Skírnir - 01.12.1913, Blaðsíða 5

Um vísindalif á íslandi.
293
þarafleiðandi fjölsóttari mannfundir og margbreyttari
skemtanir eiga sinn þátt í þessu. Skólarnir draga hópa
af greindum mönnum yfir í lærðu stéttina, einmitt oft þá
menn, sem líklegastir hefðu verið til að halda áfram starfi
óskólagenginna fræðimanna, ef þeir hefðu verið áfram í
alþýðustétt. Vaxandi áhugi á stjórnmálum hefir og vafa-
laust dregið huga margra frá fróðleik og vísindum. Vax-
andi þekking alþýðunnar á útlendum málum, einkum
dönsku og ensku, hefir beint huga manna að ýmsum al-
þjóðlegum, útlsndum efnum, og hefir þá eðlilega oft farið
svo, að ýmsir hafa gefið sig að þeim, sem hefðu stundað
innlend fræði eingöngu, ef þeir hefðu ekki annað þekt.
Enn er eitt atriði, sem hefir talsverða þýðingu: vinnu-
fólkseklan og fámennið í sveitunum; af því leiðir aftur
að bændur þar verða alment að leggja á sig miklu meiri
líkamlega vinnu en áður tíðkaðist, og eiga þess vegna
óhægra með að sinna bóklestri og ritstörfum, þó þeir
fyndu löngun hjá sér til þess. Reyndar skal það sagt, ís-
lenzkri alþýðu til lofs, að enn eru þó þess dæmi, að jafn-
vel einyrkjar á okkar eigin dögum hafi fengið tíma til
ritstarfa, eins og Guðmundur Friðjónsson manna bezt hefir
sýnt, en því miður er og hlýtur altaf að vera leitun á
mönnum með þá ritfimi og sálarþrek sem þarf, til að geta
sint búskap og ritstörfum, þegar líkt er ástatt.
En alþýðan í bæjunum virðist ekki sérstaklega hneigð
til fróðleiks og ritstarfa, og ber sjálfsagt margt til þess,
ekki sízt að þar eiga menn völ á svo mörgum og fjöl-
breyttum skemtunum í samanburði við sveitalífið, ekki sízt
mannfundum og samkomum. Félagslífið er oft allfjörugt
í kaupstöðunum okkar, eg þarf t. d. ekki annað en minna
á Goodtemplararegluna og stúkur hennar, og er það ekki
nema gott í sjálfu sér, en eg er sannfærður um, að margir,
sem annars hefðu notað tímann til bókiðna og lesturs,.
eyða honum á félagsfundum og ýmis konar skemtunum,.
og stundum miður en skyldi.
Það má finna fleira sem bendir í sömu áttina, en eg:
hygg að þessi atriði séu nægileg til að sýna, að áhuga al-