Skírnir - 01.01.1874, Blaðsíða 40

40
ENGLAND.
ánægð meb hagi sína, mnn J)ó hóglæti og stilling J>eirra, er
ráSin hafa í hvert skipti, eiga mikinn þátt í yfirburSnm Jieim, er
nn voru nefndir.
Yjer gátum þess í fyrra, aS Gladstone, oddviti framfara-
manna, Vigga, er fyrir stjórn hefir staíiS síSan 1868 og komiS
hefir fram á Jeim tíma mörgum stórvægilegum rjettarbótum,
væri farinn að losna í sessi og afli bans á þingi tekinn aS
rýrna. þetta sannaSist í fyrra vetur, skömmu cptir ah vjer
höfSum lokiS sögu vorri. Gladstone hafSi lagt fyrir þingiS,
neSri deildina, frumvarp til nýrra háskólalaga banda írlandi.
írar eiga engan almennan háskóla, heldur aS eins 4 e8a 5
báskóladeildir e?a stúdentagarSa, sinn á hverjum staS og sinn
meS hverju fyrirkomulagi. Elzt og merkust þessara kennslu-
stofnana er Trinity College í Dýflinni, stofnaS 1591, og ætla<5
einungis prótestöntum. í öSru lagi stofnaSi Robert Peel áriS
1845 þrjá nýja skóla á írlandi meS svipuSu fyrirkomulagi, en
sem öllum írskum stúdentum skyldi jafnheimilt aS sækja, hverrar
trúar sem þeim væru. þessar stofnanir eru kallaSar Queens
Colleges, og þær eiga allar saman einn aSalskóla í Dýflinni,
handa þeim er ganga vilja undir emhættispróf. þessa skóla,
er ekki eru bundnir viS nein trúarbrögS öSrum fremur, kalla
nú páfatrúarmenn guSlausa og er því engu betur viS þá en
Trinity College, skóla prótestanta. Ilafa þeir fyrir því komiS
sjer upp einskonar háskóla, alkaþólskum, og undir umsjón
biskupa þeirra. Gallarnir á þessu fyrirkomulagi eru hverjum
manni sýnilegir. Til þess aS ráSa hót á þeim, vildi Gladstone
nú láta stofnsetja einn aSalháskóla fyrir allt írland og nefna
Dýflinnarháskóla, en leggja suma af hinum skólunum niSur, og
láta þá, sem eptir yrbu, vera aS eins undirbúningsskóla undir
þenna nýja háskóla; og til þess aS komast hjá misklíbum milli
trúarflokka, átti ekki aS kenna þar þær vísindagreinir, er trúar-
deila gæti risiS útaf. KostnaSinn til háskóla þessa skyldi
greiSa úr ríkissjóSi aS nokkru leyti, en hitt, 12,000 pund sterlinga
á ári, skyldi taka af fje Trinityskóla, en hann á svo miklar
fasteignir, aS hann ætti samt eptir meira en nokkur stúdenta-