við áttum að heimsækja þá alla á þeim fimm dög- um sem við vorum í borginni. Litla hafmeyjan, Tívolí og Strikið voru að sjálfsögðu efst á listanum. Það var mjög gaman að fræðast um fyrri hluta danskar myndlistar- sögu undir leiðsögn á Glyptotekinu svokallaða og einnig var eftirminni- leg ferðin í Carlsberg-verksmiðjurn- ar þar sem við fengum að smakka á öllum afbrigðum framleiðslunnar. Louisiana-safnið sveik ekki heldur sína og er það safn sannkallað stolt danski’ar nútíma-myndlistar og dansks menningarlífs og í raun lif- andi merki þess að norræn myndlist sé að sækja í sig veðrið. Skólinn er líka stór og ágætlega tækjum búinn enda er hann eftirsóttur mjög. Minnist ég nokkurra ágætra sýn- inga í galleríum og virtist mér sem ungir Danir séu mjög uppteknir af málverki. Nefna mætti kannski helst gallerí Nicolas Wallner. Nico- lai er hálíþrítugur Dani og sagan segir að hann hafi byrjað með síma og faxtæki í litlum bílskúr og þaðan hafi hann náð að vinna sig upp í að verða eitt þekktasta gallerí Kaup- mannahafnar á ótrúlega stuttum tíma með dugnaði sínum og vilja- þreki. Þýskaland Ákveðið hafði verið að fórna nokkrum dögum af Kaupmanna- hafnarvikunni og vikunni í Árhúsum og Óðinsvéum til að fara á sýningar í Þýskalandi. Leigðum við stóran átta manna bíl sem við gátum með naumindum troðið okkur í og geyst- umst á honum suður eftir. Hin risa- stóra sýning Documenta X í Kassel var aðalaðdráttaraflið en auk þess var stefnan tekin á stóra sýningu í Munster og á sýningarsalina í Ham- borg. Kasselsýningin var hreint út sagt frábær. Greinarhöfundur keypti litla bók sem innihélt upplýsingar um hvern listamann og gat hann því les- ið sér til um fjölda áhugaverðara listamanna sem hann þekkti ekki til um leið og hann sá verkin með ber- um augum. Það sem hugsanlega var öðruvísi við þessa Kasselsýningu miðað við fyrri sýningar var að hún kynnti ekki endilega það nýjasta og vinsælasta í listheiminum heldur tók hún fyrir breiðari hóp listamanna sem spanna alla öldina. Velti ég því fýrir mér hvort þetta væri ekki dæmigert fyrir okkar tíma þar sem myndlistarsagan hefur verið tekin talsvert til endurskoðunar. Hvort var á undan Andy Warhol eða dada- isminn? Hlýtur þessi endurskoðun einnig að tengjast svæðaskiptingu myndlistarheimsins eins og því hvort vestræn mið-evrópsk og norð- ur-amerísk list sé „sú eina rétta“. Eftir Kassel var ákveðið að fara til Munster. Sú sýning er ekki eins vel þekkt og sýningin í Kassel enda er hún aðeins haldin tíunda hvert ár á meðan Kassel er fjórða hvert ár. Við vorum ákaflega heppin að báðar sýningarnar skyldi bera upp á sama sumri. Verkin í Munster voni dreifð um alla borgina og fékk maður kort af borginni sem átti að hjálpa manni að finna verkin. Minnti ferðin um sýninguna einna helst á fjársjóðs- leik. Við Bjargey leigðum okkur hjól til að komast á milli og auðveldaði það mjög leikinn. Misauðvelt var þó að finna verkin. Eitt verkið var til dæmis lík sem átti að fljóta einhvers staðar bundið við brú og þrátt fyrir mikla leit fundum við það ekki.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.