Morgunblaðið - 13.05.1999, Síða 1

Morgunblaðið - 13.05.1999, Síða 1
STOFNAÐ 1913 106. TBL. 87. ÁRG. FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS Fjármálaráðherra- skipti í Bandaríkjunum Söguleg þingsetning í Edinborg NOKKUR vatnaskil urðu í breskum stjórnmálum í gær þegar nýkjörin þing í Skotlandi og Wales komu sam- an í fyrsta skipti. „Nú er sam- ankomið á nýjan leik þingið sem lagt var niður 25. mars 1707,“ sagði Winnie Ewing, þingmaður Skoska þjóðar- flokksins (SNP), við upphaf þingfundar í Edinborg í gær en hún er aldursforseti hins nýja þings. Þessu næst sóru þing- menn Elísabetar Englands- drottningar hollustu sína, en þingmenn SNP kusu að bæta því við að fyrst og fremst yrðu þeir trúirjíjónar skosku þjóð- arinnar. Á myndinni sést Alex Salmond, leiðtogi SNP, ganga glaður í bragði af þingfundi. Summers tekur við af Rubin Lawrence Summers Washington. Reuters. ROBERT Rubin, fjármálaráðherra Bandaríkjanna, sem sagður er eiga nokkum heiður af góðri stöðu efna- hagsmála í Bandaríkjunum, sagði af sér emb- ætti í gær eftir fjögurra ára starf og mun að- stoðarfjármála- ráðherrann Lawrence Sum- mers taka við af Rubin. Stuart Eizenstat, að- stoðarráðheiTa efnahagsmála, . tekur við starfi Summers. Bill Clinton Bandaríkjaforseti tilkynnti í gærkvöldi að Rubin hygðist hætta störfum í byrjun júlímánaðar en orðrómur hafði lengi verið á kreiki um að Rubin væri á förum. Höfðu hins vegar verið uppi getgátur um að Rubin vildi ekki láta af embætti íyrr en erfiðleikar í alþjóðlegum efnahags- málum væru afstaðnir. Fréttir af afsögn Rubins ollu nokkrum titringi á fjármálamörk- uðum en óvissa rfldr um hvort Summers mun leggja jafnríka áherslu og Rubin á frjálsa mark- aðsstefnu og hátt gengi Banda- ríkjadals. Gengi dollarans féll nokkuð gagnvart helstu gjaldmiðl- um í kjölfar fréttanna en frétta- skýrendur töldu þó líklegt að með því að tilnefna Summers þegar í starfið hefði Bandaríkjastjóm tek- ist að tryggja stöðugleika. Fór enda svo að gengi dollarans og Dow Jo- nes-hlutabréfavísitalan tóku við sér að nýju fyrir lokun markaða. Summers, sem er fjörutíu og fjögurra ára, var áður prófessor í hagfræði við Harvard-háskóla og hefur verið aðstoðarfjármálaráð- herra síðan í ágúst 1995. Jeltsín varar NATO við að hunsa tillögur Rússa í Kosovo-deilunni Stíf fundahöld um pólitíska lausn hússins, tók í sama streng og sagði brottvikninguna rússneskt innanrík- ismál og að hún ætti ekki að marka stefnubreytingu af hálfu stjórnvalda í Moskvu hvað Kosovo-deiluna varðaði. Marti Ahtisaari sáttasemjari? Hvað sem öllum viðvörunum Jeltsíns leið héldu viðræður áfram um hvemig binda mætti enda á Kosovo-deiluna. Strobe Talbott, að- stoðarutanríkisráðherra Bandaríkj- anna, hitti Igor Ivanov, utanríkisráð- herra Rússlands, og Viktor Tsjernomyrdín, milligöngumann Rússa í málefnum Kosovo, að máli í Moskvu og var fundurinn sagður hafa verið gagnlegur. Talbott hélt í gærkvöldi til fundar við Marti Ahtisaari, forseta Finn- lands, en líkur voru taldar á að hann tæki að sér að verða sáttasemjari í deilunni. I dag mun Tsjemomyrdín einnig hitta Ahtisaari í Helsinki og jafnframt snýr Talbott aftur til Moskvu til frekara skrafs og ráða- gerða. Jacques Chirac Frakklandsforseti var væntanlegur til Moskvu í nótt. Hann mun hitta Jeltsín í dag en í rússneskum fjölmiðlum var haft eftir Tsjernomyrdín, sem kom úr Kína- ferð sinni í fyrradag, að Kínverjar væru e.t.v. reiðubúnir til að taka þátt í alþjóðlegum friðargæslusveitum í Kosovo, styddi stjómin í Belgrad það að slíkar sveitir kæmu til Kosovo, og ef Sameinuðu þjóðimar skipulegðu starf sveitanna, en ekki NATO. Gerhard Schröder, kanslari Þýska- lands, var ennfremur í Kína í gær til viðræðna um málefni Kosovo. A sama tíma var komið með ösku Kínveij- anna, sem fórust í árás NATO á kín- verska sendiráðið í Belgrad á föstu- dagskvöld, heim til Peking. Mikill íjöldi fólks safnaðist saman af þessu tilefni en allt fór friðsamlega fram. ■ Sjá umfjöllun á bls. 32 og 46. Moskvu, Belgrad. Reuters, AP. BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti var- aði leiðtoga Atlantshafsbandalagsins (NATO) við því í gær að Rússar myndu hugsanlega hætta þátttöku í samningaumleitunum í Kosovo-deil- unni en talsmenn NATO sögðust þess hins vegar fullvissir að stjóm- völd í Moskvu myndu áfram leggja sitt af mörkum. Einungis fáum klukkustundum eftir að hafa rekið Jevgení Príma- kov úr embætti forsætisráðherra lýsti Jeltsín því yfir að Rússar myndu draga sig út úr viðræðum um hugsanlegar lausnir Kosovo- deilunnar ef leiðtogar NATO litu fram hjá tillögum þeirra og milli- göngu. NATO hunsaði hins vegar kröfur Rússa og Kínverja, um að loftárás- um á Júgóslavíu yrði hætt, og hélt áfram hemaðaraðgerðum sínum, fimmtugasta daginn í röð. Greindu talsmenn NATO frá því að loftárásir undangenginn sólarhring hefðu verið þær hörðustu fram að þessu. Javier Solana, framkvæmdastjóri NATO, sagðist ekki eiga von á því að brottvikning Prímakovs, og það upp- nám sem hún olli í Rússlandi, hefði áhrif á framgang mála í Kosovo-deil- unni. Joe Lockhart, talsmaður Hvíta Reuters Boris Jeltsín Russlandsforseti víkur Jevgení Prímakov úr embætti forsætisráðherra Moskvu. Reuters, AP. STJÓRNARKREPPA blasir við í Rússlandi eftir að forseti landsins, : Borís Jeltsín, rak Jevgení Prímakov forsætisráðherra úr embætti og til- ^ nefndi í staðinn ötulan stuðnings- mann sinn, Sergej Stepashín. Akvörðunin olli miklum titringi á rússneskum fjármálamörkuðum og jafnframt brugðust kommúnistar, sem eru í meirihluta i Dúmunni, neðri deild rússneska þingsins, ókvæða við og hótuðu að efna til mótmælaaðgerða. Samþykkti meiri- hluta þingmanna áskorun þar sem Jeltsín er hvattur til að segja af sér fyrir að hafa kallað óstöðugleika yf- ir Rússland með brottvikningu Prímakovs, en hann var einn fárra forsætisráðherra, sem Jeltsín hefur skipað, sem Dúman gat látið sér ; lynda. Jeltsín hitti Prímakov að máli í gærmorgun og flutti síðan tíu mín- útna langt sjónvarpsávarp um há- degisleytið þar sem hann skýrði þjóð sinni frá ákvörðuninni. „Því miður er langt. frá því að stöðugleiki ríki, hvorki í efnahagsmálum né Slj órnarandstaðan bregst ókvæða við stjórnmálum," sagði forsetinn í ávarpinu. Mikil óreiða ríkti á fjármálamörk- uðum, bæði í Rússlandi og erlendis, eftir að fréttist um brottrekstur Prímakovs sem Jeltsín sagði í ávarpi sínu til kominn vegna þess að Prímakov hefði ekki reynst fær um að blása nýju lífi í rússneskan efna- hag. „Maður hefur á tilfinningunni að aðgerðir stjórnarinnar hafi ein- göngu falist í því að semja við AI- þjóðagjaldeyrissjóðinn, rétt eins og einungis væri hægt að laga efna- hagsvanda Rússlands með því að taka við lánum frá Vesturlöndum," sagði Jeltsín, og talaði hægt, var nokkuð þrútinn í andliti og virtist taugastrekktur. Jeltsín bætti því við að Stepashín, sem gegndi embættum aðstoðarfor- sætisráðheri'a og innanríkisráð- herra í stjórn Prímakovs, yrði mun kraftmeiri forsætisráðherra. Umdeild ákvörðun Kommúnistar á þingi gagnrýndu Jeltsín, sem undanfarna tólf mánuði hefur haft þann sið að reka forsætis- ráðherra sína með reglubundnu millibili, harðlega í gær og Gennadí Zjúganov, leiðtogi þeirra, sagði ákvörðun Jeltsíns algerlega óafsak- áp BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti, var ábúðarmikill í fasi þegar hann tilkynnti þjóð sinni brott- vikningu Jevgenís Prímakovs úr embætti forsætisráðherra. anlega. Hann sagði að flokkur sinn myndi hugleiða að efna til mðtmæla vegna ákvörðunarinnar, „og við von- um að almenningur í Rússlandi muni bregðast við þeirri stöðu sem komin er upp“, bætti Zjúganov við. Einn fárra til að lýsa ánægju sinni með ákvörðun Jeltsíns var auðkýfing- urinn Borís Berezovskí, en áhrif hans hafa farið dvínandi í valdatíð Príma- kovs. Anatólí Tsjúbajs, einn helstu höfunda umdeildrar umbótastefnu Jeltsíns, lýsti einnig ánægju sinni og gaf í skyn að hann hefði haft eitthvað með ákvörðun forsetans að gera. Brottvikningu Prímakovs var tek- ið með nokkru jafnaðargeði erlendis en margir óttast þó að ákvörðun Jeltsíns valdi því að alvarleg stjórn- arkreppa skelli á og að efnahag- sástand versni enn. Jafnframt voru viðræður um aðstoð erlendra lána- stofnana taldar í uppnámi og loks óttuðust margir að brottvikning Prímakovs gæti haft áhrif á fram- gang mála á Balkanskaga. ■ Hætta á/34 L
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.