Skírnir - 01.01.1874, Blaðsíða 108

108
ACSTURRÍKI OG UNGVERJALAND.
allir vissu a0 þeir væru fullir óslökkvandi drottnunargirni. Bezt
tókst upp einum þingmanni frá Mahren, er Fux heitir. Hann
rakti fordæSuferil kaþólsku kirkjunnar frá því er fyrst fara
sögur af, taldi þar á meíal upp hroðalegustu trúarbrennnrnar á
miíiöldunum, Bartólomeusnóttina, syndalausnarsöluna forðum daga,
nefndi Jóhann páfa 23., er varð sannur a8 300 glæpum og
dæmdur fyrir; síSast á listanum voru ýms sviksamleg gróSabrögS,
er Kristmunkar væru teknir til a8 eiga þátt í nú á dögum,
svo sem bankastofnanir þeirra Lagrands í Belgíu og Adele
Spitzeders í Baiern, og þá þaS, hvaS áfjáSir Kristmunkar væru
a8 klófesta ungmenni, einkum kvennfólk, er stæSi til aS eignast
mikinn arf. Annar þingmaSur, prófessor Suess frá Vín, hafSi
yfir orS Duruys, fyrrum kennslumálaráSgjafa á Frakklandi: aS
koþólska kirkjan hefSi aldrei hlynnt aS vísindum nema hun sæi
sjer sjálfri ábata aS. „þaS voru Kristmunkar,“ mælti hann,
„sem komu keisaranum þýzka til aS hefja þrjátíuárastríSiS, hinn
bryllilega ófriS, er lagSi landiS í auSn og gróf þá gröf millum
Austurríkis og þýzkalands, aS engum stjórnspeking hefir tekizt
aS fylla. Metternich gamli kvaS konungana hafa getiS byltinga-
mennina; jeg held mjer sje óhætt aS segja, aS þaS sje páfinn,
sem gjörir menn aS guSleysingjum; því aS ekkert eykur jafn-
mikiS vantrú og skeytingarleysi í andlegum efnum sem ofstæki
og óvægni klerka í trúarefnum." — þaS er einungis fyrir þá
skuld, áS þaS eru kaþólskir menn í alkaþólsku landi, er slík
ummæli hafa um páfakirkjuna, aS oss þykir falliS aS herma
þau; ella væru þau eigi frásagnarverS. — Svo lauk máli
þessu i fulltrúadeildinni, aS nýmælin voru samþykkt meS
stórmiklum atkvæSamun. Nú færast biskupar í jötunmóS, til
þess aS fá þeim í hel komiS í herradeildinni; þar eiga þeir
mörg sæti. Ekki sparar hinn heilagi faSir heldur áminningar
viS þá og herhvatir, og til keisarans rekur hvor pistillinn annan
frá honum. Hann má þakka fyrir, ef Jósef keisari fer ekki aS
eins og forfaSir hans Ferdinand fyrsti, er páfi vildi eigi játa
keisaradóm hans: hann ljet prenta brjefiS frá páfanum, og bætti
aptan viS þaS þeim orSum, aS af því mætti hver maSur sjá, aS