Skírnir - 01.04.1905, Page 5

Nokkur orð um lifsaflið.
Fyrirlestur fluttur í Hjúkrunarfélagi Reykjavikur 2. febrúar 1905.
Eftir
GCÐMUND lœkni MAGNÚ880N.
Mér er það vel minnisstætt, að þegar eg var fyrst
að læra læknisfræði — síðan eru liðin rnörg ár —, þá var
ekki annað sem hreif mig meira en vitneskjan um það,
hve máttuglega náttúrán starfar í líkama mannsins. Það
var eins og nýr heimur opnaðist fyrir mér, þegar eg
heyrði um þann kraft, sem býr í likama vorum, og
hvernig hann kemur fram bæði hjá heilum og krönkum.
Eg man, hvílík andleg nautn mér var það, þegar
eg komst í skilning um, að líkami vor er nokkurs konar
samfélag af óteljandi, ósýnilegum frumpörtum (sellum),
sem hver um sig er lifandi vera, hver um sig með sínu
sérstaka hlutverki, og um leið starfandi í félagsskap í
þarfir heildarinnar. Hvernig sumir frumpartarnir taka
við næríngarefnunum, og aðrir breyta þeiin svo að þau
komast út um líkamann allan. Hvernig sumir frumpart-
arnir eru settir svo saman, að þeir mynda eins og nokkurs
konar máttarviði, sem halda uppi byggingunni. Hvernig
sumir losa líkamann við úrgangsefni, sem myndast við
efnabreytingar næringarefnanna í líkamanum; hvernig
þessi klofning og breyting efnanna myndar hita og hreyfi-
öfl o. s. frv.
I öllu þessu koma fram öfl, sem starfa sumpart meira
út á við — allir þekkja nokkuð til þeirra —, sumpart era
meira hulin og starfa meira inn á við, svo að almenn-